وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی پەشتۆیی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز
فاطر
لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
بيان فقر العباد المطلق إلى فاطر السماوات والأرض، وكمال غناه عنهم.
او په مطلق ډول د بنده ګانو؛ د آسمانونو او ځمکې پيداکوونکي ته احتياج او د هغه ورڅخه غنا (نه اړتيا).
1
:
35
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ جَاعِلِ الْمَلٰٓىِٕكَةِ رُسُلًا اُولِیْۤ اَجْنِحَةٍ مَّثْنٰی وَثُلٰثَ وَرُبٰعَ ؕ— یَزِیْدُ فِی الْخَلْقِ مَا یَشَآءُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
ټولې دکمال ستاينې هغه الله لره دي چې پرته له پخوانۍ بېلګې د آسمانونو او ځمکې پيداکوونکی دی، هغه ذات چې پرېښتې يې استازي ګرځولې دي، تر څو د هغه اندازه کړي امرونه پلي کړي، ځينې يې نبيانو ته وحي رسوي او په ور سپارل شوي امانت کې پر هغوی واکمنې دي، او ځينې يې د دوو او دريو او څلورو وزرونو څښتنانې دي چې پرې الوزي تر څو هغه څه پلي کړي چې امر ورته پرې شوی دی، الله چې وغواړي په پيدايښت کې په غړي، ښايست او آواز سره زياتوالی راولي، بېشکه الله پر هرڅه ځواکمن دی هيڅ شی يې نه شي عاجزه کولای.
التفاسير:
2
:
35
مَا یَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَّحْمَةٍ فَلَا مُمْسِكَ لَهَا ۚ— وَمَا یُمْسِكْ ۙ— فَلَا مُرْسِلَ لَهٗ مِنْ بَعْدِهٖ ؕ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟
پرته له شکه د هر څه چابيانې (کلیانې) د الله په واک کې دي، نو کومه روزي، لارښوونه، نېکمرغي او داسې نورې پېرزوينې چې خلکو ته پرانيزي، هيڅوک يې له دغه څخه نه شي منع کولای او نه بندولای او د هغه له بندلو وروسته يې هيڅوک نه شي ور پرېښودلی، هغه داسې برلاسی دی چې هيڅوک نه شي پرې برلاسی کېدلای، په خپل مخلوق، تقدير او تدبير کې د حکمت څښتن دی.
التفاسير:
3
:
35
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَیْكُمْ ؕ— هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَیْرُ اللّٰهِ یَرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَآءِ وَالْاَرْضِ ؕ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ؗ— فَاَنّٰی تُؤْفَكُوْنَ ۟
اې خلکو! پر تاسو د الله پېرزوينه په خپلو زړونو، ژبو او د غړو په اعمالو ياده کړئ، ايا تاسې لره له الله پرته بل پيداکوونکی شته چې له اسمانه د باران په اورولو روزي درکړي او له ځمکې روزي درکړي چې مېوې، کښتونه او له دغه پرته نور شيان را شنه کړي؟ له هغه پرته په حقه بل معبود نشته، نو له دغه وروسته له حقه چېرې مخونه اړوئ او پر الله درواغ تړئ او ګومان کوئ چې الله لره شريکان دي، حال داچې همغه دی چې تاسې يې پيداکړي ياست او روزي درکوي.
التفاسير:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• مشهد فزع الكفار يوم القيامة مشهد عظيم.
د قيامت په ورځ د کفارو د وېرې حالت[هغه بد منظر] به ډېر لوی حالت وي.
• محل نفع الإيمان في الدنيا؛ لأنها هي دار العمل.
د ايمان د ګټې رسولو ځای دنيا ده، ځکه هغه د عمل کور دی.
• عظم خلق الملائكة يدل على عظمة خالقهم سبحانه.
د پرېښتو د پيدايښت لوی والی د هغه د پاک پيداکوونکي پر لوی والي دلالت کوي.
