قرآن کریم کے معانی کا ترجمہ - المختصر فی تفسیر القرآن الکریم کا کردی ترجمہ
الحاقة
سورہ کے بعض مقاصد:
إثبات أن وقوع القيامة والجزاء فيها حقٌّ لا ريب فيه.
جەختکردنەوە لەسەر ئەوەى ڕوودانى قیامەت و پاداشتدانەوە لەو ڕۆژەدا هەق و ڕاستییە و هیچ گومانێکی تێدا نیە.
1
:
69
ٱلۡحَآقَّةُ
الله -سبحانه وتعالى- باسی ساتی زیندووبوونەوە دەكات، كە بەسەر هەموو خەڵكیدا دێت، (الحاقة) یەکێکە لەناوەکانی ڕۆژی دوایی، بەو مانایەی ئەو ڕۆژە ڕۆژێکی ڕاستە، چونکە ھەموو ڕاستیەکانی تێدا دەردەکەوێت.
التفاسير:
2
:
69
مَا ٱلۡحَآقَّةُ
پاشان ئەو ڕۆژە بەم پرسیارە بە گەورەتر دەردەخات، کاتێک دەڵێت: ئاخۆ دەبێت ئەو ڕۆژە (ئەلحاقە:الحاقة) چی بێت؟
التفاسير:
3
:
69
وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡحَآقَّةُ
تۆ چوزانیت ئەم ڕۆژە ڕاستە (الحاقة) چیە؟
التفاسير:
4
:
69
كَذَّبَتۡ ثَمُودُ وَعَادُۢ بِٱلۡقَارِعَةِ
سەمود (گەلی ساڵح) و عادی (گەلی ھوود) بەدرۆیان زانی وباوەڕیان پێنەهێنا ئەو ڕۆژە ڕاستەی (کە دڵ دادەخروپێنێ بەهۆی سەختی ناڕەحەتیەکانى).
التفاسير:
5
:
69
فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهۡلِكُواْ بِٱلطَّاغِيَةِ
ئەمجا گەلی سەمود خواى گەورە -سبحانه وتعالى- بە دەنگێکی نەعرەتەی زۆر گەورە لەناویانی برد گەیشتە ئەوپەڕی لە توندی وترساندن وسەختیدا.
التفاسير:
6
:
69
وَأَمَّا عَادٞ فَأُهۡلِكُواْ بِرِيحٖ صَرۡصَرٍ عَاتِيَةٖ
گەلی عادیش خواى گەورە -سبحانه وتعالى- بە ڕەشەبایەکی ساردی بەھێزی سەخت لەناویانی برد گەیشتە ئەوپەڕی لە توندی وسەختیدا.
التفاسير:
7
:
69
سَخَّرَهَا عَلَيۡهِمۡ سَبۡعَ لَيَالٖ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومٗاۖ فَتَرَى ٱلۡقَوۡمَ فِيهَا صَرۡعَىٰ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٍ خَاوِيَةٖ
حەوت شەو وھەشت ڕۆژ اللە -سبحانه وتعالى- ئەو ڕەشەبایەی بەردەوام بەسەردا زاڵ کردن لەڕەگ وڕیشاڵەوە لەناویانی برد، ئەگەر لەوێ بویتایە ئەو گەلەت دەدی بەمردوویی کەوتوون لەسەر زەوی، وەک قەدی دار خورمای پوواوی ناو زڕاو (یان لێھاتووە).
التفاسير:
8
:
69
فَهَلۡ تَرَىٰ لَهُم مِّنۢ بَاقِيَةٖ
ئایا دوای ئەوەی دووچاری ئەو سزا سەختە بوون کەسیان دەبینی کە مابێتەوە؟!
التفاسير:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• الصبر خلق محمود لازم للدعاة وغيرهم.
ئارام گرتن ڕەوشت وئاکارێکی زۆر جوانە، زۆر پێویشتە بۆ بانگخواز وکەسانی تریش.
• التوبة تَجُبُّ ما قبلها وهي من أسباب اصطفاء الله للعبد وجعله من عباده الصالحين.
تەوبە کردن ھەرچی گوناھـ و تاوانی پێشووە ھەر ھەمووی دەسڕێتەوە، وە ھۆکارێکە بۆ ئەوەی اللە -سبحانه وتعالى- بەندەکەی پاک بکاتەوە و ھەڵیبژێرێت و بیکات بە یەکێک لە بەندە ساڵح و چاکەکارەکان.
