قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - تەپسىر سەئدىينىڭ پارىسچە تەرجىمىسى.
بەت نومۇرى:
17
:
79
اِذْهَبْ اِلٰی فِرْعَوْنَ اِنَّهٗ طَغٰی ۟ؗۖ
پس به او فرمود:
﴿ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ﴾ برو به سوی فرعون که او سرکشی کرده است؛ یعنی برو و با سخنانی نرم و مهربانانه او را از سرکشی و طغیان و شرک ورزیدن و نافرمانی بازدار. ﴿لَّعَلَّهُۥ يَتَذَكَّرُ أَوۡ يَخۡشَىٰ﴾ شاید او پند پذیرد یا بترسد.
التفاسير:
18
:
79
فَقُلْ هَلْ لَّكَ اِلٰۤی اَنْ تَزَكّٰی ۟ۙ
﴿فَقُلۡ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ﴾ پس به او بگو: آیا میخواهی به خصلتی پسندیده و زیبا که خردمندان در به دست آوردن آن از یکدیگر پیشی میگیرند روی بیاوری؟ و آن این است که خود را پاکیزه گردانی، و خویشتن را از آلودگی کفر و طغیان پاک کنی، و به سوی ایمان و عمل صالح بیرون بیایی؟!
التفاسير:
19
:
79
وَاَهْدِیَكَ اِلٰی رَبِّكَ فَتَخْشٰی ۟ۚ
﴿وَأَهۡدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ﴾ و تو را به سوی خدا راهنمایی کنم و عوامل رضایت و خشم خدا را برایت بیان نمایم؟! ﴿فَتَخۡشَىٰ﴾ پس چون راه راست را بشناسی، از پروردگارت بیمناک خواهی شد.
التفاسير:
20
:
79
فَاَرٰىهُ الْاٰیَةَ الْكُبْرٰی ۟ؗۖ
اما فرعون از پذیرفتن آنچه موسی او را به سوی آن فراخواند امتناع ورزید.
﴿فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓيَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰ﴾ و نشانهای بزرگ را به او نشان داد. پس این منافاتی با تعدّد معجزات ندارد. ﴿فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعۡبَانٞ مُّبِينٞ وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِيَ بَيۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ﴾ موسی عصایش را انداخت و ناگهان به اژدهایی آشکار تبدیل شد. و دست خودش را از گریبان بیرون کشید و ناگهان برای بینندگان سفید و درخشنده گردید.
التفاسير:
21
:
79
فَكَذَّبَ وَعَصٰی ۟ؗۖ
﴿فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ﴾ فرعون حق را دروغ انگاشت و از فرمان خدا سرپیچی کرد.
التفاسير:
22
:
79
ثُمَّ اَدْبَرَ یَسْعٰی ۟ؗۖ
﴿ثُمَّ أَدۡبَرَ يَسۡعَىٰ﴾ سپس پشت کرد و رفت، و برای مبارزه با حق به کوشش و تلاش پرداخت.
التفاسير:
23
:
79
فَحَشَرَ ۫— فَنَادٰی ۟ؗۖ
﴿فَحَشَرَ فَنَادَىٰ﴾ فرعون لشکریانش را جمع کرد و ندا زد
التفاسير:
24
:
79
فَقَالَ اَنَا رَبُّكُمُ الْاَعْلٰی ۟ؗۖ
﴿فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ﴾ و به آنها گفت: «من پروردگار برتر شما هستم.» پس مردم سخن او را باور کردند و به باطل او اقرار نمودند؛ زیرا عقل آنها را به بازیچه گرفته بود.
التفاسير:
25
:
79
فَاَخَذَهُ اللّٰهُ نَكَالَ الْاٰخِرَةِ وَالْاُوْلٰی ۟ؕ
﴿فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ﴾ خداوند عذاب فرعون را نمونهای از عذاب دنیا و آخرت، و هشداری برای ستمگران قرار داد.
