ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߦߛߎߝߎ߫ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲

44 : 12

قَالُوٓاْ أَضۡغَٰثُ أَحۡلَٰمٖۖ وَمَا نَحۡنُ بِتَأۡوِيلِ ٱلۡأَحۡلَٰمِ بِعَٰلِمِينَ

لە وەڵامی پاشادا وتیان: ئەوە چەند خەونێکی تێکەڵ و پێکەڵە و ھیچ لێکدانەوەیەکی نییە، ئێمە نازانین خەونی تێکەڵ و پێکەڵ لێک بدەینەوە.

45 : 12

وَقَالَ ٱلَّذِي نَجَا مِنۡهُمَا وَٱدَّكَرَ بَعۡدَ أُمَّةٍ أَنَا۠ أُنَبِّئُكُم بِتَأۡوِيلِهِۦ فَأَرۡسِلُونِ

ئەو مەی گێڕەی لە زیندان ڕزگاری بوو بوو، پاش ماوەیەک یوسفی بیرکەوتەوە کە زانا و شارەزایە بە لێکدانەوەی خەونەکان، وتی: من مانا و مەبەستی ئەو خەونەتان پێدەڵێم کە پاشا بینیویەتی و ھەواڵتان پێدەدەم، ئەی پاشا بمنێرن بۆ لای یوسف تاوەکو خەونەکەتان بۆ لێک بداتەوە.

46 : 12

يُوسُفُ أَيُّهَا ٱلصِّدِّيقُ أَفۡتِنَا فِي سَبۡعِ بَقَرَٰتٖ سِمَانٖ يَأۡكُلُهُنَّ سَبۡعٌ عِجَافٞ وَسَبۡعِ سُنۢبُلَٰتٍ خُضۡرٖ وَأُخَرَ يَابِسَٰتٖ لَّعَلِّيٓ أَرۡجِعُ إِلَى ٱلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَعۡلَمُونَ

جا کاتێک مەی گێڕە ڕزگار بووەکە لە زیندان گەیشتە لای یوسف پێی وت: ئەی یوسف، ئەی پیاوی ڕاستگۆ، ئەو خەونەمان بۆ لێکبدەرەوە کە حەوت مانگای قەڵەو حەوت مانگای لەڕ و لاواز دەیانخۆن، وە حەوت گوڵە گەنمی سەوز و تەڕ لەگەڵ حەوت گوڵە گەنمی وشکەڵاتوو، بەڵکو بگەڕێمەوە لای پاشا و ئەو خەڵکەی لە دەوروبەریەتی تاوەکو مانا و مەبەستی خەونەکەیان بۆ ڕوون بێتەوە، وە بۆ ئەوەیش فەزڵ و گەورەیی تۆیان بۆ دەربکەوێت.

47 : 12

قَالَ تَزۡرَعُونَ سَبۡعَ سِنِينَ دَأَبٗا فَمَا حَصَدتُّمۡ فَذَرُوهُ فِي سُنۢبُلِهِۦٓ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّا تَأۡكُلُونَ

یوسف (سەلامی خوای لێ بێت) ئەم خەونەی بەم شێوەیە لێکدایەوە: حەوت ساڵی یەک لە دوای یەک بەڕێک و پێکی گەنم دەڕوێنن، ئەو گەنمەی ھەموو ساڵێک لەو حەوت ساڵە دەیدورنەوە بەگوڵەکەیەوە ھەڵیبگرن تاوەکو نەڕزێت و سوس و مێروو نەیخوات، تەنھا کەمێکی نەبێت کە بۆ خواردنی خۆتان پێویستانە.

48 : 12

ثُمَّ يَأۡتِي مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ سَبۡعٞ شِدَادٞ يَأۡكُلۡنَ مَا قَدَّمۡتُمۡ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّا تُحۡصِنُونَ

ئەمجا لە پاش ئەو حەوت ساڵە خۆشی و پڕ لە دانەوێڵەیە حەوت ساڵی قات و قڕی و وشکە ساڵی دێت، ئەوەی لەو حەوت ساڵەی پێشوو ھەڵتان گرتبوو لەم حەوت ساڵەی دواییدا دەیخۆن، تەنھا کەمێکی نەبێت ھەڵیدەگرن بۆ بنە تۆوی ساڵانی دواتر.

49 : 12

ثُمَّ يَأۡتِي مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ عَامٞ فِيهِ يُغَاثُ ٱلنَّاسُ وَفِيهِ يَعۡصِرُونَ

لە پاش ئەو حەوت ساڵە لە قات و قڕی و وشکە ساڵی، ساڵێکی خۆشی دێت بارانێکی زۆر دەبارێت بۆ خەڵکی، ھەر لەو ساڵەدا میوەجات زۆر دەبێت و خەڵکی ئەو میوانە دەگوشن و سرکەی لێ دروست دەکەن وەک سرکەی ترێ و زەیتی زەیتون و قامیشی شەکر.