• تنوّع ما يرسله الله على الكفار والعصاة من عذاب دلالة على كمال قدرته وكمال عدله.
ھەمە چەشنەیی ئەو سزایانەى اللە -سبحانه وتعالى- دەینێرێت بۆ سەر بێباوەڕان وسەرپێچیکاران، بەڵگەیە لەسەر کەماڵی قودرەت ودەسەڵات ودادگەری اللە -سبحانه وتعالى-.
9
:
69
وَجَآءَ فِرۡعَوۡنُ وَمَن قَبۡلَهُۥ وَٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتُ بِٱلۡخَاطِئَةِ
فیرعەون وگەلانی پێش ئەویش لەدانیشتوانی گوند وشارە سەرەو ژێربووەکان (ئەوانیش گەلی لوط بوون) بە گوناھـ وتاوانیانەوە ھاتن لە شیرک -هاوبەش بڕیاردان بۆ خواى گەورە- وتاوان وسەرپێچیەکان.
التفاسير:
10
:
69
فَعَصَوۡاْ رَسُولَ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَهُمۡ أَخۡذَةٗ رَّابِيَةً
ھەر گەلێک لەو گەلانە سەرپێچی پێغەمبەری پەروەردگاریان کردبێت و بەدرۆیان زانیبێت، اللە -سبحانه وتعالى- گرتنی بە گرتنێکی زۆر سەخت بۆ لەناوبردنیان.
التفاسير:
11
:
69
إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلۡمَآءُ حَمَلۡنَٰكُمۡ فِي ٱلۡجَارِيَةِ
بێگومان ئێمە کاتێک ئاوی تۆفانەکە سەرکەوت وسنوورەکەى تێپەڕاند لەبەرزبوونەوەدا، ئەوانەتان لەپشتی ئەواندا بوون (لەپشتی ئەو كەسانەی سواری كەشتیەكە بوو بوون) لەو کەشتیەکەی نوح -علیه السلام- دروستی كرد هەڵمان گرتن.
التفاسير:
12
:
69
لِنَجۡعَلَهَا لَكُمۡ تَذۡكِرَةٗ وَتَعِيَهَآ أُذُنٞ وَٰعِيَةٞ
بۆ ئەوەی كەشتیەكە وچیرۆکی تیاچوونی گەلی نوح بکەینە پەند وئامۆژگاری وبەڵگە بۆ تیاچوونی خەڵكی بێباوەڕ وڕزگار بوونی باوەڕداران، و لەبەری بکەن و بەبیری خۆیان بیهێننەوە کەسانێك گوێیەکانیان دەبیستێت بەھۆشمەندیەوە.
التفاسير:
13
:
69
فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ نَفۡخَةٞ وَٰحِدَةٞ
جا کاتێک ئەو فریشتەیەی کە ڕاسپێردراوە فوو بکات بەکەڕەنادا جارێکی تر فووی پێدا کردەوە، کە مەبەست پێی فووی دووەم جارە.
التفاسير:
14
:
69
وَحُمِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةٗ وَٰحِدَةٗ
زەوی و شاخ وکێوەکان لە جێگای خۆیان بەرزکرانەوە، بەیەکجار دران بەیەکدا، زەوی وشاخەكان هەمووی پارچه پارچه بوون.
التفاسير:
15
:
69
فَيَوۡمَئِذٖ وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ
ئیتر ئەو ڕۆژەی هەموو ئەمانە ڕوو دەدات ئەوە ڕۆژی قیامەت هەڵدەستێت.
التفاسير:
16
:
69
وَٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَهِيَ يَوۡمَئِذٖ وَاهِيَةٞ
ئاسمان ھەمووی لەت وشەق دەبێت ولەیەکتر دەترازێت وسست ولاواز دەبێت، كاتێك فریشتەكان لێی دێنە خوارەوە لەو ڕۆژەدا، ئیتر سست ولاواز دەبێت دوای ئەوەی بەهێز وپێكەوە نوسابوون.
