Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - Fassara da harshen Azarbaijanci na Taƙaitaccen Tafsirin AlƘur'ani mai girma.
Lambar shafi:
150
:
7
وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗا قَالَ بِئۡسَمَا خَلَفۡتُمُونِي مِنۢ بَعۡدِيٓۖ أَعَجِلۡتُمۡ أَمۡرَ رَبِّكُمۡۖ وَأَلۡقَى ٱلۡأَلۡوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأۡسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُۥٓ إِلَيۡهِۚ قَالَ ٱبۡنَ أُمَّ إِنَّ ٱلۡقَوۡمَ ٱسۡتَضۡعَفُونِي وَكَادُواْ يَقۡتُلُونَنِي فَلَا تُشۡمِتۡ بِيَ ٱلۡأَعۡدَآءَ وَلَا تَجۡعَلۡنِي مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Musa Rəbbi ilə danışdıqdan sonra qövmünün buzova ibadət etdiklərinə görə qəzəbli və kədərli halda öz qövmünün yanına qayıtdığı zaman onlara dedi: "Ey Qövmüm! Sizi qoyub getdikdən sonra məni gözləməkdən bezib, buzovu özünüzə məbud qəbul etməklə, sizi həlaka və bədbəxtçiliyə sürükləyən işlər görüb necə də pis bir hala düşdünüz?!" Musa ona üz vermiş qəzəb və hüznündən dolayı əlindəki lövhələri yerə atdı və qardaşı Harunun - aleyhissəlam -, onlarla birlikdə olarkən, onları buzova ibadət etdiklərinə mane olmadığı üçün onun başından və saqqalından yapışıb özünə tərəf çəkdi. Harun - aleyhissəlam - Musaya - aleyhissəlam - üzürxahlıq edib, könlünü almaq üçün ona dedi: "Ey anamın oğlu! Həqiqətən, camaat məni zəif hesab edib, məni rəzil etdilər və az qala ki, onlar məni öldürsünlər. Məni rüsvay etməklə düşmənlərimi sevindirmə. Mənə qəzəbləndiyinə görə məni Allahdan başqasına ibadət etməklə özlərinə zülüm edən zalım qövümlə tay tutma".
التفاسير:
151
:
7
قَالَ رَبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَلِأَخِي وَأَدۡخِلۡنَا فِي رَحۡمَتِكَۖ وَأَنتَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ
Musa - aleyhissəlam - Rəbbinə dua edərək dedi: "Ey Rəbbim! Məni və mənim qardaşımı bağışla, bizi Öz mərhəmətinə qovuşdur və o mərhəmət bizi hər bir tərəfdən bürüsün. Ey Rəbbimiz! Sən bizə rəhm edənlərin ən rəhmlisisən!"
التفاسير:
152
:
7
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ ٱلۡعِجۡلَ سَيَنَالُهُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَذِلَّةٞ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُفۡتَرِينَ
Həqiqətən, buzovu özlərinə ilah qəbul edib, ona ibadət edənlər Rəbbini qəzəbləndirdiklərinə və Onu lazımınca qiymətləndirmədiklərinə görə onlara Rəbbindən şiddətli bir qəzəb və dünya həyatında alçalmaq üz verəcəkdir. Biz Allaha qarşı yalan iftira yaxanları belə bir cəza ilə cəzalandırırıq.
التفاسير:
153
:
7
وَٱلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ ثُمَّ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِهَا وَءَامَنُوٓاْ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعۡدِهَا لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
Allaha şərik qoşaraq və günah əməllər edərək pis işlər görüb sonra bunun ardından Allaha iman gətirib Ona tövbə edərək, etdikləri günahlardan əl çəkən kimsələrə gəlincə, Ey Peyğəmbər! şübhəsiz ki, Rəbbin, Ona tövbə etdikdən sonra şirkdən imana, günahdanda da itaətə qayıdan kimsələrin günahlarının üstün örtün, onları bağışlayar və onlara rəhm edər.
التفاسير:
154
:
7
وَلَمَّا سَكَتَ عَن مُّوسَى ٱلۡغَضَبُ أَخَذَ ٱلۡأَلۡوَاحَۖ وَفِي نُسۡخَتِهَا هُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ هُمۡ لِرَبِّهِمۡ يَرۡهَبُونَ
Musanın - aleyhissəlam - qəzəbi sakitləşdikdə, qəzəbləndiyinə görə əlindən yerə atdığı lövhələri yerdən götürdü. Bu lövhələrdə, hidayət yolunu zəlalətdən ayırd edən, haqqa yönəldən doğru yol və Rəbbinin əzabından qorxub, çəkinənlər üçün mərhəmət var idi.
التفاسير:
155
:
7
وَٱخۡتَارَ مُوسَىٰ قَوۡمَهُۥ سَبۡعِينَ رَجُلٗا لِّمِيقَٰتِنَاۖ فَلَمَّآ أَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ قَالَ رَبِّ لَوۡ شِئۡتَ أَهۡلَكۡتَهُم مِّن قَبۡلُ وَإِيَّٰيَۖ أَتُهۡلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَّآۖ إِنۡ هِيَ إِلَّا فِتۡنَتُكَ تُضِلُّ بِهَا مَن تَشَآءُ وَتَهۡدِي مَن تَشَآءُۖ أَنتَ وَلِيُّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَاۖ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡغَٰفِرِينَ
Musa, onlardan buzova ibadət edən səfehlərin etdiyi əmələ görə Rəbbindən bağışlanma diləmək üçün qövmündən yetmiş hörmətli kişi seçdi. Allah onların gəlişi üçün müəyyən vaxt təyin etdi. Onlar təyin edilmiş vaxtda gəldikdə, Allaha qarşı özlərində cürət tapıb, Musadan - aleyhissəlam - Allahın onlara gözlə görünməsini tələb etdilər. Elə bu zaman onları zəlzələ yaxaladı və zəlzələnin dəhşətindən bayılmaqlar və beləliklə də onlar məhv oldular. Musa - aleyhissəlam - bunu gördükdə, Rəbbinə yalvararaq dedi: "Ey Rəbbim! Əgər istəsəydin, bura gəlməzdən əvvəl onları da və məni də onlarla birgə məhv edərdin. Özümüzdən olan ağıldan kəmlərin etdiklərinə görə bizi həlakmı edəcəksən? Qövmümün buzova ibadət etməsi, yalnız Sənin istədiyin kimsəni azdırmaq və istədiyinidə doğru yola yönəltmək üçün olan sınağdan başqa bir şey deyildi. Sən bizim himayəçimizsən! Bizim günahlarımızı bağışla və bizə Öz geniş rəhmətinlə rəhm et! Axı Sən günahı bağışlayanların və əfv edənlərin ən yaxşısısan!
التفاسير:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• في الآيات دليل على أن الخطأ في الاجتهاد مع وضوح الأدلة لا يعذر فيه صاحبه عند إجراء الأحكام عليه، وهو ما يسميه الفقهاء بالتأويل البعيد.
• Bu ayələrdə, dəlillər aydın olduqdan sonra ictihad edərkən xətaya yol verilərsə, bu xəta ictihada əsasən hökm verildiyi zaman, xəta edən ictihad sahibinin üzürlü hesab edilməməsinə dair dəlil vardır. Buna Fəqihlərin dilində, uzaq təvil deyilir.
• من آداب الدعاء البدء بالنفس، حيث بدأ موسى عليه السلام دعاءه فطلب المغفرة لنفسه تأدُّبًا مع الله فيما ظهر عليه من الغضب، ثم طلب المغفرة لأخيه فيما عسى أن يكون قد ظهر منه من تفريط أو تساهل في رَدْع عَبَدة العجل عن ذلك.
• Dua edərkən insanın birinci öz üçün dua etməsi, dua etmək ədəblərdən biridir. Çünki Musa -Əleyhis-salam- qəzəbləndiyinə görə Allahla ədəbli olmaq baxımından dua etdikdə ən birinci öz üçün Allahdan bağışlanma istədi bunda sonra isə qövmü buzova ibadət etdiyi an, bəlkədə ola bilsin ki, qardaşı bu işdə onlara qarşı hardasa səhlənkar yanaşdığına görə Allahdan onu bağışlamasını istədi.
• التحذير من الغضب وسلطته على عقل الشخص؛ ولذلك نسب الله للغضب فعل السكوت كأنه هو الآمر والناهي.
• Qəzəbdən və qəzəbin insan ağlına hökmranlıq etmək dərəcəsinə çatmasından çəkindirmək. Buna görə də Allah, Musanın qəzəbləndikdən sonra sakit durmasını ona nisbət etmişdir. Sanki əmr edən də, qadağan edən də elə özüdür.
• ضرورة التوقي من غضب الله، وخوف بطشه، فانظر إلى مقام موسى عليه السلام عند ربه، وانظر خشيته من غضب ربه.
• Allahın qəzəbindən və əzabından qorxmağın zəruriliyi. Bunun üçün Musanın -Əleyhis-salam- Allah qatındakı məqamına və onun Rəbinin qəzəbindən qorxmasına baxmaq kifayət edər.
