Маънолар таржимаси Сура Бақара - Қуръон Каримнинг мухтасар тафсирининг ўзбекча таржимаси - Бет рақами 26 - Қуръони Карим қомуси

170 : 2

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَآ أَلۡفَيۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ شَيۡـٔٗا وَلَا يَهۡتَدُونَ

У кофирларга, Аллоҳ нозил қилган ҳидоят ва нурга эргашинглар, дейилса, ота-боболаримизнинг эътиқодлари ва урф-одатларига эргашамиз, дейишади. Ақлини ишлата билмаган, ҳидоят ва нурни кўра олмаган, Аллоҳ рози бўладиган ҳақиқатга ҳидоят топа олмаган ўша ота-боболарига эргашадиларми?!

171 : 2

وَمَثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ كَمَثَلِ ٱلَّذِي يَنۡعِقُ بِمَا لَا يَسۡمَعُ إِلَّا دُعَآءٗ وَنِدَآءٗۚ صُمُّۢ بُكۡمٌ عُمۡيٞ فَهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ

Кофирларнинг ўша ота-боболарига эргашиши манзараси чўпоннинг ҳайвонларига қарата қичқириши манзарасига ўхшайди. Ҳайвонлар унинг овозини эшитадилар-у, маъносини тушунмайдилар. Кофирлар ҳам ҳақни эшитмайдиган кар, ҳақни гапирмайдиган гунг ва ҳақни кўрмайдиган кўрлардир. Шунинг учун уларни ҳаққа даъват қилиш бефойда. Барибир маъносини тушуна олмайдилар.

172 : 2

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَٱشۡكُرُواْ لِلَّهِ إِن كُنتُمۡ إِيَّاهُ تَعۡبُدُونَ

Эй Аллоҳга иймон келтирган ва пайғамбарига эргашган мўминлар, Аллоҳ сизларга ҳалол қилиб берган покиза ризқлардан енглар ва бу неъматлар учун зоҳирда ҳам, ботинда ҳам Аллоҳга шукр қилинглар. Буйруғини бажариб, тақиқидан тийилиш шукр қилишнинг бир кўринишидир. Агар ҳақиқатан Аллоҳгагина ибодат қилиб, Унга ҳеч нарсани ширк келтирмаётган бўлсанглар, шукрни канда қилманглар.

173 : 2

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةَ وَٱلدَّمَ وَلَحۡمَ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ بِهِۦ لِغَيۡرِ ٱللَّهِۖ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ

Аллоҳ таоло озиқ-овқатлардан ношаръий ва Аллоҳдан бошқанинг номига атаб сўйилган ҳайвон гўштини, тўнғиз гўштини ва оққан қонни ҳаром қилди. Энди ким мажбур бўлиб қолса, зарурат бўлмаса емаслиги, зарурат бўлиб қолганда эса ҳаддини билиб ейиши шарти билан унга гуноҳ йўқ. Аллоҳ тавба қилган бандаларини кечирадиган Раҳмли Зот. Мажбур бўлганидан ҳаром луқмани еган бандасини кечириши раҳматининг бир кўринишидир.

174 : 2

إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡتُمُونَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَشۡتَرُونَ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ مَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ إِلَّا ٱلنَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ

Аллоҳ нозил қилган китобларни ва улардаги Муҳаммад алайҳиссаломнинг ҳақиқий пайғамбар эканини исботловчи ҳужжатларни яширган ва уни лавозим, обрў ва мол-давлат каби арзимас чақага сотган яҳуд ва насороларнинг қоринларидаги еганлари ўт бўлади, олов бўлади. Яъни, қоринларига ўт билан, олов билан азобланишга сабаб бўладиган нарсаларни ейдилар. Қиёмат куни Аллоҳ улар билан гаплашмайди, яъни, уларга ёқадиган тарзда гаплашмайди, балки, ҳолини абгор қиладиган тарзда гаплашади. Улар ҳақида яхши гап айтмайди, уларни оқламайди. Улар учун аламли азоб бордир.

175 : 2

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡعَذَابَ بِٱلۡمَغۡفِرَةِۚ فَمَآ أَصۡبَرَهُمۡ عَلَى ٱلنَّارِ

Одамларга зарур бўлган маълумотларни яширган у бадбахтлар шу қилмишлари туфайли ҳидоят эвазига залолатни, Аллоҳнинг мағфирати эвазига азобини сотиб олганлардир. Жаҳаннам ўтига мунча сабр-тоқатли эканлар-а? Ана шу сабрларига ишониб, бўлажак азобга парво қилмай юрибдилармикин?

176 : 2

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ نَزَّلَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّۗ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِي ٱلۡكِتَٰبِ لَفِي شِقَاقِۭ بَعِيدٖ

Илм ва ҳидоятни яширганлари учун жазога йўлиқишларининг сабаби шуки, Аллоҳ илоҳий китобларни ҳақ билан нозил қилди. Шунинг ўзи уларни яширмасдан етказишни тақозо қилади. Илоҳий китоблар борасида ихтилоф қилиб, бирига ишониб, бошқасига ишонмаганлар ҳақиқатнинг кўчасидан ҳам ўта олмасдан, талашиб-тортишиш ботқоғига ботиб юраверадилар.

Ушбу саҳифадаги оят фойдаларидан:

• أكثر ضلال الخلق بسبب تعطيل العقل، ومتابعة من سبقهم في ضلالهم، وتقليدهم بغير وعي.

Одамларнинг аксарияти ўз ақлларини ишлатмасдан, залолатдаги ота-боболарига эргашишлари ва уларга онгсиз тарзда кўр-кўрона тақлид қилишлари туфайли йўлдан озадилар.

• عدم انتفاع المرء بما وهبه الله من نعمة العقل والسمع والبصر، يجعله مثل من فقد هذه النعم.

Аллоҳ берган ақл, кўз ва қулоқдан фойдана билмаганлар шу неъматлардан мосуво бўлганларга ўхшаб қоладилар.

• من أشد الناس عقوبة يوم القيامة من يكتم العلم الذي أنزله الله، والهدى الذي جاءت به رسله تعالى.

Қиёмат кунида энг қаттиқ азобга гирифтор бўладиган тоифалардан бири Аллоҳ нозил қилган илмни ва пайғамбарлар олиб келган ҳидоятни яширган кимсалардир.

• من نعمة الله تعالى على عباده المؤمنين أن جعل المحرمات قليلة محدودة، وأما المباحات فكثيرة غير محدودة.

Мўминларга ҳаром қилинган нарсаларни жуда оз, саноқли қилиб, рухсат этилган нарсаларни эса кўп, сероб қилиб қўйиши Аллоҳнинг бандаларига ато этган неъматидир.