التفاسير:
17
:
69
وَٱلۡمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرۡجَآئِهَاۚ وَيَحۡمِلُ عَرۡشَ رَبِّكَ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ ثَمَٰنِيَةٞ
فریشتەکان لەکەنار وقەراغی ئاسماندان، لەو ڕۆژە گەورەدا ھەشت فریشتە لەفریشتە نزیکەکانی پەروەردگار عەرشی پەروەردگاریان لەسەروو خۆیانەوە ھەڵگرتووه.
التفاسير:
18
:
69
يَوۡمَئِذٖ تُعۡرَضُونَ لَا تَخۡفَىٰ مِنكُمۡ خَافِيَةٞ
-ئەی خەڵكینه- لەو ڕۆژەدا خۆتان وکار وکردەوەتان پیشانی الله -سبحانه وتعالى- دەدرێت، وە ھیچ کردەوەیەکتان بە پەنھانی ونھێنی نامێنێتەوە، بەڵكو پەروەردگار ئاگاداری هەموویەتی.
التفاسير:
19
:
69
فَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ
جا ئەو کەسەی کە تۆماری کردەوەکانی درایە دەستی ڕاستی شادە وبەدڵێکی خۆشەوە دەڵێت: ئەوەتا کتێبی کردەوەکانم بگرن وبیخوێننەوە.
التفاسير:
20
:
69
إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَٰقٍ حِسَابِيَهۡ
چونکە بەڕاستی من خۆم لەدونیا دەمزانی ودڵنیا بووم کە زیندوو دەبمەوە، وتووشی ئەم لێپرسینەوەیە دەبم وپاداشتی (کردەوەکانم) وەردەگرمەوە.
التفاسير:
21
:
69
فَهُوَ فِي عِيشَةٖ رَّاضِيَةٖ
ئەو کەسە لە ژیانێکی پڕ لە شادی وخۆشیدایە کە زۆر پێی ڕازیە، کاتێک ئەو ھەموو ناز ونیعمەتە نەبڕاوە دەبینێت.
التفاسير:
22
:
69
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ
لەبەھەشتێکی بەرزدایە، (بەرز لە پلەوپایە وجێگادا).
التفاسير:
23
:
69
قُطُوفُهَا دَانِيَةٞ
میوە وبەرووبومی باخەکانى ئەو بەھەشتانە زۆر نزیکە لێیەوە، بەشێوەیەک چ بەپێوە بێت یان بەدانیشتن یان بەڕاکشانەوە دەستی پێیدەگات و ماندووبوونی ناوێت.
التفاسير:
24
:
69
كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِيٓـَٔۢا بِمَآ أَسۡلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡأَيَّامِ ٱلۡخَالِيَةِ
ئینجا بۆ ڕێزلێنانیان پێیان دەوترێت: بخۆن وبخۆنەوە نۆشی گیانتان بێت لە خواردن وخواردنەوە کە بەهۆیانەوە تووشی هیچ ناڕەحەتیەک نابن، ئەم پاداشتدانەوەیە بەھۆی ئەو کردەوە چاکانەیە کە لەڕۆژانی ڕابردوو لەدونیادا ئەنجامتان دەدا.
التفاسير:
25
:
69
وَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُوتَ كِتَٰبِيَهۡ
بەڵام ئەو کەسەی کە کتێبی کردەوەکانی درایە دەستی چەپی، بەداخ وحەسرەتێکەوە دەڵێت: خۆزگە کتێبی کردەوەکانم پێم نەدرایە، کە پڕیەتی لە کردەوەی خراپ ومایەی سەپاندنی سزای سەختە بەسەرمدا.
التفاسير:
26
:
69
وَلَمۡ أَدۡرِ مَا حِسَابِيَهۡ
خۆزگە ھەر نەمزانیایە سەرەنجامی حسێب ولێپرسینەوەم چییە.
التفاسير:
27
:
69
يَٰلَيۡتَهَا كَانَتِ ٱلۡقَاضِيَةَ
کاشکای وە خۆزگە مردنەکەم یەکجاری بووایە، ئیتر دوای ئەوە جارێکی تر زیندوو نەدەکرامایەوە.
التفاسير:
28
:
69
مَآ أَغۡنَىٰ عَنِّي مَالِيَهۡۜ
سەروەت وسامانم ھیچ قازانج وسوودێکی پێنەگەیاندم، ھیچ سزایەکی پەروەردگاری لەسەرم کەم نەکردەوە.
