Ibisobanuro by'amagambo Isura Aswaf - Ibisobanuro by'igitabo cya Taf'sir cy'umumenyi A-Si'diy mu rurimi rw'igiperisi. - numero y'urupapuro 551 - ububiko bwa qor'an yejejwe

صف

1 : 61

سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ۚ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟

در اینجا خداوند متعال عظمت و توانمندی‌اش را و اینکه همه چیز در برابر او فروتن ‌است بیان می‌دارد. والا و خجسته است خداوند، و همۀ آنچه در آسمان‌ها و زمین هستند به تسبیح و تقدیس خداوند مشغول‌اند، و او را پرستش می‌نمایند، و نیازهایشان را از او می‌خواهند. ﴿وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ﴾ و او توانمند است، و با توانایی‌اش بر همه چیز چیره است. ﴿ٱلۡحَكِيمُ﴾ و در کارها و آفرینش و فرمان خود فرزانه و با حکمت است.

2 : 61

یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لِمَ تَقُوْلُوْنَ مَا لَا تَفْعَلُوْنَ ۟

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفۡعَلُونَ﴾ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! چرا چیزی را می‌گویید که انجام نمی‌دهید؟ یعنی چرا سخن خوب و خیر را می‌گوئید و به آن تشویق می‌کنید و بسا خود را می‌ستائید که آن کار را انجام داده‌اید، در حالی که خودتان آن را انجام نمی‌دهید. و [مردم ‌را] از کار بد باز می‌دارید و بسا خودتان را از آن منزّه و پاک می‌دانید، در حالی که خود به آن ملوّث هستید و آن را انجام می‌دهید.

3 : 61

كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللّٰهِ اَنْ تَقُوْلُوْا مَا لَا تَفْعَلُوْنَ ۟

پس این چنین حالت زشتی، شایستۀ مؤمنان نیست، و از بزرگ‌ترین چیزهایی که موجب خشم خداوند می‌شود، این است که بنده چیزی را بگوید که انجام نمی‌دهد. بنابراین کسی که به کار خوب فرمان می‌دهد، باید قبل از همه خودش آن را انجام دهد؛ و کسی که از کار بد باز می‌دارد، باید بیش از همه از آن کار بد دور باشد. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿أَتَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبِرِّ وَتَنسَوۡنَ أَنفُسَكُمۡ وَأَنتُمۡ تَتۡلُونَ ٱلۡكِتَٰبَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ﴾ آیا مردم را به نیکی فرمان می‌دهید و خود را فراموش می‌کنید، حال آنکه کتاب را می‌خوانید! آیا خرد نمی‌ورزید؟ و شعیب -علیه السلام- گفت: ﴿وَمَآ أُرِيدُ أَنۡ أُخَالِفَكُمۡ إِلَىٰ مَآ أَنۡهَىٰكُمۡ عَنۡهُ﴾ نمی‌خواهم در آنچه شما را از آن بازمی‌دارم با شما مخالفت کنم.

4 : 61

اِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ الَّذِیْنَ یُقَاتِلُوْنَ فِیْ سَبِیْلِهٖ صَفًّا كَاَنَّهُمْ بُنْیَانٌ مَّرْصُوْصٌ ۟

در اینجا خداوند بندگانش را برای جهاد در راه خودش تحریک می‌کند، و به آنها یاد می‌دهد که در صف‌های به هم چسبیده و مرتب در راه خدا جهاد کنند؛ و این نظم و ترتیب باعث می‌شود تا مساوات میان مجاهدان برقرار گردد، و آنها به کمک یکدیگر بشتابند و موجب هراس دشمن می‌شوند. بنابراین پیامبر صلی الله علیه وسلم وقتی به جنگ می‌رفت، یارانش را ردیف می‌کرد و هر یک را در جایش قرار می‌داد تا بر همدیگر تکیه نکنند، بلکه هر گروهی به محل خود توجه نماید و وظیفه‌اش را انجام دهد. بدین گونه کارها انجام می‌شوند و کمال مطلوب به دست می‌آید.

5 : 61

وَاِذْ قَالَ مُوْسٰی لِقَوْمِهٖ یٰقَوْمِ لِمَ تُؤْذُوْنَنِیْ وَقَدْ تَّعْلَمُوْنَ اَنِّیْ رَسُوْلُ اللّٰهِ اِلَیْكُمْ ؕ— فَلَمَّا زَاغُوْۤا اَزَاغَ اللّٰهُ قُلُوْبَهُمْ ؕ— وَاللّٰهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفٰسِقِیْنَ ۟

﴿وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ﴾ و هنگامی که موسی آنها را به خاطر عملکردشان و به خاطر اینکه او را آزار می‌دادند، در حالی که می‌دانستد او پیامبر خداست سرزنش کرد و گفت: ﴿لِمَ تُؤۡذُونَنِي وَقَد تَّعۡلَمُونَ أَنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُمۡ﴾ چرا با گفته‌ها و کارهایتان مرا آزار می‌دهید، حال آنکه می‌دانید من فرستادۀ خدا به سوی شما هستم؟! و پیامبر باید مورد بزرگداشت و احترام باشد، و باید از دستورات او اطاعت شود، و هر فرمانی که می‌دهد بی‌درنگ اجرا گردد. آزار دادن پیامبران ـ که احسان آنان نسبت به مردم بعد از احسان خداوند بالاترین احسان است ـ نهایت جسارت و زشتی است، و انحراف از صراط مستقیم است. آنها صراط مستقیم را شناختند امّا آن را رها کردند. بنابراین فرمود: ﴿فَلَمَّا زَاغُوٓاْ أَزَاغَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُمۡ﴾ وقتی عملاً از حقّ رویگردان شدند؛ خداوند دل‌هایشان را به کیفر این رویگردانی که برای خود انتخاب کرده و به آن خشنود بودند، منحرف ساخت؛ و به آنها توفیق هدایت و راهیابی نداد؛ چون آنان شایستۀ خیر نبودند و فقط سزاوار شرّ بودند. ﴿وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ﴾ و خداوند گروه بدکاران را هدایت نمی‌کند؛ یعنی کسانی را هدایت نمی‌کند که کار بد تبدیل به صفت همیشگی آنان شده است و قصدی برای هدایت شدن ندارند. این آیۀ کریمه این مطلب را می‌رساند که گمراه شدن بندگان، ظلمی از جانب خدا نیست؛ و بندگان نمی‌توانند دلیل بیاورند که خدا ما را گمراه ساخته ‌است، بلکه به سبب خودشان خداوند آنها را گمراه می‌سازد، چون آنها کسانی هستند که دروازۀ هدایت را پس از آنکه آن را شناخته‌اند، به روی خود بسته‌اند؛ و به سزای این عمل، خداوند آنها را گمراه و منحرف می‌سازد و دل‌هایشان را دگرگون می‌کند. و این عدالت الهی است همان‌طور که می‌فرماید: ﴿وَنُقَلِّبُ أَفۡ‍ِٔدَتَهُمۡ وَأَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَنَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ﴾ و دل‌ها و چشم‌هایشان را دگرگون می‌سازیم، همان‌گونه که نخستین بار به [وحی و حق] ایمان نیاوردند، و آنان را در سرکشی‌شان -در حالی که سرگردان هستند- رها می‌کنیم.