التفاسير:
26
:
79
اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّمَنْ یَّخْشٰی ۟ؕ۠
﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰٓ﴾ بیگمان در گرفتار شدن فرعون به عذاب برای کسی که از خدا بترسد پند و عبرت بزرگی است. چون هرکس که از خدا بترسد، از نشانه و عبرتها فایده میبرد. پس وقتی عذاب فرعون را ببیند، میداند که هرکس تکبر ورزد و نافرمانی کند و با پادشاه برتر و والا به مبارزه برخیزد، خداوند او را در دنیا و آخرت عذاب میدهد. ولی هرکس که ترسی از خدا در دل او نباشد، به هیچ نشانهای ایمان نمیآورد.
التفاسير:
27
:
79
ءَاَنْتُمْ اَشَدُّ خَلْقًا اَمِ السَّمَآءُ ؕ— بَنٰىهَا ۟۫
خداوند برای کسانی که زنده شدن پس از مرگ را انکار میکنند دلیل روشن و واضحی ارائه میدهد و میفرماید: ﴿ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا﴾ ای انسانها! آیا آفرینش شما سختتر است یا آفرینش آسمان با آن حجم بزرگ و خلقت محکم و ارتفاع شگفتانگیز که خداوند آن را ساخته است؟
التفاسير:
28
:
79
رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوّٰىهَا ۟ۙ
﴿رَفَعَ سَمۡكَهَا﴾ جرم و سیمای آسمان را برافراشته و ارتفاع آن را بالا برده است. ﴿فَسَوَّىٰهَا﴾ و با استحکام و استواری شگفت انگیز، آن را سامان داده است.
التفاسير:
29
:
79
وَاَغْطَشَ لَیْلَهَا وَاَخْرَجَ ضُحٰىهَا ۪۟
﴿وَأَغۡطَشَ لَيۡلَهَا﴾ شبش را تاریک کرد. وقتی شب میشود، تاریکی همۀ گوشههای آسمان را فرامیگیرد و زمین را تاریک میگرداند. ﴿وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا﴾ و روز آن را روشن گرداند. هنگامی که خورشید طلوع میکند، مردم به دنبال منافع دینی و دنیوی خود میروند.
التفاسير:
30
:
79
وَالْاَرْضَ بَعْدَ ذٰلِكَ دَحٰىهَا ۟ؕ
﴿وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ﴾ بعد از آفرینش آسمان، زمین را هموار و آماده ساخت و منافع آن را در آن به ودیعه نهاد. و این منافع را چنین توضیح نمود:
﴿أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا﴾ آب زمین و چراگاهش را از آن بیرون آورد، و کوهها را در زمین استوار و محکم گرداند. پس خداوند بر اساس این آیات، زمین را بعد از آفرینش آسمانها هموار نمود و گستراند. اما خود آفرینش زمین، قبل از آفرینش آسمان بوده است.
همانطور که میفرماید: ﴿قُلۡ أَئِنَّكُمۡ لَتَكۡفُرُونَ بِٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ فِي يَوۡمَيۡنِ وَتَجۡعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ﴾ بگو: «آیا شما به کسی کفر میورزید که زمین را در دو روز آفرید، و برای او همتایانی قرار میدهید؟» این است پروردگار جهانیان. سپس میفرماید: ﴿ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ﴾ وانگهی به سوی آفرینش آسمان قصد نمود.
پس خدایی که آسمانهای بزرگ و انوار و اجرامی که در آن هست، و زمین ضخیم و آنچه را از ضروریات مردم که در خود دارد آفریده است، قطعاً انسانها را پس از مرگشان زنده میکند و آنها را طبق اعمالشان مجازات خواهد کرد. پس هرکس کار نیک کند، پاداش نیک دارد؛ و هرکس کار بد کند، جز خودش کسی را ملامت نکند.