التفاسير:
29
:
69
هَلَكَ عَنِّي سُلۡطَٰنِيَهۡ
بەڵگەکانم لێ وون بوون، ئەو دەسەڵات وهێز وپلەوپایەی پشتم پێ بەستبوو ھەمووی لەناوچوون ونەمان.
التفاسير:
30
:
69
خُذُوهُ فَغُلُّوهُ
ودەووترێت: بیبەن -ئەی فریشتەکان (ئەوانەى سەرپەرشتیاری دۆزەخن)- بیگرن وکۆت وزنجیر لەدەست وگەردنی بکەن.
التفاسير:
31
:
69
ثُمَّ ٱلۡجَحِيمَ صَلُّوهُ
پاشان بیخەنە نێو دۆزەخەوە تاوەکو ئاھو بێدادی بێت لەدەست گەرماكەی.
التفاسير:
32
:
69
ثُمَّ فِي سِلۡسِلَةٖ ذَرۡعُهَا سَبۡعُونَ ذِرَاعٗا فَٱسۡلُكُوهُ
پاشان بە زنجیرێک کە درێژییەکەى حەفتا گەزە بیبەستنەوە وکۆتی بکەن.
التفاسير:
33
:
69
إِنَّهُۥ كَانَ لَا يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ ٱلۡعَظِيمِ
لەبەرئەوەی باوەڕی بە اللە ی گەورە ومەزن نەبوو.
التفاسير:
34
:
69
وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ
ھانی خەڵکی نەدەدا لەسەر خواردن بەخشین بە ھەژار.
التفاسير:
35
:
69
فَلَيۡسَ لَهُ ٱلۡيَوۡمَ هَٰهُنَا حَمِيمٞ
ئینجا ئەویش ئەمڕۆ (کە ڕۆژی قیامەتە) ھیچ خەمخۆر ودڵسۆزێکی نییە، بەرگری لێبکات وسزای لێ دوور بخاتەوە.
التفاسير:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• المِنَّة التي على الوالد مِنَّة على الولد تستوجب الشكر.
ئەو منەتەی لەسەر باوکە منەتیشە لەسەر مناڵەکانی، بۆیە پێویستە شوکر وسوپاسی لەسەر بکرێت.
• إطعام الفقير والحض عليه من أسباب الوقاية من عذاب النار.
خواردن بەخشین بەھەژاران وھاندانی خەڵکی لەسەر دەستگیرۆیی نەداران ھۆکاری خۆپاراستنە لەئاگری دۆزەخ.
• شدة عذاب يوم القيامة تستوجب التوقي منه بالإيمان والعمل الصالح.
سەختی سزای ڕۆژی قیامەت پێویست دەکات مرۆڤ بە باوەڕ وئەنجامدانی کار وکردەوە چاکەکان خۆی لێ بپارێزێت.
36
:
69
وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنۡ غِسۡلِينٖ
خواردنیشیان تەنھا کێم وزووخاوی داچۆڕاوی لاشەی خەڵکی دۆزەخە.
التفاسير:
37
:
69
لَّا يَأۡكُلُهُۥٓ إِلَّا ٱلۡخَٰطِـُٔونَ
ئەمەش کەس نایخوات تەنها گوناھباران وتاوانبارن نەبێت.
التفاسير:
38
:
69
فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَا تُبۡصِرُونَ
خواى گەورە سوێندی خوارد بەو شتانەی کە بەچاوی خۆتان دەیانبینن.
التفاسير:
39
:
69
وَمَا لَا تُبۡصِرُونَ
سوێند بێت بە اللە بەو شتانەیش کە بەچاوی خۆتان نایانبینن.
التفاسير:
40
:
69
إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ كَرِيمٖ
بێگومان ئەم قورئانە قسه وكەلامی الله یە -سبحانه وتعالى-، لەزاری پێغەمبەرێکی بەڕێزەوە بەسەر خەڵكیدا دەخوێنرێتەوە.
التفاسير:
41
:
69
وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَاعِرٖۚ قَلِيلٗا مَّا تُؤۡمِنُونَ
(بێباوەڕەکانی مەککە دەیانگوت موحەمەد شاعیرە و ئەوەیشی دەیڵێت شیعرە) پەروەردگاریش بەرپەرچی دانەوە وفەرمووی: ئەم قورئانە شیعری شاعیر نییە، شاعیران ھۆندبێتیانەوە ئیتر بۆ کەمتان باوەڕ دەھێنن.
التفاسير:
42
:
69
وَلَا بِقَوۡلِ كَاهِنٖۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ
وە قسەی فاڵچیش نییە، چونکە قسەی فاڵچی زۆر جیاوازە لەم قورئانە، ئیتر بۆ کەمتان بیر دەکەنەوە.
التفاسير:
43
:
69
تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
بەڵکو ئەم قورئانە لەلای پەروەردگار وبەدیهێنەری ھەموو جیھانیانەوە ڕەوانەکراوە.
التفاسير:
44
:
69
وَلَوۡ تَقَوَّلَ عَلَيۡنَا بَعۡضَ ٱلۡأَقَاوِيلِ
ئەگەر موحەمەد ھەندێک ووتەی بەدەم ئێمەوە ھەڵبەستایە، کە نەمان ووتبوو.
التفاسير:
45
:
69
لَأَخَذۡنَا مِنۡهُ بِٱلۡيَمِينِ
بێگومان ئەوا تۆڵەمان لێدەسەندەوە، و بەدەست وھێز ودەسەڵاتی خۆمان دەمانگرت.
التفاسير:
46
:
69
ثُمَّ لَقَطَعۡنَا مِنۡهُ ٱلۡوَتِينَ
لەپاشانیش شا دەماری دڵیمان دەپچڕی.
التفاسير:
47
:
69
فَمَا مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ عَنۡهُ حَٰجِزِينَ
وە کەسیش لەئێوە نەیدەتوانی لە بەرامبەر ئێمەدا بەرگری لێبکات، بۆیە زۆر دوورە لەبەر خاتری ئێوە. شتێک ئێمە نەمان ووتبێت بۆ ئێمەی ھەڵبەستێت.
التفاسير:
48
:
69
وَإِنَّهُۥ لَتَذۡكِرَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
بەڕاستی ئەم قورئانە ئامۆژگاری ویادخەرەوەیە بۆ خواناسان وپارێزکاران، ئەوانەی فەرمانەکانی پەروەردگاریان جێبەجێ دەکەن ودووریش دەکەونەوە لە نەهی لێکراوەکانی.
التفاسير:
49
:
69
وَإِنَّا لَنَعۡلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ
بێگومان ئێمە دەزانین ھەندێک لە ئێوە قورئان بە درۆ دەزانێت (ئێمەش تۆڵەی خۆمانیان لێ دەسێنین).
التفاسير:
50
:
69
وَإِنَّهُۥ لَحَسۡرَةٌ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
بەڕاستی باوەڕ نەکردن بەقورئان وبەدرۆ زانینی داخ وپەژارەیە بۆ بێباوەڕان لە ڕۆژی قیامەتدا.
التفاسير:
51
:
69
وَإِنَّهُۥ لَحَقُّ ٱلۡيَقِينِ
بێگومان قورئان هەق وڕاست ودروست ودڵنیا بەخشە، وھیچ گومانێکی تێدا نییە کە لە لایەن اللە وە -سبحانه وتعالى- نێردراوەتە خوارەوە.
التفاسير:
52
:
69
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
-دەی پێغەمبەر- تۆیش ھەمیشە یاد وتەسبیحاتی پەروەردگاری مەزنت بکە، وە بە پاک وبێگەرد ڕایگرە لەھەموو شتێک کە شایستەی زاتی پیرۆزی ئەو نییە، وە ناوی ھەرە مەزنی پەروەردگارت بھێنە.
التفاسير:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.
قورئان پاک وبێگەرده لەوەی وەک شیعر وفاڵ وفاڵچیەتی وابێت.
• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.
مەترسی قسە ھەڵبەستن بۆ اللە -سبحانه وتعالى-، وترسناکی درۆ کردن بەناوی ئەوەوە، پاک وبێگەردی بۆ زاتی بەرز وپیرۆزی -سبحانه وتعالى-.
• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.
ئارامگرتنی جوان ئەوەیە کە نیەت لێی تەنھا بەدەستھێنانی پاداشتی اللە بێت -سبحانه وتعالى-، وە سکاڵایش نەبرێت بۆ ھیچ کەسێکی تر جگە لە ئەو زاتە مەزنە.
