وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئازەری بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز
ژمارەی پەڕە:
44
:
28
وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلۡغَرۡبِيِّ إِذۡ قَضَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَى ٱلۡأَمۡرَ وَمَا كُنتَ مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Ey Peyğəmbər! Biz Musaya - aleyhisəlam - peyğəmbərlik bəxş edib, ona, Firon və onun qövmünün yanına getməsini tapşırdığımız zaman sən Musaya nisbətdə dağın qərb tərəfində deyildin. Sən buna şahid olanlardan da deyildin ki, orada olan hadisəni olduğu kimi bilib və bunu insanlara xəbər verəsən. Sənin insanlara bu haqda söylədiklərin yalnız Allahdan sənə nazil olan vəhy sayəsindədir!
التفاسير:
45
:
28
وَلَٰكِنَّآ أَنشَأۡنَا قُرُونٗا فَتَطَاوَلَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡعُمُرُۚ وَمَا كُنتَ ثَاوِيٗا فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ تَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَا وَلَٰكِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ
Lakin Biz Musadan sonra neçə-neçə ümmətlər və nəsillər yaratdıq. Ancaq aradan üzün müddət keçmə səbəbi ilə Allahın şəriəti unuduldu. Sən Mədyən xalqı ilə birgə yaşamırdın ki, onların başlarına gələn əhvalatı bilib və bunu olduğu kimi Məkkə əhlinə xəbər verəsən. Lakin Biz səni öz dərgahımızdan peyğəmbər olaraq göndərib, sənə Musanın xəbərini və onun Mədyəndə yaşamasını vəhy etdik. Beləliklə də, sən, bu barədə Uca Allahın sənə vəhy etdiklərini insanlara xəbər verdin!
التفاسير:
46
:
28
وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلطُّورِ إِذۡ نَادَيۡنَا وَلَٰكِن رَّحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوۡمٗا مَّآ أَتَىٰهُم مِّن نَّذِيرٖ مِّن قَبۡلِكَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
Biz Musanı çağırdığımız və ona vəhy etdiyimiz zaman da sən Tur dağının yanında deyildin ki, orada olan hadisəni bilib və bunu olduğu kimi Məkkə əhlinə xəbər verəsən. Lakin Biz səndən əvvəl özlərinə xəbərdar edən peyğəmbər gəlməmiş bir tayfanı, onlara söylədiklərindən öyüd-nəsihət alib və Allah qatından onlara gətirdiklərinə iman edib sənə tabe olmaları üçün onun xəbərini sənə vəhy etdik!
التفاسير:
47
:
28
وَلَوۡلَآ أَن تُصِيبَهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ فَيَقُولُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Etdikləri küfr və günahlara görə onlara ilahi bir əzab üz verdikdə, onlar dərhal özlərinə bir peyğəmbər göndərilmədiyini dəlil gətirərək belə deyəcəkdilər: "Ey Rəbbimiz! Kaş, bizə bir peyğəmbər göndərəydin, biz də Sənin ayələrinə tabe olub, əməl edərdik və beləliklə də Rəbbimizin əmrlərinə əməl edən möminlərdən olardıq!" Əgər belə olmasaydı, Biz onları cəzalandırmağa tələsərdik. Lakin Biz onların, özlərinə bəhanə gətirməmələri üçün onalara peyğəmbər göndərilən müddətə qədər əzabı gecikdirdik.
التفاسير:
48
:
28
فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ لَوۡلَآ أُوتِيَ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ مُوسَىٰٓۚ أَوَلَمۡ يَكۡفُرُواْ بِمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ مِن قَبۡلُۖ قَالُواْ سِحۡرَانِ تَظَٰهَرَا وَقَالُوٓاْ إِنَّا بِكُلّٖ كَٰفِرُونَ
Peyğəmbərimiz Muhəmməd (sallallahu aleyhi və səlləm) Qureyşə Rəbbinin elçisi olaraq gəldiyi zaman Qureyş yəhudilərin yanına gəlib onlardan Muhəmməd (sallallahu aleyhi və səlləm) barədə soruşdular. Yəhudilər də Muhəmmədin (sallallahu aleyhi və səlləm) dəvətinin qarşısını almaq məqsədi ilə onlara hüccət öyrətərək belə dedilər: "Muhəmmədin, Rəbbinin elçisi olduğuna dəlalət edən, Musaya verilən: parlaq əl və əsa kimi möcüzələr verildimi?" Ey Peyğəmbər! Onlara cavab olaraq belə de: "Məgər elə yəhudilər daha öncə Musaya verilən möcüzələri inkar etmədilərmi?!" Məğər onlar Tövrat və Quran barədə: "O ikisi də bir-birini dəstəkləyən iki sehrdən başqa bir şey deyil, biz nə Qurana, nə də Tövrata inanrıq deməmişdilərmi?!"
التفاسير:
49
:
28
قُلۡ فَأۡتُواْ بِكِتَٰبٖ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ هُوَ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمَآ أَتَّبِعۡهُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ey Peyğəmbər! Onlara belə de: "Əgər Tövrat və Quranın sehir olduğuna dair iddanız doğrudursa, Allah tərəfindən endirilmiş Tövrat və Qurandan da daha doğru olan bir kitab gətirin. Əgər siz, elə bir kitab gətirsəniz, bu zaman mən ona tabe olaram!"
التفاسير:
50
:
28
فَإِن لَّمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَكَ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهۡوَآءَهُمۡۚ وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّنِ ٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ بِغَيۡرِ هُدٗى مِّنَ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Əgər Qureyş, Tövrat və Qurandan da daha doğru olan bir kitab gətirmələrinə dair, sənin bu təklifinə cavab verməsələr, o zaman əmin ol ki, onların Tövrat və Quranı yalan sayıb və onları sehr adlandırmaları heç də hər hansı bir dəlilə əsaslanaraq deyil, əksinə, onların bu iddaları öz havalarından qaynaqlanmışdır. Allahdan bir doğru yol göstəricisi gəlməyincə öz nəfsinin istəyinə uyandan daha çox azmış kim ola bilər?! Şübhəsiz ki, uca Allah, etdikləri küfrlər səbəbi ilə öz nəfslərinə zülm edən bir qövmü doğru yola müvəffəq etməz!
التفاسير:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• نفي علم الغيب عن رسول الله صلى الله عليه وسلم إلَّا ما أطلعه الله عليه.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) uca Allahın ona xəbər verdiklərindən başqa qeybdən heç nə bilmir.
• اندراس العلم بتطاول الزمن.
• Uzun zamanın keçməsi ilə elmin unudulması.
• تحدّي الكفار بالإتيان بما هو أهدى من وحي الله إلى رسله.
• Kafirlər, uca Allahın Öz elçilərinə nazil etdiyi vəhydən də daha xeyirlisini gətirməklə hədələnmişdir.
• ضلال الكفار بسبب اتباع الهوى، لا بسبب اتباع الدليل.
• Kafirlərin zəlalətə düşməsi, heç də onların dəlilə tabe olması səbəbindən deyidir, əksinə, nəfslərinin istəklərinə uyması ucbatındandır.
