ශුද්ධවූ අල් කුර්ආන් අර්ථ කථනය - ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආන් අර්ථ විිවරණයේ සංෂිප්ත අනුවාදය - අසර්බයිජානු පරිවර්තනය
පිටු අංක:
14
:
13
لَهُۥ دَعۡوَةُ ٱلۡحَقِّۚ وَٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَسۡتَجِيبُونَ لَهُم بِشَيۡءٍ إِلَّا كَبَٰسِطِ كَفَّيۡهِ إِلَى ٱلۡمَآءِ لِيَبۡلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَٰلِغِهِۦۚ وَمَا دُعَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ
Dua və ibadət yalnız Allah üçündür, bu işdə Onun heç bir şəriki yoxdur. Müşriklərin Allahdan qeyri dua etdikləri bütlər istənilən məsələdə onların dualarını qəbul etməyə qadir deyillər. Müşriklərin bütlərə dua etməsinin məsəli, susuz insanını ağzına su çatıb, su içməsi üçün əlini suya uzadan kimsənin məsəlinə bənzəyir. Halbuki, su əsla onun ağzına çatan deyil. Kafirlərin bütlərə dua etmələri azğınlıq və haqqdan uzaq düşməkdən başqa bir şey deyil. Çünki bütlər onlara ibadət edənlərə nə zərər və nə fayda verməyə qadirdilər!
التفاسير:
15
:
13
وَلِلَّهِۤ يَسۡجُدُۤ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ طَوۡعٗا وَكَرۡهٗا وَظِلَٰلُهُم بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ۩
Göylərdə və yerdə olan bütün məxluqat səcdə edərək Allaha boyun əyərlər. Bu işdə möminlərlə kafirlər eynidirlər. Lakin möminlər sidqi-ürəkdən, kafirlər isə istəməyərək səcdə edərlər. Kafir olan kimsənin fitrəti isə ona Allaha sidqi-ürəkdən səcdə edib, Ona boyun əyməyə məcbur edər. Kölgəsi olan hər bir məxluqatın kölgələri də gündüzün əvvəlində və axırında Allaha səcdə edib, Onun əzəməti qarşısında boyun əyər!
التفاسير:
16
:
13
قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ قُلِ ٱللَّهُۚ قُلۡ أَفَٱتَّخَذۡتُم مِّن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ لَا يَمۡلِكُونَ لِأَنفُسِهِمۡ نَفۡعٗا وَلَا ضَرّٗاۚ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُ أَمۡ هَلۡ تَسۡتَوِي ٱلظُّلُمَٰتُ وَٱلنُّورُۗ أَمۡ جَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ خَلَقُواْ كَخَلۡقِهِۦ فَتَشَٰبَهَ ٱلۡخَلۡقُ عَلَيۡهِمۡۚ قُلِ ٱللَّهُ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّٰرُ
Ey Peyğəmbər! Allahla yanaşı başqalarına ibadət edən kafirlərə de: "Göylərin və yerin Xaliqi və onları idarə edən kimdir?!". Ey Peyğəmbər! onlara de: "Göyləri və yeri yaradan da, onları idarə edən də Allahdır. Siz özünüz də bunu etiraf edirsiniz!". Ey Peyğəmbər! Onlara de: "Məgər siz Allahı qoyub, özlərinə nə bir fayda verməyə, nə də bir zərəri özündən uzaqlaşdırmağa qadır olan aciz bütləri özünüzə ilahmı qəbul edirsiniz? Axı özlərinə bir xeyir verməyə qadir olmayanlar, sizə necə yardım edə bilərlər?!". Ey Peyğəmbər! Onlara de: "Bəsirət gözü bağlı olan kafir kimsə, bəsirət gözü açıq olub haqq yolda olan mömin kimsə ilə eyni ola bilərmi?! Yaxud zülmətlər işərisində olan küfürlə, nur işərisində olan iman eyni ola bilərmi?! Yoxsa onlar məxluqatdan özlərinə, Uca Allahın yaratdığı kimi yaradan şəriklər tapdılar, onu Allaha ortaqmı qoşurlar?! Yoxsa onların nəzərində Allahın yaratdığı ilə şərik qoşduqlarının yaratdıqları bir-birinə qarışmışdır?!". Ey Peyğəmbər! Onlara de: "Hər şeyi yaradan yalnız tək olan Allahdır. Bu məxluqatı yaratmaqda Onun heç bir şəriki yoxdur. O, üluhiyyətdə və ibadətə layiq olmaqda təkdir. O, yalnız Ona ibadət olunmağa layiqdir və O, hər şeyə Qalib gələndir!"
التفاسير:
17
:
13
أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَسَالَتۡ أَوۡدِيَةُۢ بِقَدَرِهَا فَٱحۡتَمَلَ ٱلسَّيۡلُ زَبَدٗا رَّابِيٗاۖ وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيۡهِ فِي ٱلنَّارِ ٱبۡتِغَآءَ حِلۡيَةٍ أَوۡ مَتَٰعٖ زَبَدٞ مِّثۡلُهُۥۚ كَذَٰلِكَ يَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡحَقَّ وَٱلۡبَٰطِلَۚ فَأَمَّا ٱلزَّبَدُ فَيَذۡهَبُ جُفَآءٗۖ وَأَمَّا مَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ فَيَمۡكُثُ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ كَذَٰلِكَ يَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡأَمۡثَالَ
Uca Allah batilin fani, haqqın isə əbədi qalacağını, göydən yağan yağış suyunun, vadilərin böyüklüyündən və ya kiçikliyindən asılı olmayaraq hər bir vadi ölçülərinə uyğun öz məcralarından daşaraq sel olub axmasını misal çəkir. Bu sel suyu üzə çıxmış çör-çöpü və köpüyü götürüb aparır. Uca Allah insanların bəzək əşyaları düzəltmək üçün od üzərində qızdırıb əritdikləri qiymətli mədənlərin üzərində köpüyün olmasınıda misal çəkir. Allah bu iki misalı haqqı batildən ayırd etmək üçün çəkir. Batil, suyun üzərində olan çör-çöp, köpük və odun əritdiyi mədənin üzərində olan pas kimidir. Haqq isə, meyvə, ot və əkinlər bitirən, içməli, pak və təmiz su kimidir. Həmçinin qiymətli mədəni əritdikdən sonra insanların qab-qacaq düzəldib ondan faydalanması kimidir. Allah bu iki misalı çəkdiyi kimi, haqqı batildən ayırd etmək üçün insanlara daha neçə-neçə belə misallar çəkir.
التفاسير:
18
:
13
لِلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِرَبِّهِمُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَٱلَّذِينَ لَمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَهُۥ لَوۡ أَنَّ لَهُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لَٱفۡتَدَوۡاْ بِهِۦٓۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ سُوٓءُ ٱلۡحِسَابِ وَمَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Rəbbinin vəhdaniyyət və Onun itaət çağırışını qəbul edənlər möminlər üçün mükafatın ən gözəli olan Cənnət mükafatı vardır. Rəbbinin vəhdaniyyət və Onun itaət çağırışını qəbul etməyən kafirlərələrə gəlincə, yer üzündə olan var-dövlətin hamısı, üstəlik bir o qədəri də onların olsaydı, canlarını Allahın əzabdan qurtarmaq üçün onu mütləq fidyə verərdilər. Allahın dəvətinə cavab verməyən kafirlər, etdikləri pis əməllərə görə haqq-hesaba çəkiləcəkdir. Onların gedəcəkləri yer Cəhənnəmdir. Döşəkləri və qərar tutacaqları o atəş, necə də pis yerdir!
التفاسير:
මෙම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්රයෝජන:
• بيان ضلال المشركين في دعوتهم واستغاثتهم بغير الله تعالى، وتشبيه حالهم بحال من يريد الشرب فيبسط يده للماء بلا تناول له، وليس بشارب مع هذه الحالة؛ لكونه لم يتخذ وسيلة صحيحة لذلك.
• Yuxarıda qeyd edilən ayələr müşriklərin uca Allahdan başqasına dua edib, onlardan kömək istəməklə onların zəlalətdə olduqlarını bəyan etmişdir. Onların halı, su işmək üçün əlini uzaqdan suya uzadaraq su içmək istəyən, lakin su içmək üçün düzgün səbəbdən tutmadığına görə su içə bilməyən insanın halına bənzəyir.
• أن من وسائل الإيضاح في القرآن: ضرب الأمثال وهي تقرب المعقول من المحسوس، وتعطي صورة ذهنية تعين على فهم المراد.
• Qurandakı açıqlama yolarından biridə: misal çəkmə üslubudur. Çünki misal çəkdikdə, deyilən sözü başa düşmək asanlaşır və qəsd ediləni anlamaq üçün insanın gözünün qabağında həmən şey canlanır.
• إثبات سجود جميع الكائنات لله تعالى طوعًا، أو كرهًا بما تمليه الفطرة من الخضوع له سبحانه.
• Bütün kainatın istəyərək yaxud da istəməyərək, lakin fitrəti onu Allah qarşısında boyun əyməyə məcbur edərək uca Allaha səcdə etdiyinin isbatı.