التفاسير:
31
:
79
اَخْرَجَ مِنْهَا مَآءَهَا وَمَرْعٰىهَا ۪۟
﴿وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ﴾ بعد از آفرینش آسمان، زمین را هموار و آماده ساخت و منافع آن را در آن به ودیعه نهاد. و این منافع را چنین توضیح نمود:
﴿أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا﴾ آب زمین و چراگاهش را از آن بیرون آورد، و کوهها را در زمین استوار و محکم گرداند. پس خداوند بر اساس این آیات، زمین را بعد از آفرینش آسمانها هموار نمود و گستراند. اما خود آفرینش زمین، قبل از آفرینش آسمان بوده است.
همانطور که میفرماید: ﴿قُلۡ أَئِنَّكُمۡ لَتَكۡفُرُونَ بِٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ فِي يَوۡمَيۡنِ وَتَجۡعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ﴾ بگو: «آیا شما به کسی کفر میورزید که زمین را در دو روز آفرید، و برای او همتایانی قرار میدهید؟» این است پروردگار جهانیان. سپس میفرماید: ﴿ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ﴾ وانگهی به سوی آفرینش آسمان قصد نمود.
پس خدایی که آسمانهای بزرگ و انوار و اجرامی که در آن هست، و زمین ضخیم و آنچه را از ضروریات مردم که در خود دارد آفریده است، قطعاً انسانها را پس از مرگشان زنده میکند و آنها را طبق اعمالشان مجازات خواهد کرد. پس هرکس کار نیک کند، پاداش نیک دارد؛ و هرکس کار بد کند، جز خودش کسی را ملامت نکند.
التفاسير:
32
:
79
وَالْجِبَالَ اَرْسٰىهَا ۟ۙ
﴿وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ﴾ بعد از آفرینش آسمان، زمین را هموار و آماده ساخت و منافع آن را در آن به ودیعه نهاد. و این منافع را چنین توضیح نمود:
﴿أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا﴾ آب زمین و چراگاهش را از آن بیرون آورد، و کوهها را در زمین استوار و محکم گرداند. پس خداوند بر اساس این آیات، زمین را بعد از آفرینش آسمانها هموار نمود و گستراند. اما خود آفرینش زمین، قبل از آفرینش آسمان بوده است.
همانطور که میفرماید: ﴿قُلۡ أَئِنَّكُمۡ لَتَكۡفُرُونَ بِٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ فِي يَوۡمَيۡنِ وَتَجۡعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ﴾ بگو: «آیا شما به کسی کفر میورزید که زمین را در دو روز آفرید، و برای او همتایانی قرار میدهید؟» این است پروردگار جهانیان. سپس میفرماید: ﴿ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ﴾ وانگهی به سوی آفرینش آسمان قصد نمود.
پس خدایی که آسمانهای بزرگ و انوار و اجرامی که در آن هست، و زمین ضخیم و آنچه را از ضروریات مردم که در خود دارد آفریده است، قطعاً انسانها را پس از مرگشان زنده میکند و آنها را طبق اعمالشان مجازات خواهد کرد. پس هرکس کار نیک کند، پاداش نیک دارد؛ و هرکس کار بد کند، جز خودش کسی را ملامت نکند.
التفاسير:
33
:
79
مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْ ۟ؕ
﴿وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ﴾ بعد از آفرینش آسمان، زمین را هموار و آماده ساخت و منافع آن را در آن به ودیعه نهاد. و این منافع را چنین توضیح نمود:
﴿أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا﴾ آب زمین و چراگاهش را از آن بیرون آورد، و کوهها را در زمین استوار و محکم گرداند. پس خداوند بر اساس این آیات، زمین را بعد از آفرینش آسمانها هموار نمود و گستراند. اما خود آفرینش زمین، قبل از آفرینش آسمان بوده است.
همانطور که میفرماید: ﴿قُلۡ أَئِنَّكُمۡ لَتَكۡفُرُونَ بِٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ فِي يَوۡمَيۡنِ وَتَجۡعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ﴾ بگو: «آیا شما به کسی کفر میورزید که زمین را در دو روز آفرید، و برای او همتایانی قرار میدهید؟» این است پروردگار جهانیان. سپس میفرماید: ﴿ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ﴾ وانگهی به سوی آفرینش آسمان قصد نمود.
پس خدایی که آسمانهای بزرگ و انوار و اجرامی که در آن هست، و زمین ضخیم و آنچه را از ضروریات مردم که در خود دارد آفریده است، قطعاً انسانها را پس از مرگشان زنده میکند و آنها را طبق اعمالشان مجازات خواهد کرد. پس هرکس کار نیک کند، پاداش نیک دارد؛ و هرکس کار بد کند، جز خودش کسی را ملامت نکند.
التفاسير:
34
:
79
فَاِذَا جَآءَتِ الطَّآمَّةُ الْكُبْرٰی ۟ؗۖ
بنابراین به موضوع قیامت و جزا و پاداش آخرت پرداخت و فرمود:
وقتی که رستاخیز و شدت و سختی بزرگ آن فرا میرسد، در این هنگام پدر، فرزندش را فراموش میکند؛ و دوست، دوست خود را فراموش مینماید.
التفاسير:
35
:
79
یَوْمَ یَتَذَكَّرُ الْاِنْسَانُ مَا سَعٰی ۟ۙ
﴿يَوۡمَ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ﴾ روزی که انسان تلاش دنیا و کار خوب و بدی را که انجام داده است به یاد میآورد، و آرزو میکند که ای کاش یک ذرّه به نیکیهایش افزوده میشد، و به خاطر یک ذرّه اضافه شدنِ بدیهایش اندوهگین میشود. و میداند که اساس سود و زیان، تلاشی است که در دنیا کرده است؛ و جز اعمالش، هر پیوندی را که در دنیا داشته است فراموش میکند.
التفاسير:
36
:
79
وَبُرِّزَتِ الْجَحِیْمُ لِمَنْ یَّرٰی ۟
﴿وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ﴾ و دوزخ، آشکار و نمایان میگردد، و هرکسی آن را میبیند. و دوزخ برای دوزخیان آماده شده، و برای گرفتن آنها آماده گشته است، و فقط منتظر فرمان پروردگارش میباشد.
التفاسير:
37
:
79
فَاَمَّا مَنْ طَغٰی ۟ۙ
﴿فَأَمَّا مَن طَغَىٰ﴾ و امّا کسی که از حد گذشته و بر ارتکاب گناهان بزرگ به خود جرأت داده است.
التفاسير:
38
:
79
وَاٰثَرَ الْحَیٰوةَ الدُّنْیَا ۟ۙ
﴿وَءَاثَرَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا﴾ و زندگانی دنیا را بر آخرت ترجیح داده، و برای زندگی دنیا تلاش کرده و تمام وقت خود را صرف لذّتهای آن نموده، و آخرت و عمل کردن برای آن را فراموش کرده است.
التفاسير:
39
:
79
فَاِنَّ الْجَحِیْمَ هِیَ الْمَاْوٰی ۟ؕ
﴿فَإِنَّ ٱلۡجَحِيمَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ﴾ کسی که چنین باشد، جایگاه او دوزخ است.
التفاسير:
40
:
79
وَاَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهٖ وَنَهَی النَّفْسَ عَنِ الْهَوٰی ۟ۙ
﴿وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ﴾ اما کسی که از ایستادن در حضور پروردگار و از مجازات دادگرانۀ او ترسیده، و این ترس در دل او اثر گذاشته باشد.
﴿وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ﴾ و نفس را از هوی و هوس -که آن را از اطاعت خدا بازمیدارد- بازداشته باشد، و از آنچه پیامبر آورده است پیروی نماید، و با هوای نفس و شهوت که انسان را از خیر باز میدارند مبارزه کند.
التفاسير:
41
:
79
فَاِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَاْوٰی ۟ؕ
﴿فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ﴾ کسی که این گونه باشد، بهشت -که هر شادی و نعمت و سروری را در بر دارد- جایگاه اوست.
التفاسير:
42
:
79
یَسْـَٔلُوْنَكَ عَنِ السَّاعَةِ اَیَّانَ مُرْسٰىهَا ۟ؕ
یعنی تکذیبکنندگان قیامت تو را درباره قیامت میپرسند که چه زمانی واقع میشود؟
التفاسير:
43
:
79
فِیْمَ اَنْتَ مِنْ ذِكْرٰىهَا ۟ؕ
پس خداوند آنها را پاسخ داد و فرمود: ﴿فِيمَ أَنتَ مِن ذِكۡرَىٰهَآ﴾ اینکه بدانید کی واقع میشود، برای تو و آنها چه فایدهای دارد؟ پس دانستن این مطلب نتیجهای ندارد. بنابراین آگاهی مردم از زمان وقوع قیامت برای آنها هیچ مصلحت دینی و دنیوی ندارد، بلکه مصلحت در این است که بر آنها پوشیده بماند، و دانستن و آگاهی از زمان وقوع قیامت بر همۀ خلائق پوشیده میباشد. و کسی در این زمینه چیزی نمیداند، بلکه فقط خداوند زمان وقوع آن را میداند.
التفاسير:
44
:
79
اِلٰی رَبِّكَ مُنْتَهٰىهَا ۟ؕ
﴿إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ﴾ آگاهی از زمان وقوع قیامت به پروردگارت برمیگردد. همانطور که خداوند متعال در آیهای دیگر میفرماید: ﴿ يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَاۖ قُلۡ إِنَّمَا عِلۡمُهَا عِندَ رَبِّيۖ لَا يُجَلِّيهَا لِوَقۡتِهَآ إِلَّا هُوَ﴾ از تو دربارۀ زمان وقوع قیامت میپرسند که چه زمانی خواهد بود؟ بگو: «آگاهی از زمان وقوع قیامت فقط نزد پروردگارم میباشد، آن را آشکار نمیکند مگر در وقت آن.»
التفاسير:
45
:
79
اِنَّمَاۤ اَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ یَّخْشٰىهَا ۟ؕ
﴿إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا﴾ بیم دادن تو فقط به کسی سود میبخشد که از آمدن قیامت بترسد، و از ایستادن در پیشگاه خداوند بیمناک باشد. چنین کسانی آنچه برایشان مهم است، فقط این است که برای قیامت آمادگی حاصل نمایند و برای آن کار کنند. و اما کسی که به قیامت باور ندارد، به عناد و لجاجت او نباید توجّه کرد؛ چون لجاجت او مبنی بر تکذیب و عناد است، و وقتی او به چنین حالتی رسیده است پاسخ دادن به او کار بیهودهای میباشد، و خداوند -که داورترین داوران است- از انجام دادن کار بیهوده پاک و منزّه است.
التفاسير:
46
:
79
كَاَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَهَا لَمْ یَلْبَثُوْۤا اِلَّا عَشِیَّةً اَوْ ضُحٰىهَا ۟۠
﴿إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا﴾ بیم دادن تو فقط به کسی سود میبخشد که از آمدن قیامت بترسد، و از ایستادن در پیشگاه خداوند بیمناک باشد. چنین کسانی آنچه برایشان مهم است، فقط این است که برای قیامت آمادگی حاصل نمایند و برای آن کار کنند. و اما کسی که به قیامت باور ندارد، به عناد و لجاجت او نباید توجّه کرد؛ چون لجاجت او مبنی بر تکذیب و عناد است، و وقتی او به چنین حالتی رسیده است پاسخ دادن به او کار بیهودهای میباشد، و خداوند -که داورترین داوران است- از انجام دادن کار بیهوده پاک و منزّه است.
التفاسير:
