وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی فارسی - تەفسیری سەعدی
ژمارەی پەڕە:
36
:
50
وَكَمْ اَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِّنْ قَرْنٍ هُمْ اَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشًا فَنَقَّبُوْا فِی الْبِلَادِ ؕ— هَلْ مِنْ مَّحِیْصٍ ۟
خداوند متعال، مشرکانی که پیامبر را تکذیب می‌کنند، می‌ترساند و می‌فرماید: ﴿وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّن قَرۡنٍ﴾ و چه بسیار امّت‌هایی را پیش از آنان نابود کردیم که، ﴿هُمۡ أَشَدُّ مِنۡهُم بَطۡشٗا﴾ آنان از ایشان بسی نیرومندتر بودند، و آثار و نشانه‌های بیشتر و قوی‌تری در زمین داشتند. بنابراین فرمود: ﴿فَنَقَّبُواْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ﴾ پس دژهای محکم و منازل مرتفعی ساختند، و درختان زیادی کاشتند، و جویبارها را روان ساختند، و آباد کردند و ویران نمودند. پس وقتی پیامبران خدا را تکذیب کردند و آیات الهی را انکار نمودند، خداوند آنها را با عذاب دردناک و سخت فراگیر نابود کرد. ﴿هَلۡ مِن مَّحِيصٍ﴾ آنها گریزگاهی از عذاب خدا ندارند وقتی که بر آنها فرود آید. پس قدرت و اموال و فرزندانشان چیزی از عذاب خدا را از آنها دور نساخت.
التفاسير:
37
:
50
اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَذِكْرٰی لِمَنْ كَانَ لَهٗ قَلْبٌ اَوْ اَلْقَی السَّمْعَ وَهُوَ شَهِیْدٌ ۟
﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكۡرَىٰ لِمَن كَانَ لَهُۥ قَلۡبٌ﴾ به راستی در این برای کسی که دلی زنده و هوشیار داشته باشد اندرز بزرگی است. پس چنین کسی هر گاه چیزی از آیات خدا بر او وارد شود از آن پند می‌پذیرد، و در نتیجه مقامش بالا می‌رود. همچنین کسی که ﴿أَلۡقَى ٱلسَّمۡعَ وَهُوَ شَهِيدٞ﴾ به قصد رهنمود شدن به آیات خدا و با حضور قلب گوش دهد، برای چنین کسی نیز موعظه و شفا و هدایت است. امّا کسی که رویگردان است و به آیات گوش نمی‌دهد، فایده‌ای نمی‌برد؛ چون آیات را نمی‌پذیرد، و حکمت الهی راهیاب شدن چنین کسی را اقتضا نمی‌کند.
التفاسير:
38
:
50
وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِیْ سِتَّةِ اَیَّامٍ ۖۗ— وَّمَا مَسَّنَا مِنْ لُّغُوْبٍ ۟
در اینجا خداوند از قدرت بزرگ و مشیّت نافذ خود خبر می‌دهد که با آن بزرگ‌ترین مخلوقات را که آسمان‌ها هستند آفرید، ﴿ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ﴾ آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در بین آن دو است در شش روز آفریدیم. آفرینش آسمان‌ها و زمین و آنچه بین آن دو است از روز یکشنبه آغاز شد و در روز جمعه پایان یافت بدون اینکه کوچک‌ترین خستگی و رنجی به خداوند برسد. پس کسی که آن را ـ علی رغم بزرگی و عظمتش ـ به وجود آورده است، به طور بهتر و شایسته تر بر زنده گرداندن مردگان توانا است.
التفاسير:
39
:
50
فَاصْبِرْ عَلٰی مَا یَقُوْلُوْنَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوْعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوْبِ ۟ۚ
﴿فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ﴾ و در مقابل مذمّتی که نسبت به تو انجام می‌دهند و تکذیب آنچه که آورده‌ای شکیبا باش، و آنها را به حال خود بگذار و در آغاز روز و در آخر آن به عبادت و ستایش پروردگارت مشغول باش.
التفاسير:
40
:
50
وَمِنَ الَّیْلِ فَسَبِّحْهُ وَاَدْبَارَ السُّجُوْدِ ۟
و در اوقات شب و بعد از نمازها. چون ذکر خداوند مایۀ تسلّی خاطر می‌گردد، و شکیبایی ورزیدن را آسان می‌کند، و انسان به آن انس می‌گیرد.
التفاسير:
41
:
50
وَاسْتَمِعْ یَوْمَ یُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَّكَانٍ قَرِیْبٍ ۟ۙ
﴿وَٱسۡتَمِعۡ يَوۡمَ يُنَادِ ٱلۡمُنَادِ مِن مَّكَانٖ قَرِيبٖ﴾ و با گوش دلت بشنو [ندای] روزی را که منادی [اسرافیل -علیه السلام-] از جای نزدیکی از زمین ندا در می‌دهد؛ یعنی در صور می‌دمد.
التفاسير:
42
:
50
یَّوْمَ یَسْمَعُوْنَ الصَّیْحَةَ بِالْحَقِّ ؕ— ذٰلِكَ یَوْمُ الْخُرُوْجِ ۟
﴿يَوۡمَ يَسۡمَعُونَ ٱلصَّيۡحَةَ بِٱلۡحَقِّ﴾ روزی که آن صدای هولناک و وحشتناک را که شکّی در آن نیست می‌شنوند، ﴿ذَٰلِكَ يَوۡمُ ٱلۡخُرُوجِ﴾ در آن روز از قبرها بیرون می‌آیند و خداوند تواناست که به تنهایی آنها را بیرون آورد.
التفاسير:
43
:
50
اِنَّا نَحْنُ نُحْیٖ وَنُمِیْتُ وَاِلَیْنَا الْمَصِیْرُ ۟ۙ
إِنَّا نَحۡنُ نُحۡيِۦ وَنُمِيتُ وَإِلَيۡنَا ٱلۡمَصِيرُ
التفاسير:
44
:
50
یَوْمَ تَشَقَّقُ الْاَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ؕ— ذٰلِكَ حَشْرٌ عَلَیْنَا یَسِیْرٌ ۟
بنابراین فرمود: ﴿إِنَّا نَحۡنُ نُحۡيِۦ وَنُمِيتُ وَإِلَيۡنَا ٱلۡمَصِيرُ يَوۡمَ تَشَقَّقُ ٱلۡأَرۡضُ عَنۡهُمۡ﴾ بی‌گمان، ماییم که مردگان را زنده می‌کنیم و می‌میرانیم و بازگشت به سوی ماست.
روزی که زمین از فراز مردمان می‌شکافد و کنار می‌رود، ﴿سِرَاعٗا﴾ و شتابان فریاد ندا دهنده را که آنها را به جایگاه قیامت فرا می‌خواند اجابت می‌کنند. ﴿ذَٰلِكَ حَشۡرٌ عَلَيۡنَا يَسِيرٞ﴾ آن روز، روز گردهمایی است و برای ما آسان است؛ یعنی حشر کردن آنها برای خداوند آسان است، و هیچ خستگی و مشقّتی در آن نیست.
التفاسير:
45
:
50
نَحْنُ اَعْلَمُ بِمَا یَقُوْلُوْنَ وَمَاۤ اَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ ۫— فَذَكِّرْ بِالْقُرْاٰنِ مَنْ یَّخَافُ وَعِیْدِ ۟۠
﴿نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَقُولُونَ﴾ ما به آنچه آنان به تو می‌گویند و تو را اندوهگین می‌سازد از تو آگاه‌تریم. پس وقتی ما آن را بهتر می‌دانیم، تو می‌دانی که چگونه مورد توجّه ما هستی، و چگونه کارهایت را آسان می‌گردانیم، و تو را دربرابر دشمنانت یاری می‌دهیم. پس باید دلت شاد و خاطرت جمع باشد، و بدان که ما از خودت نسبت به تو مهربان‌تر هستیم. پس چیزی برایت باقی نمی‌ماند جز اینکه منتظر وعدۀ خداوند باشی و از پیامبران اولو العزم الگو برداری کنی.
﴿وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِجَبَّارٖ﴾ و تو بر آنان مسلّط نیستی. ﴿إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرٞۖ وَلِكُلِّ قَوۡمٍ هَادٍ﴾ بلکه تو فقط بیم دهنده هستی و برای هر قومی هدایتگری هست. بنابراین فرمود: ﴿فَذَكِّرۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مَن يَخَافُ وَعِيدِ﴾ پس کسی را که از هشدار خدا می‌ترسد، با قرآن پند بده. و پند دادن؛ یعنی دوست داشتن خیر و ترجیح دادن و انجام دادن آن، و نفرت داشتن از بدی و پرهیز کردن از آن، که اینها اموری فطری هستند و عقل اینها را قبول دارد. و کسی پند می‌پذیرد که از هشدار الهی می‌ترسد. و امّا آن کس که از وعید و هشدار الهی نمی‌ترسد و به آن ایمان نمی‌آورد، آن را نمی‌پذیرد. و حجّت بر او اقامه می‌گردد تا نگوید ﴿ مَا جَآءَنَا مِنۢ بَشِيرٖ وَلَا نَذِيرٖ﴾ هیچ بیم دهنده و مژده دهنده‌ای نزد ما نیامده است. پایان تفسیر سوره (ق). والحمد لله أولاً وآخرًا وظاهرًا وباطنًا
التفاسير:
