قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئازەربەيجانچە تەرجىمىسى
بەت نومۇرى:
17
:
8
فَلَمۡ تَقۡتُلُوهُمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ قَتَلَهُمۡۚ وَمَا رَمَيۡتَ إِذۡ رَمَيۡتَ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ رَمَىٰ وَلِيُبۡلِيَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مِنۡهُ بَلَآءً حَسَنًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
Ey möminlər! Bədr döyüşündə müşrikləri öz gücünüz sayəsində siz öldürmədiniz, lakin Allah sizə onları öldürməyə yardım etd. Ey Peyğəmbər! Müşriklərə atdığın zaman sən atmadın, lakin sənin atdığını onlara çatdıran Allah atdı ki, möminlər sayca və döyüş hazırlığı baxımından müşriklərdən qat-qat az olduğunuz bir halda, O, sizə Öz tərəfindən düşmənlərinizə qarşı qələbə verməklə, Onun sizə olan nemətinə şükür etməniz üçün sizi yaxşı bir sınaqdan keçirtsin. Həqiqətən, Allah dualarınızı, dediyiniz sözləri eşidəndir, əməllərinizi görən və sizə xeyirli olan hər şeyi biləndir.
التفاسير:
18
:
8
ذَٰلِكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ مُوهِنُ كَيۡدِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Müşrikləri öldürmək, onların məğlub olana qədər atmaları, döyüş meydanından arxalarını sizə çevirib qaçmaları, möminlərin düşmən üzərində qələbə çalma neməti və bunların hamısı, Allahdandır. Allah İslama qarşı hiylə işlədən kafirlərin hiyləsini boşa çıxardar.
التفاسير:
19
:
8
إِن تَسۡتَفۡتِحُواْ فَقَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡفَتۡحُۖ وَإِن تَنتَهُواْ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡۖ وَإِن تَعُودُواْ نَعُدۡ وَلَن تُغۡنِيَ عَنكُمۡ فِئَتُكُمۡ شَيۡـٔٗا وَلَوۡ كَثُرَتۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ey Müşriklər! Əgər siz həddini aşan zalımlara Allahın onlara əzab verməsini diləyirsinizsə, artıq Allah dilədiyiniz əzabı sizə gətirmişdir. Allah sizə, möminlərə ibrət olacaq bir əzab göndərmişdir. Əgər bunu Allahdan diləməkdən əl çəksəniz, bu, sizin üçün xeyirli olar. Ola bilsin ki, Allah bununla sizə bir az möhlət versin və sizdən intiqam almaqa tələsməsin. Yox əgər möminlərə qələbə bəxş edib, sizə əzab verdikdən sonra da Allahdan zalımlara əzab verməsini diləsəniz və möminlərlə döyüşsəniz, bu zaman möminlərin az olmasına rəğmən, sizin sayınız və döyüş hazırlığınız çox olsa belə camaatınız və himayədarlarınızın sizə heç bir faydası olmaz. Şübhəsiz ki, Allah Öz köməyi və yardımı ilə möminlərlə birğədir. Allah kim ilə birğə olarsa, heç kimsə onu məğlub edə bilməz.
التفاسير:
20
:
8
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ وَأَنتُمۡ تَسۡمَعُونَ
Ey Allaha iman gətirib Onun rəsuluna tabe olan kimsələr! Allahın əmrlərini yerinə yetirib, qadağalarından çəkinməklə Allaha və Onun Rəsuluna itaət edin. Allahın ayələri sizə oxunduğunu eşitdiyiniz bir halda, Onun əmrinə müxalif olub, qadağan olunan əməli etməklə Ondan üz çevirməyin.
التفاسير:
21
:
8
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَهُمۡ لَا يَسۡمَعُونَ
Ey Möminlər! Özlərinə Allahın ayələri oxunan: "Bizə Qurandan oxunan ayələri, qulaqlarımızla eşitdik" - deyən münafiqlər və müşriklər kimi olmayın. Əslində isə onlar bu ayələri dərk edib, heç faydalanmadılar.
التفاسير:
22
:
8
۞ إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلصُّمُّ ٱلۡبُكۡمُ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡقِلُونَ
Şübhəsiz ki, yer üzündə gəzib-dolaşan Allah yanında canlıların ən pisi haqqı eşidib qəbul etməyən karlar, danışa bilməyən lallardır. Məhz belə kimsələr, Allahın əmr və qadağalarını dərk edə bilməyən kimsələrdir.
التفاسير:
23
:
8
وَلَوۡ عَلِمَ ٱللَّهُ فِيهِمۡ خَيۡرٗا لَّأَسۡمَعَهُمۡۖ وَلَوۡ أَسۡمَعَهُمۡ لَتَوَلَّواْ وَّهُم مُّعۡرِضُونَ
Əgər Allah o yalan hesab edən müşriklərdə bir xeyir olduğunu bilsəydi, əlbəttə ki, onlara haqqı eşitdirib, onları faydalandırardı və onlara açıq-aydın dəlilləri göstərərdi. Lakin Allah onlarda xeyirin olmadığını bilirdi. Əgər Allah haqqı onlara eşitdirsəydi belə, yenə də onlar inadkarlıq göstərib üz çevirərək dönüb gedərdilər.
التفاسير:
24
:
8
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَجِيبُواْ لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمۡ لِمَا يُحۡيِيكُمۡۖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَحُولُ بَيۡنَ ٱلۡمَرۡءِ وَقَلۡبِهِۦ وَأَنَّهُۥٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
Ey Allaha iman gətirib Onun rəsuluna tabe olan kimsələr! Allah və Onun rəsulu - səllallahu aleyhi və səlləm - sizi, sizə həyat verəcək haqqa çağırdığı zaman, Allahın və rəsulunun - səllallahu aleyhi və səlləm - əmrlərini yerinə yetirib, qadağalarından çəkindirərək Allah və Onun rəsulunun - səllallahu aleyhi və səlləm - çağırışına cavab verib, Ona təslim olun. Yəqin olun ki, Allah hər şeyə qadirdir. Siz haqqı inkar etdikdən sonra yenidən haqqa dönmək istədikdə O, sizin haqqa tabe olmanıza mane olmağa qadirdir. Elə isə Ona tərəf tələsin və bilin ki, siz qiyamət günü tək Allahın hüzuruna toplanacaqsınız. O zaman Allah sizə dünyada ikən etdiyiniz əməllərinizin müqabilini verəcəkdir.
التفاسير:
25
:
8
وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ لَّا تُصِيبَنَّ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنكُمۡ خَآصَّةٗۖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Ey Möminlər! Sizlərdən təkcə günahkarlara üz verməyən, əksinə, günahkarı və geyri gühahkarı bürüyəcək əzabdan çəkinin. Bu, insanlar arasında zülüm yayılıb və kiminsə onu dəyişdirməyəcəyi zaman baş verəcəkdir. Yəqin olun ki, Allah günahkarlara şiddətli cəza verəndir. Elə isə Onun qarşı günah etməkdən çəkinin!
التفاسير:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• من كان الله معه فهو المنصور وإن كان ضعيفًا قليلًا عدده، وهذه المعية تكون بحسب ما قام به المؤمنون من أعمال الإيمان.
• Allah kiminlə birğə olarsa, o, mütləq yardım olunan kimsədir, hətta düşməndən zəyif və sayca az da olsalar belə. Allahın qulu ilə bu birğəlyi, mömin insanın etdiyi saleh əməlləri sayəsindədir. İnsan nə qədər çox saleh əməllər edərsə, bir o qədər də Allaha yaxın olar.
• المؤمن مطالب بالأخذ بالأسباب المادية، والقيام بالتكليف الذي كلفه الله، ثم يتوكل على الله، ويفوض الأمر إليه، أما تحقيق النتائج والأهداف فهو متروك لله عز وجل.
• Mömin kimsədən maddi səbəblərdən yapışması, Allahın onu mükəlləf etdiyi əməlləri yerinə yetirdikdən sonra Allaha təvəkkül edib və sonda işini Ona həvalə etməsi tələb olunur. Amma nəticələrin və hədəflərin gerçəkləşməsi isə İzzət və Cəlal sahibi Allaha aid olan işdir.
• في الآيات دليل على أن الله تعالى لا يمنع الإيمان والخير إلا عمَّن لا خير فيه، وهو الذي لا يزكو لديه هذا الإيمان ولا يثمر عنده.
• Bu ayələrdə Uca Allahın imanı yalnız qəlbində zərrə qədər xeyir olmayan kimsədən məhrum etdiyinə dair dəlil vardır. İman məhz belə kimsəni təmizə çıxarmaz və o, imandan bəhrələnməz.
• على العبد أن يكثر من الدعاء: يا مقلب القلوب ثبِّت قلبي على دينك، يا مُصرِّف القلوب اصرف قلبي إلى طاعتك.
• İnsan: "Ey Qəlbləri çevirən! Qəlbimi dinində sabit et! Ey Qəlbləri dəyişən, qəlbimi Sənə itaətdə sabit et" duasını çox deməlidir.
• أَمَرَ الله المؤمنين ألا يُقِرُّوا المنكر بين أظهرهم فيعُمَّهم العذاب.
• Uca Allah möminlərə, əzab onları bürüməməsi üçün pis əməllərə göz yummamağı əmr etmişdir.
