د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - اویګوري ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه
د مخ نمبر:
8
:
17
عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يَرۡحَمَكُمۡۚ وَإِنۡ عُدتُّمۡ عُدۡنَاۚ وَجَعَلۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ حَصِيرًا
ئەي ئىسرائىل ئەۋلادى! ئەگەر سىلەر تەۋبە قىلىپ، ئەمەللىرىڭلارنى تۈزىسەڭلار، مۇشۇنداق قاتتىق جازادىن كېيىن پەرۋەردىگارىڭلارنىڭ سىلەرگە رەھىم قىلىشى مۇھەققەقتۇر. ناۋادا ئۈچىنچى قېتىم ياكى ئۇنىڭدىنمۇ كۆپرەك بۇزۇقچىلىقنى قايتىلىساڭلار، بىزمۇ سىلەردىن قايتا ئىنتىقام ئالىمىز. بىر جەھەننەمنى ئاللاھقا كاپىر بولغانلارغا تۆشەك ھەم داۋاملىق تۇرىدىغان جاي قىلدۇق.
التفاسير:
9
:
17
إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَهۡدِي لِلَّتِي هِيَ أَقۡوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرٗا كَبِيرٗا
مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا نازىل قىلىنغان بۇ قۇرئان ھەقىقەتەن ئەڭ گۈزەل يولغا باشلايدۇ، بۇ يول ئىسلام يولىدۇر. ئاللاھقا ئىمان ئېيتقان ۋە ياخشى ئەمەللەرنى قىلغانلارغا ئاللاھ تەرىپىدىن كاتتا ساۋاب بېرىلىدىغانلىقىدىن ئىبارەت ئۇلارنى خۇرسەن قىلىدىغان خۇشخەۋەرنى بېرىدۇ.
التفاسير:
10
:
17
وَأَنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
قىيامەت كۈنىگە ئىشەنمەيدىغانلارغا ئۇلارنى قايغۇغا سالىدىغان نەرسە ھەققىدە مەلۇمات بېرىدۇ. ئۇلارنى قايغۇغا سالىدىغان ئىش بىزنىڭ ئۇلارغا قىيامەت كۈنى دەرتلىك ئازابنى تەييارلىغانلىقىمىزدۇر.
التفاسير:
11
:
17
وَيَدۡعُ ٱلۡإِنسَٰنُ بِٱلشَّرِّ دُعَآءَهُۥ بِٱلۡخَيۡرِۖ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ عَجُولٗا
ئىنسان ئۆزىگە ياخشىلىق تىلەپ دۇئا قىلغىنىغا ئوخشاش، ئاچچىقى كەلگەندە نادانلىقىدىن ئۆزىگە، بالا - چاقىلىرىغا ۋە مال - مۈلكىگە يامانلىق تىلەپمۇ دۇئا قىلىدۇ. ئەگەر بىز ئۇنىڭ بەددۇئاسىنى ئىجابەت قىلساق ئۇنىڭ ئۆزى، مال - مۈلكى ۋە بالا - چاقىلىرى تامامەن تۈگىشىدۇ. ئىنسان ئالدىراڭغۇ تەبىئەتلىك بولغاچقا بەزىدە ئۆزىگە زىيان ئېلىپ كېلىدىغان ئىشلارغا ئالدىراقسانلىق قىلىدۇ.
التفاسير:
12
:
17
وَجَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ ءَايَتَيۡنِۖ فَمَحَوۡنَآ ءَايَةَ ٱلَّيۡلِ وَجَعَلۡنَآ ءَايَةَ ٱلنَّهَارِ مُبۡصِرَةٗ لِّتَبۡتَغُواْ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكُمۡ وَلِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ وَكُلَّ شَيۡءٖ فَصَّلۡنَٰهُ تَفۡصِيلٗا
بىز كېچە بىلەن كۈندۈزنى ئاللاھنىڭ يەككە - يېگانىلىكى ھەم قۇدرىتىنى كۆرسىتىدىغان ئىككى ئالامەت قىلىپ ياراتتۇق. بۇ ئىككىسىنىڭ ئۇزۇن - قىسقىلىقى ۋە ئىسسىق - سوغۇقلۇقى بىر - بىرىدىن پەرقلىقتۇر. كېچىنى ئارام ئىلىش ۋە ئۇيقۇ ئۈچۈن قاراڭغۇ قىلدۇق، كۈندۈزنى ئىنسانلارنىڭ كۆزلىرى كۆرۈپ، تىرىكچىلىك قىلالايدىغان دەرىجىدە يورۇق قىلدۇق. ئۈمىدكى سىلەر بۇ ئىككىسىنىڭ نۆۋەت بىلەن ئالمىشىپ تۇرۇشى نەتىجىسىدە يىللارنىڭ سانىنى ھەمدە ئۆزۈڭلار ئېھتىياجلىق بولغان ئايلارنىڭ، كۈنلەرنىڭ ۋە سائەتلەرنىڭ ھېسابىنى بىلگەيسىلەر. شەيئىلەرنىڭ بىر - بىرىدىن پەرقلىنىشى، ھەقىقەتنىڭ سەپسەتىدىن ئايرىلىشى ئۈچۈن بىز ھەر نەرسىنى روشەن بايان قىلدۇق.
التفاسير:
13
:
17
وَكُلَّ إِنسَٰنٍ أَلۡزَمۡنَٰهُ طَٰٓئِرَهُۥ فِي عُنُقِهِۦۖ وَنُخۡرِجُ لَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ كِتَٰبٗا يَلۡقَىٰهُ مَنشُورًا
ھەر بىر ئىنساننىڭ قىلغان ئەمىلىنى بويۇنچاق بويۇندىن ئايرىلمىغاندەك، ئۇنىڭدىن ئايرىلمايدىغان قىلدۇق، تاكى ئۇنىڭدىن ھېساب ئېلىنغانغا قەدەر ئەمىلى ئۇنىڭدىن ئايرىلمايدۇ. قىيامەت كۈنى بىز ئۇنىڭ قىلغان بارلىق ياخشى - يامان ئەمەللىرى پۈتۈلگەن ئەمەل دەپتىرىنى چىقىرىپ بېرىمىز، ئۇ نامە - ئەمال دەپتىرىنىڭ ئالدىدا ئوچۇق تۇرغانلىقىنى كۆرىدۇ.
التفاسير:
14
:
17
ٱقۡرَأۡ كِتَٰبَكَ كَفَىٰ بِنَفۡسِكَ ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكَ حَسِيبٗا
ئۇ كۈندە ئۇنىڭغا: ئەي ئىنسان! نامە - ئەمال دەپتىرىڭنى ئوقۇغىن، قىلغان ئەمەللىرىڭگە قارىتا ئۆز - ئۆزۈڭدىن ھېساب ئالغىن. قىيامەت كۈنى سەن ئۆزۈڭدىن ھېساب ئېلىشقا يېتەرلىكسەن.
التفاسير:
15
:
17
مَّنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبۡعَثَ رَسُولٗا
كىمكى ئىمانغا ھىدايەت تاپىدىكەن، ئۇنىڭ مۇكاپاتىغا ئېرىشىدۇ. كىمكى ئازىدىكەن، ئازغۇنلۇقىنىڭ جازاسىنى تارتىدۇ. ھېچكىم باشقا بىرىنىڭ گۇناھىنى ئۈستىگە ئالمايدۇ. بىز ھېچ بىر قەۋمنى پەيغەمبەرلەرنى ئەۋەتىش ئارقىلىق دەلىل - پاكىتلارنى ئوتتۇرىغا قويماي تۇرۇپ ئازابلىغىنىمىز يوق.
التفاسير:
16
:
17
وَإِذَآ أَرَدۡنَآ أَن نُّهۡلِكَ قَرۡيَةً أَمَرۡنَا مُتۡرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيۡهَا ٱلۡقَوۡلُ فَدَمَّرۡنَٰهَا تَدۡمِيرٗا
بىز بىرەر شەھەر (ئاھالىسى)نى زۇلۇم قىلغانلىقى تۈپەيلىدىن ھالاك قىلماقچى بولساق، ئۇلارنىڭ دۆلەتمەن كىشىلىرىنى ئىتائەت قىلىشقا بۇيرۇيمىز، ئاندىن ئۇلار بويسۇنماي، ئاسىيلىق بىلەن ئىتائەتسىزلىك قىلىدۇ. ئاندىن ئۇلارغا تەلتۆكۈس يوق قىلىۋېتىش جازاسى بېرىش ھەققىدىكى سۆز لايىق بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىز ئۇلارنى تەلتۆكۈس يوق قىلىۋېتىمىز.
التفاسير:
17
:
17
وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِنۢ بَعۡدِ نُوحٖۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
نۇھنىڭ قەۋمىدىن كېيىن ئاد ۋە سەمۇد قەۋمىگە ئوخشاش بىز ھالاك قىلغان ئىنكارچى ئۈممەتلەر نېمىدېگەن كۆپ؟ ئەي پەيغەمبەر! پەرۋەردىگارىڭ بەندىلىرىنىڭ گۇناھلىرىدىن خەۋەردار بولۇش ۋە كۆرۈپ تۇرۇشقا يېتەرلىكتۇر، ئاللاھقا ئۇنىڭدىن ھېچ نەرسە مەخپىي قالمايدۇ ھەمدە ئاللاھ ئۇلارغا ئەمەللىرىگە قارىتا جازا - مۇكاپات بېرىدۇ.
التفاسير:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• من اهتدى بهدي القرآن كان أكمل الناس وأقومهم وأهداهم في جميع أموره.
قۇرئان كەرىمنىڭ كۆرسەتمىسى بىلەن توغرا يول تاپقان كىشى بارلىق ئىشلىرىدا ئەڭ توغرا يول تۇتقان، مۇكەممەل ئىنسان بولىدۇ
• التحذير من الدعوة على النفس والأولاد بالشر.
ئۆزىگە ۋە ئەۋلادلىرىغا بەددۇئا قىلىشتىن ساقلىنىش كېرەك.
• اختلاف الليل والنهار بالزيادة والنقص وتعاقبهما، وضوء النهار وظلمة الليل، كل ذلك دليل على وحدانية الله ووجوده وكمال علمه وقدرته.
كېچە بىلەن كۈندۈزنىڭ ئۇزۇن - قىسقا بولۇشتا پەرقلىق بولۇشى ھەمدە نۆۋەت بىلەن ئالمىشىپ تۇرۇشى، كۈندۈزنىڭ يورۇق، كېچىنىڭ قاراڭغۇ بولۇشى، مۇشۇلارنىڭ ھەممىسى ئاللاھنىڭ بىرلىكى ۋە مەۋجۇتلۇقىنىڭ، شۇنداقلا ئىلمى ۋە قۇدرىتىنىڭ مۇكەممەللىكىنىڭ دەلىلىدۇر.
• تقرر الآيات مبدأ المسؤولية الشخصية، عدلًا من الله ورحمة بعباده.
بۇ ئايەتلەر ئاللاھنىڭ ئادالىتى ۋە بەندىلىرىگە بولغان مېھىر - شەپقىتىنى چىقىش قىلىپ تۇرۇپ، ئىنسانلارنىڭ كىشىلىك مەسئۇلىيەت پىرىنسىپىنى مۇئەييەنلەشتۈرىدۇ.
