Kur'an-ı Kerim meal tercümesi - Muhtasar Kur'an-ı Kerim Tefsiri Uygurca Tercümesi
مائارىج
Surenin hedefleri:
بيان حال وجزاء الخلق يوم القيامة.
خالايىقلارنىڭ قىيامەت كۈنىدىكى جازا-مۇكاپىتى ۋە ئەھۋالىنى بايان قىلىش.
1
:
70
سَأَلَ سَآئِلُۢ بِعَذَابٖ وَاقِعٖ
مۇشرىكلاردىن بىرى قىيامەت كۈنى يۈز بېرىدىغان ئازابنى مەسخىرە قىلىپ، بۇ ئازاب زادى يۈز بېرىدىغان ئىش بولسا (تېزلا كەلسۇن دەپ) ئۆزىگە ۋە قەۋمىگە ئازاب تىلىدى.
التفاسير:
2
:
70
لِّلۡكَٰفِرِينَ لَيۡسَ لَهُۥ دَافِعٞ
ئاللاھقا كاپىر بولغانلار ئۈچۈن بۇ ئازابنى قايتۇرىدىغان ھېچكىم يوقتۇر.
التفاسير:
3
:
70
مِّنَ ٱللَّهِ ذِي ٱلۡمَعَارِجِ
ئۇ ئازاب بارچە ئۈستۈنلۈك، مەرتىۋە، پەزىلەت ۋە نېئمەت ئىگىسى بولغان ئاللاھ تەرىپىدىن كەلگەندۇر.
التفاسير:
4
:
70
تَعۡرُجُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ إِلَيۡهِ فِي يَوۡمٖ كَانَ مِقۡدَارُهُۥ خَمۡسِينَ أَلۡفَ سَنَةٖ
بىر كۈننىڭ ئۇزۇنلۇقى 50 مىڭ يىل كېلىدىغان قىيامەت كۈنىدە پەرىشتىلەر بىلەن جىبرىئىل ئاشۇ دەرىجىلەرگە ئۆرلەيدۇ.
التفاسير:
5
:
70
فَٱصۡبِرۡ صَبۡرٗا جَمِيلًا
ئەي پەيغەمبەر! قەۋمىڭنىڭ يەتكۈزگەن ئەزىيەتلىرىگە نالە - پەرياد قىلماستىن سەۋر قىلغىن.
التفاسير:
6
:
70
إِنَّهُمۡ يَرَوۡنَهُۥ بَعِيدٗا
كاپىرلار بۇ ئازابنىڭ يۈز بېرىشىنى رېئاللىقتىن يىراق سانايدۇ.
التفاسير:
7
:
70
وَنَرَىٰهُ قَرِيبٗا
بىز بولساق ئۇ ئازابنى چوقۇم يېقىندا بولىدۇ، دەپ قارايمىز.
التفاسير:
8
:
70
يَوۡمَ تَكُونُ ٱلسَّمَآءُ كَٱلۡمُهۡلِ
ئۇ كۈندە ئاسمان ئېرىتىلگەن مىس ۋە ئالتۇن قاتارلىق مېتاللاردەك بوپقالىدۇ.
التفاسير:
9
:
70
وَتَكُونُ ٱلۡجِبَالُ كَٱلۡعِهۡنِ
.تاغلار يەڭگىللىكتە ئېتىلغان يۇڭدەك بولۇپ قالىدۇ
التفاسير:
10
:
70
وَلَا يَسۡـَٔلُ حَمِيمٌ حَمِيمٗا
ھەر كىم ئۆز ھالى بىلەن قالىدىغان بولغاچقا، يېقىن ئۇرۇق - تۇغقانلارمۇ ئۆزئارا ھال سوراشمايدۇ.
التفاسير:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.
قۇرئان كەرىم شېئىر ۋە كاھىنلىقتىن پاكتۇر.
• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.
ئاللاھقا يالغان ۋە بوھتانلارنى توقۇش خەتەرلىكتۇر.
• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.
چىرايلىقچە سەۋر قىلىش دېگەن ئاللاھتىن ساۋاب ئۈمىد قىلىپ، باشقىلارغا شىكايەت قىلماسلىقتۇر.
