وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئازەری بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز
ژمارەی پەڕە: 334:332 
24
:
22
وَهُدُوٓاْ إِلَى ٱلطَّيِّبِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ وَهُدُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡحَمِيدِ
Uca Allah dünya həyatında onları Lə İlahə illəllah (Allahdan başqa ibadətə haqqı olan haqq məbudun olmadığına şəhadət gətirməyə), Allahu Əkbər (Allah ən böyükdür), Əlhəmdulləh (Həmd-sənalar Uca Allaha aiddir) kimi gözəl kəlamlara nail etmiş və eyni zaman da tərifəlayiq İislam yoluna yönəltmişdir.
التفاسير:
25
:
22
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ ٱلَّذِي جَعَلۡنَٰهُ لِلنَّاسِ سَوَآءً ٱلۡعَٰكِفُ فِيهِ وَٱلۡبَادِۚ وَمَن يُرِدۡ فِيهِ بِإِلۡحَادِۭ بِظُلۡمٖ نُّذِقۡهُ مِنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ
Şübhəsiz ki, Uca Allahı inkar edənlərə, insanların İslamı qəbul etməsinə mane olanlara, Hüdeybiyyə ilində müşriklərin etdikləri kimi insanların Məscidulharama daxil olmalarına izin verməyənlərə şiddətli əzab daddıracağıq. Biz bu məscidi, insanlar üçün namazlarında qiblə, həcc və ömrə ayinlərinin icrası üçün müqəddəs bir yer qıldıq. Oranı, Məkkənin yerli əhalisi və gəlmələr üçün eyni səviyyədə etdik. Kim orada haqqdan meyil edərək qəsdən günah etmək istəyərsə, ona ağrılı-acılı bir əzab daddırarıq.
التفاسير:
26
:
22
وَإِذۡ بَوَّأۡنَا لِإِبۡرَٰهِيمَ مَكَانَ ٱلۡبَيۡتِ أَن لَّا تُشۡرِكۡ بِي شَيۡـٔٗا وَطَهِّرۡ بَيۡتِيَ لِلطَّآئِفِينَ وَٱلۡقَآئِمِينَ وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ
Ey Peyğəmbər! Yadına sal ki, bir zaman Biz İbrahimə - aleyhissəlam - müqəddəs evin yerini və bilinməyən hüdudlarını göstərib: "Mənə ibadətdə heç bir şeyi şərik qoşma, yalnız tək Mənə ibadət et və evimi də orada təvaf edənlər və namaz qılanlar üçün hissi və mənəvi pisliklərdən təmizlə!" – deyə vəhy etdik.
التفاسير:
27
:
22
وَأَذِّن فِي ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَجِّ يَأۡتُوكَ رِجَالٗا وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٖ يَأۡتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٖ
Sənə bina etməyi əmr etdiyimiz bu evi insanların həcc etmələri üçün onlara yüksək səslə səslən ki, onlarda sənin yanına piyada və ya hər bir uzaq yoldan gələn və səfər məşəqqətindən yorulub, taqətdən düşmüş dəvələr üstündə gəlsinlər.
التفاسير:
28
:
22
لِّيَشۡهَدُواْ مَنَٰفِعَ لَهُمۡ وَيَذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ فِيٓ أَيَّامٖ مَّعۡلُومَٰتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلۡأَنۡعَٰمِۖ فَكُلُواْ مِنۡهَا وَأَطۡعِمُواْ ٱلۡبَآئِسَ ٱلۡفَقِيرَ
Qoy insanlar günahların bağışlanması, savab əldə etmək və müsəlmanların həqiqətən də tək bir ümmət olması və s. bu kimi öz mənfəətlərinin şahidi olmaları üçün həccə gəlsinlər və məlum günlərdə, yəni: zülhiccə ayının onuncu günü və sonrakı üç gündə Allahın sizə ruzi olaraq verdiyi dəvə, inək və qoyun heyvanların üstündə Uca Allahın adını çəkərək (Bismilləh deyib) həmən heyvanlardan qurban kəssinlər. Bu həcc qurbanlarından həm özünüz də yeyin, həmdə ki, fəqir olan ehtiyac sahiblərinə ondan yedirdin!
التفاسير:
29
:
22
ثُمَّ لۡيَقۡضُواْ تَفَثَهُمۡ وَلۡيُوفُواْ نُذُورَهُمۡ وَلۡيَطَّوَّفُواْ بِٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ
Sonra həccin qalan ayinlərini tamamlasınlar, saçlarını qırxaraq, dırnaqlarını kəsmək və ihramda olmaları səbəbindən üzərlərinə yığılmış kirlərdən bədənlərini təmizləyərək ihram libasından çıxsınlar, həcc və ya ömrə yaxud qurban kimi özlərinə vacib etdikləri ibadətləri yerinə yetirsinlər və Uca Allahın zalımların əlindən qurtardığı qədim Kəbə evini təvaf etsinlər!
التفاسير:
30
:
22
ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ حُرُمَٰتِ ٱللَّهِ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥ عِندَ رَبِّهِۦۗ وَأُحِلَّتۡ لَكُمُ ٱلۡأَنۡعَٰمُ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡۖ فَٱجۡتَنِبُواْ ٱلرِّجۡسَ مِنَ ٱلۡأَوۡثَٰنِ وَٱجۡتَنِبُواْ قَوۡلَ ٱلزُّورِ
Sizə əmr edilənlər - başınızı qırxmaq, dırnaqlarınızı kəsmək, bədəninizi kirdən təmizləmək, özünüzə vacib etdiyiniz ibadətləri yerinə yetirmək və nəhayət Kəbə evini tavaf etmək - Uca Allahın sizə fərz buyurdugu hökmlərdir. Elə isə Allahın hökmlərinə hörmət və sayğı ilə yanaşın! Hər kim ihram libasında ikən Allahın haram buyurduqlarına hörmət etdərək, Allahın qadağan etdiyi əməllərdən özünü qoruyub, saxlayarsa bu, Rəbbi yanında dünya və axirətdə onun üçün daha xeyirli olar. Ey İnsanlar! sizə, dəvə, inək və qoyun heyvanları halal edilmişdir. Uca Allah bu heyvanlardan sizə Hamidən (Bu da, belindən bir necə sayda dəvə doğulan erkək dəvədir), Bəhirədən (Bu, müəyyən say bala verdikdən sonra qulaqları kəsilən dişi dəvədir), Vəsiləndən (Bu, dişi dəvə doğduqdan sonra ardınca daha bir dişi dəvə doğan dişi dəvədir) və Quranda sizə oxunan leş və qandan başqa heç bir şey haram etməmişdir. Elə isə iyrənc və çirkin bütlərdən uzaq durun. Uca Allah adından və yaratdıqları adından yalan söyləməkdən və hər bir batil sözdən çəkinin.
التفاسير:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• حرمة البيت الحرام تقتضي الاحتياط من المعاصي فيه أكثر من غيره.
• Məscidulharamın müqəddəs olması orada günah işlətməyin başqa yerdə günah işlətməkdən daha da təhlükəli olmasına işarədir.
• بيت الله الحرام مهوى أفئدة المؤمنين في كل زمان ومكان.
• Məscidulharam hər bir zamanda və hər bir yerdə yaşayan möminlər üçün qəlblərinin yönəldiyi bir yer olmuşdur.
• منافع الحج عائدة إلى الناس سواء الدنيوية أو الأخروية.
• Həcc ibadətinin dini və dünyəvi mənfəətləri insanlar üçündür.
• شكر النعم يقتضي العطف على الضعفاء.
• Nemətlərə şükür etmək zəyiflərə qarşı şəfqətli olmağı gərəkdirir.