50 : 12

وَقَالَ ٱلۡمَلِكُ ٱئۡتُونِي بِهِۦۖ فَلَمَّا جَآءَهُ ٱلرَّسُولُ قَالَ ٱرۡجِعۡ إِلَىٰ رَبِّكَ فَسۡـَٔلۡهُ مَا بَالُ ٱلنِّسۡوَةِ ٱلَّٰتِي قَطَّعۡنَ أَيۡدِيَهُنَّۚ إِنَّ رَبِّي بِكَيۡدِهِنَّ عَلِيمٞ

پاشایش دوای ئەوەی لێکدانەوەی خەونەکەیان بۆ گێڕایەوە، خێرا بەدەست و پێوەندەکەی وت: ئادەی یوسف لە زیندان دەربکەن و بیھێنن بۆ لام، جا کاتێک نێرراوەکەی پاشا ھاتە لای یوسف بۆ ئەوەی لەگەڵ خۆی بیبات بۆ لای پاشا، یوسف پێی وت: بگەڕێرەوە بۆ لای پاشا و گەورەت و پرسیاری چیرۆک و بەسەرھاتی ئەو ژنانەی لێ بکە کە دەستی خۆیان بریندار کرد، تاوەکو بێتاوانی بسەلمێت پێش ئەوەی لە زیندان بچێتە دەرەوە، بێگومان پەروەردگارم بەفرت و فێڵی ئەوانە زانا و ئاگادارە، وە ھیچ شتێکی لا شاراوە نییە.

51 : 12

قَالَ مَا خَطۡبُكُنَّ إِذۡ رَٰوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَن نَّفۡسِهِۦۚ قُلۡنَ حَٰشَ لِلَّهِ مَا عَلِمۡنَا عَلَيۡهِ مِن سُوٓءٖۚ قَالَتِ ٱمۡرَأَتُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡـَٰٔنَ حَصۡحَصَ ٱلۡحَقُّ أَنَا۠ رَٰوَدتُّهُۥ عَن نَّفۡسِهِۦ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

پاشاکە کاتێک قسەی لەگەڵ ئافرەتەکان کرد و وتی: حاڵی ئێوە چۆن بوو کاتێک یوسفتان فریودا بۆ ئەوەى داوێن پیسی لەگەڵ ئێوە بکات، ئافرەتەکان لە وەڵامی پاشاکە وتیان: پەنا بە خوا لەوەى یوسف تۆمەتبار بێت والله ئێمە هیچ خراپەیەکمان لێ نەبینیوە، لەو کاتەدا ژنەکەى عەزیزی میسر بە دانپێدانان لەسەر ئەوەى کردی وتی: ئێستا هەق و ڕاستی دەرکەوت من هەوڵمدا لە خشتەری بەرم و ئەو لە ڕاستگۆیانە سەبارەت بەوەى باسیکرد لە بێ تاوان بوونی لەوەى من تۆمەتم بۆ هەڵواسیبوو.

52 : 12

ذَٰلِكَ لِيَعۡلَمَ أَنِّي لَمۡ أَخُنۡهُ بِٱلۡغَيۡبِ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي كَيۡدَ ٱلۡخَآئِنِينَ

ژنەکەی عەزیز وتی: ئەم داننانەم بەتاوانەکەمدا بۆ ئەوە بوو تاوەکو یوسف بزانێت کە ئەوە من بووم ویستم ئەو لەخشتە بەرم و تووشی تاوانی بکەم، وە ئەویش ڕاستگۆیە، وە بێگومان لەو کاتەی ئەو لێرە نەبووە بوھتانی ترم بۆ نەکردووە، وە بەراستی لەوەیشی کە ڕوویدا ئەوەم بۆ ڕوون بوویەوە کە خوای گەورە خیانەت و فرت وفێڵێ ناپاکان سەرکەوتوو ناکات.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• من كمال أدب يوسف أنه أشار لحَدَث النسوة ولم يشر إلى حَدَث امرأة العزيز.

یەکێک لە ڕەوشتە جوانەکانی یوسف ئەوە بوو کە ئاماژەی بە ڕووداوی دەست بڕینی ژنەکان کرد، وە ھیچ ئاماژەی بە ڕووداوی ژنەکەی عەزیزی میسر نەدا.

• كمال علم يوسف عليه السلام في حسن تعبير الرؤى.

کەماڵ و پڕ زانیاری یوسف (سەلامی خوای لێ بێت) لەوەدا دەرکەوت کە چۆن بەجوانی خەونەکانی لێکدەدایەوە.

• مشروعية تبرئة النفس مما نُسب إليها ظلمًا، وطلب تقصّي الحقائق لإثبات الحق.

خۆ پاک کردنەوە لەو تاوان و گوناھەی بە زوڵم و ستەم دەدرێتە پاڵت لە شەریعەتی ئیسلامدا کارێکی ڕێگا پێدراوە، وە ڕێگا پێدراویشە کە داوای بەدواداچوونی ڕووداوەکان بکرێت تاوەکو ڕاستیەکان بۆ ھەموو لایەک ڕوون بێتەوە.

• فضيلة الصدق وقول الحق ولو كان على النفس.

گەورەیی و فەزڵی ڕاستگۆیی و وتنی ھەق و ڕاستی ئەگەر لەسەر خۆیشت بێت.