11
:
70
يُبَصَّرُونَهُمۡۚ يَوَدُّ ٱلۡمُجۡرِمُ لَوۡ يَفۡتَدِي مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِئِذِۭ بِبَنِيهِ
ھەر ئىنسان يېقىن تۇغقىنىنى ئوپئوچۇق كۆرۈپ تۇرۇپمۇ ئۇ ۋاقىت ھەم جاينىڭ قورقۇنچىدىن بىر - بىرىدىن ھال سورالمايدۇ. دوزاخقا تېگىشلىك بولغانلار ئۆزىنىڭ ئورنىدا ئازابلىنىش ئۈچۈن پەرزەنتلىرىنى، ئايالىنى، قېرىندىشىنى، ئۆزى مەنسۇپ بولغان ھەمدە مۈشكۈل پەيتلەردە ئۆزى بىلەن بىر سەپتە تۇرغان قەۋم قېرىنداشلىرىنى، ھەتتا يەر يۈزدىكى ئىنسان، جىن ۋە باشقا پۈتۈن مەۋجۇداتنى پىدا قىلىش بەدىلىگە بولسىمۇ دوزاخ ئازابىدىن ئۆزىنى قۇتۇلدۇرۇشنى ئارزۇ قىلىدۇ.
التفاسير:
12
:
70
وَصَٰحِبَتِهِۦ وَأَخِيهِ
ھەر ئىنسان يېقىن تۇغقىنىنى ئوپئوچۇق كۆرۈپ تۇرۇپمۇ ئۇ ۋاقىت ھەم جاينىڭ قورقۇنچىدىن بىر - بىرىدىن ھال سورالمايدۇ. دوزاخقا تېگىشلىك بولغانلار ئۆزىنىڭ ئورنىدا ئازابلىنىش ئۈچۈن پەرزەنتلىرىنى، ئايالىنى، قېرىندىشىنى، ئۆزى مەنسۇپ بولغان ھەمدە مۈشكۈل پەيتلەردە ئۆزى بىلەن بىر سەپتە تۇرغان قەۋم قېرىنداشلىرىنى، ھەتتا يەر يۈزدىكى ئىنسان، جىن ۋە باشقا پۈتۈن مەۋجۇداتنى پىدا قىلىش بەدىلىگە بولسىمۇ دوزاخ ئازابىدىن ئۆزىنى قۇتۇلدۇرۇشنى ئارزۇ قىلىدۇ.
التفاسير:
13
:
70
وَفَصِيلَتِهِ ٱلَّتِي تُـٔۡوِيهِ
ھەر ئىنسان يېقىن تۇغقىنىنى ئوپئوچۇق كۆرۈپ تۇرۇپمۇ ئۇ ۋاقىت ھەم جاينىڭ قورقۇنچىدىن بىر - بىرىدىن ھال سورالمايدۇ. دوزاخقا تېگىشلىك بولغانلار ئۆزىنىڭ ئورنىدا ئازابلىنىش ئۈچۈن پەرزەنتلىرىنى، ئايالىنى، قېرىندىشىنى، ئۆزى مەنسۇپ بولغان ھەمدە مۈشكۈل پەيتلەردە ئۆزى بىلەن بىر سەپتە تۇرغان قەۋم قېرىنداشلىرىنى، ھەتتا يەر يۈزدىكى ئىنسان، جىن ۋە باشقا پۈتۈن مەۋجۇداتنى پىدا قىلىش بەدىلىگە بولسىمۇ دوزاخ ئازابىدىن ئۆزىنى قۇتۇلدۇرۇشنى ئارزۇ قىلىدۇ.
التفاسير:
14
:
70
وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا ثُمَّ يُنجِيهِ
ھەر ئىنسان يېقىن تۇغقىنىنى ئوپئوچۇق كۆرۈپ تۇرۇپمۇ ئۇ ۋاقىت ھەم جاينىڭ قورقۇنچىدىن بىر - بىرىدىن ھال سورالمايدۇ. دوزاخقا تېگىشلىك بولغانلار ئۆزىنىڭ ئورنىدا ئازابلىنىش ئۈچۈن پەرزەنتلىرىنى، ئايالىنى، قېرىندىشىنى، ئۆزى مەنسۇپ بولغان ھەمدە مۈشكۈل پەيتلەردە ئۆزى بىلەن بىر سەپتە تۇرغان قەۋم قېرىنداشلىرىنى، ھەتتا يەر يۈزدىكى ئىنسان، جىن ۋە باشقا پۈتۈن مەۋجۇداتنى پىدا قىلىش بەدىلىگە بولسىمۇ دوزاخ ئازابىدىن ئۆزىنى قۇتۇلدۇرۇشنى ئارزۇ قىلىدۇ.
التفاسير:
15
:
70
كَلَّآۖ إِنَّهَا لَظَىٰ
ئەمما ئىش بۇ گۇناھكار ئارزۇ قىلغاندەك بولمايدۇ. شەكسىزكى دوزاخ ئوتى يالقۇنجاپ، يېنىپ تۇرىدۇ.
التفاسير:
16
:
70
نَزَّاعَةٗ لِّلشَّوَىٰ
دوزاخ ئوتىنىڭ يۇقىرى ھارارىتى ۋە يالقۇنجىشىدىن باشنىڭ تېرىسى شىلىنىپ ئاجراپ كېتىدۇ.
التفاسير:
17
:
70
تَدۡعُواْ مَنۡ أَدۡبَرَ وَتَوَلَّىٰ
دوزاخ ھەقتىن يۈز ئۆرۈپ، ئۇنىڭدىن يىراقلاپ كەتكەن، ئۇنىڭغا ئىشەنمىگەن ۋە ئەمەل قىلمىغانلارنى، مال - دۇنيا توپلاپ، ئاللاھ يولىدا سەرپ قىلىشقا بېخىللىق قىلغانلارنى چاقىرىدۇ.
التفاسير:
18
:
70
وَجَمَعَ فَأَوۡعَىٰٓ
دوزاخ ھەقتىن يۈز ئۆرۈپ، ئۇنىڭدىن يىراقلاپ كەتكەن، ئۇنىڭغا ئىشەنمىگەن ۋە ئەمەل قىلمىغانلارنى، مال - دۇنيا توپلاپ، ئاللاھ يولىدا سەرپ قىلىشقا بېخىللىق قىلغانلارنى چاقىرىدۇ.
التفاسير:
19
:
70
۞ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ خُلِقَ هَلُوعًا
ھەقىقەتەن ئىنسان ئىنتايىن چىدامسىز يارىتىلدى.
التفاسير:
20
:
70
إِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ جَزُوعٗا
ئۇنىڭغا كېسەللىك ياكى كەمبەغەللىك دېگەندەك بىرەر خاپىلىق يەتسە زارلانغۇچىدۇر.
التفاسير:
21
:
70
وَإِذَا مَسَّهُ ٱلۡخَيۡرُ مَنُوعًا
ئەگەر ئۇنىڭغا مولچىلىق ۋە بايلىق دېگەندەك خۇرسەن قىلىدىغان ياخشىلىق يەتكەن چاغدا، ئۇ ئاللاھ يولىدا سەرپ قىلىشقا بېخىللىق قىلىدۇ.
التفاسير:
22
:
70
إِلَّا ٱلۡمُصَلِّينَ
پەقەت نامازلىرىنى ئادا قىلغۇچىلارلا ئاشۇ ناچار ئىللەتلەردىن ساغلام كىشىلەردۇر.
التفاسير:
23
:
70
ٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ دَآئِمُونَ
ئۇلار داۋاملىق نامازلىرىغا كۆڭۈل بۆلىدۇ، نامازلىرىدىن غەپلەتتە قالمايدۇ، بەلگىلەنگەن ۋاقىتلىرىدا ئادا قىلىدۇ.
التفاسير:
24
:
70
وَٱلَّذِينَ فِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ مَّعۡلُومٞ
ئۇلارنىڭ ماللىرىدا پەرز قىلىپ بېكىتىلگەن، مۇئەييەن ھەقلەر بار.
التفاسير:
25
:
70
لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ
ئۇلار ماللىرىدىكى بەلگىلەنگەن ھەقلەرنى ھەر قانداق بىر سەۋەب بىلەن رىزىقتىن مەھرۇم قالغانلار ئىچىدىن سورىغانلارغىمۇ، سورىمىغانلارغىمۇ بېرىدۇ.
التفاسير:
26
:
70
وَٱلَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ
ئۇلار قىيامەت كۈنىگە ئىشىنىدۇ. ئۇ كۈندە ئاللاھ تائالا ھەركىمگە تېگىشلىك جازا - مۇكاپات بېرىدۇ.
التفاسير:
27
:
70
وَٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ
ئۇلار شۇنداق ياخشى ئەمەللەرنى قىلىپ تۇرۇپمۇ پەرۋەردىگارىنىڭ ئازابىدىن قورۇققۇچىلاردۇر.
التفاسير:
28
:
70
إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمۡ غَيۡرُ مَأۡمُونٖ
ھەقىقەتەن ئۇلارنىڭ پەرۋەردىگارىنىڭ ئازابى قورقۇنۇچلۇق بولۇپ، ئەقىللىق ئادەم ئۇنىڭدىن خاتىرجەم بولالمايدۇ.
التفاسير:
29
:
70
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ
ئۇلار ئەۋرەتلىرىنى يېپىش ۋە ناشايان ئىشلاردىن يىراق تۇرۇش ئارقىلىق ھارامدىن ساقلىغۇچىلاردۇر.
التفاسير:
30
:
70
إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ
پەقەت خوتۇنلىرى ۋە قول ئاستىدىكى دېدەك - چۆرىلىرىدىن مەنپەئەتلەنگۈچىلەر ئۇلار بىلەن جىنسىي ئالاقىدە بولۇش ۋە باشقا شەكىللەردە مەنپەتلەنگەنلىكىگە قارىتا مالامەت قىلىنمايدۇ.
التفاسير:
31
:
70
فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ
يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان خوتۇنلىرى ۋە چۆرىلىرىدىن باشقىلاردىن جىنسىي تەلەپنى قاندۇرۇشنى كۆزلەيدىغانلار ئاللاھنىڭ بەلگىلىمىلىرىدىن ئۆتۈپ كەتكۈچىلەردۇر.
التفاسير:
32
:
70
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ
ئۇلار ئۆزلىرىگە ئامانەت قويۇلغان مال - مۈلۈك، مەخپىي سىرلار ۋە باشقا نەرسىلەرنى جايىدا ساقلايدۇ. كىشىلەر بىلەن قىلىشقان ئەھدىلەرگە ۋاپا قىلىدۇ، ئۇلارنىڭ ئامانەتلىرىگە خىيانەت قىلمايدۇ، ئەھدىلىرىنى بۇزمايدۇ.
التفاسير:
33
:
70
وَٱلَّذِينَ هُم بِشَهَٰدَٰتِهِمۡ قَآئِمُونَ
ئۇلار تەلەپ قىلىنغان رەۋىشتە توغرا گۇۋاھلىق بەرگۈچىلەردۇركى، (گۇۋاھلىق بەرگەندە) يېقىنلىق ياكى دۈشمەنلىكنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىمايدۇ.
التفاسير:
34
:
70
وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
ئۇلار نامازلىرىنى ئۆز ۋاقتىدا، مۇكەممەل تاھارەت ۋە تەمكىنلىك بىلەن ئادا قىلىشقا ئەھمىيەت بەرگۈچىلەردۇر. ئۇلارنى نامازلىرىدىن ھېچ نەرسە غەپلەتتە قالدۇرمايدۇ.
التفاسير:
35
:
70
أُوْلَٰٓئِكَ فِي جَنَّٰتٖ مُّكۡرَمُونَ
ئەنە شۇ مەزكۇر سۈپەتلەرگە ئىگە بولغان كىشىلەر جەننەتلەردە مەڭگۈلۈك نازۇنېئمەتلەرگە ۋە ئۇلۇغ ئاللاھنىڭ مۇبارەك جامالىغا قاراش شەرىپىگە نائىل بولغۇچىلاردۇر.
التفاسير:
36
:
70
فَمَالِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قِبَلَكَ مُهۡطِعِينَ
ئەي پەيغەمبەر! سېنىڭ قەۋمىڭدىن بولغان بۇ مۇشرىكلارنى سېنى ئىنكار قىلىشقا ئالدىرىغان ھالدا ئەتراپىڭغا يىغقان نەرسە نېمە؟
التفاسير:
37
:
70
عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ عِزِينَ
ئۇلار سېنىڭ ئەتراپىڭغا ئولىشىپ، توپ - توپ بولۇپ ئولتۇرۇشىدۇ.
التفاسير:
38
:
70
أَيَطۡمَعُ كُلُّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ أَن يُدۡخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٖ
ئۇلاردىن ھەر بىرى ئاللاھ ئۆزلىرىنى نېئمەتلىك جەننەتكە كىرگۈزسە، كاپىر تۇرۇپمۇ جەننەتتىكى مەڭگۈلۈك نېئمەتلەردىن ھۇزۇرلىنىشنى ئۈمىد قىلامدۇ؟
التفاسير:
39
:
70
كَلَّآۖ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّمَّا يَعۡلَمُونَ
ئىش ئۇلار خىيال قىلغاندەك بولمايدۇ. ھەقىقەتەن بىز ئۇلارنى ئۆزلىرى بىلىدىغان نەرسىدىن ياراتتۇق، يەنى ئۇلارنى ئەرزىمەس مەنىي ئىسپىرمىدىن ياراتتۇق. ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ پايدا - زىيىنىغىمۇ ئىگە بولالمايدىغان دەرىجىدە ئاجىز تۇرسا، قانداقسىگە تەكەببۇرلۇق قىلىدۇ؟
التفاسير:
40
:
70
فَلَآ أُقۡسِمُ بِرَبِّ ٱلۡمَشَٰرِقِ وَٱلۡمَغَٰرِبِ إِنَّا لَقَٰدِرُونَ
ئاللاھ تائالا ئۆز زاتى بىلەن قەسەم قىلىپ، ئۇ شەرق، شىمال، غەرب، جەنۇپ، قۇياش، ئاي ۋە باشقا پىلانىتلارنىڭ رەببىدۇر، بىز ئەلۋەتتە ھەممىگە قادىر.
التفاسير:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• شدة عذاب النار حيث يود أهل النار أن ينجوا منها بكل وسيلة مما كانوا يعرفونه من وسائل الدنيا.
دوزاخ ئازابىنىڭ قاتتىقلىقىدىن دوزاخ ئەھلى دۇنيادا بىلىدىغانلىكى ۋاسىتىلەرنىڭ ھەممىسىدىن پايدىلىنىپ ئۇ ئازابتىن قۇتۇلۇشنى ئارزۇ قىلىدۇ.
• الصلاة من أعظم ما تكفَّر به السيئات في الدنيا، ويتوقى بها من نار الآخرة.
ناماز دۇنيادىكى خاتالىقلارنى يوققا چىقىرىدىغان ھەمدە دوزاخنىڭ ئوتىدىن ساقلىنىشقا قالقان بولىدىغان ئەڭ چوڭ ئامىلدۇر.
• الخوف من عذاب الله دافع للعمل الصالح.
ئاللاھنىڭ ئازابىدىن قورقۇش ياخشى ئەمەللەرنى قىلىشقا تۈرتكە بولىدۇ.
41
:
70
عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ خَيۡرٗا مِّنۡهُمۡ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِينَ
ئاي ۋە قۇياشنىڭ چىقىدىغان جايلىرىنىڭ پەرۋەردىگارى بىلەن قەسەمكى، بىز ئۇلارنىڭ ئورنىغا ئاللاھقا ئىتائەت قىلىدىغان باشقا كىشىلەرگە كەلتۈرۈپ، ئۇلارنى ھالاك قىلىۋېتىشكە ئەلۋەتتە قادىرمىز. بىز ئۇنىڭدىن ئاجىز ئەمەسمىز. ئۇلارنى قاچان ھالاك قىلماقچى ۋە باشقىلارغا ئالماشتۇرماقچى بولساق، قىلالماي قالمايمىز.
التفاسير:
42
:
70
فَذَرۡهُمۡ يَخُوضُواْ وَيَلۡعَبُواْ حَتَّىٰ يُلَٰقُواْ يَوۡمَهُمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ
ئەي پەيغەمبەر! ئۇلارنى ئۆزلىرىنىڭ باتىل، ئازغۇنلۇقلىرىغا چۆمگىلى ۋە قۇرئاندا ۋەدە قىلىنغان قىيامەت كۈنىگە مۇلاقات بولغانغا قەدەر دۇنيا ھاياتىدا ئوينىغىلى قويغىن.
التفاسير:
43
:
70
يَوۡمَ يَخۡرُجُونَ مِنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ سِرَاعٗا كَأَنَّهُمۡ إِلَىٰ نُصُبٖ يُوفِضُونَ
ئۇلار ئۇ كۈندە خۇددى بىر نىشان تەرەپكە قاراپ بەسلىشىۋاتقاندەك قەبرىلىرىدىن ئالدىراپ - ھۆمىدەپ چىقىدۇ.
التفاسير:
44
:
70
خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۚ ذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمُ ٱلَّذِي كَانُواْ يُوعَدُونَ
ئۇلار پەسكىلا قارايدىغان بولۇپ، ئۇلارنى خارلىق چىرمىۋالىدۇ. ئەنە ئاشۇ ئۇلار دۇنيادىكى ۋاقىتلىرىدا ۋەدە قىلىنغان، ئەمما پەرۋا قىلمىغان كۈندۇر.
التفاسير:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• خطر الغفلة عن الآخرة.
ئاخىرەتتىن غەپلەتتە قېلىش خەتەرلىكتۇر.
• عبادة الله وتقواه سبب لغفران الذنوب.
ئاللاھقا تەقۋادارلىق بىلەن قۇلچىلىق قىلىش گۇناھلارنىڭ مەغپىرەت قىلىنىشىنىڭ سەۋەبىدۇر.
• الاستمرار في الدعوة وتنويع أساليبها حق واجب على الدعاة.
دەۋەتچىلەرنىڭ زۆرۈر مەجبۇرىيىتى دەۋەتتە ئىزچىل بولۇش ۋە تۈرلۈك ئۇسۇللارنى قوللىنىشتۇر.
