Traduzione dei Significati del Sacro Corano - Traduzione persiana - Esegesi di Al-Sa'di
Numero di pagina:
6
:
65
اَسْكِنُوْهُنَّ مِنْ حَیْثُ سَكَنْتُمْ مِّنْ وُّجْدِكُمْ وَلَا تُضَآرُّوْهُنَّ لِتُضَیِّقُوْا عَلَیْهِنَّ ؕ— وَاِنْ كُنَّ اُولَاتِ حَمْلٍ فَاَنْفِقُوْا عَلَیْهِنَّ حَتّٰی یَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ۚ— فَاِنْ اَرْضَعْنَ لَكُمْ فَاٰتُوْهُنَّ اُجُوْرَهُنَّ ۚ— وَاْتَمِرُوْا بَیْنَكُمْ بِمَعْرُوْفٍ ۚ— وَاِنْ تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهٗۤ اُخْرٰی ۟ؕ
پیشتر گذشت که خداوند از بیرون کردن زنان مطلقه از خانهها نهی کرده است، و در اینجا فرمان داد تا آنها را اسکان دهند و نحوۀ اسکان آنها را اسکان در مسکن خوب بیان کرد؛ و آن مسکنی است که زوجین برحسب توان و عدم توان شوهر در آن زندگی میکنند.
﴿وَلَا تُضَآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُواْ عَلَيۡهِنَّ﴾ و به هنگام سکونت دادن، زنان را با سخن و عمل آزار ندهید تا در تنگنا قرار گیرند و خسته شوند، و آنگاه از خانهها بیرون روند قبل از آنکه عدّهشان تمام شده باشد. پس در این صورت شما آنها را بیرون کردهاید. خلاصۀ مطلب این است که خداوند از بیرون کردن زنان مطلّقه از خانه نهی کرده و نیز زنان را از بیرون رفتن نهی نموده، و فرمان داده است تا آنها طوری سکونت داده شوند که زیانی به آنها نرسد و مشقّتی بر آنها نیاید و این به عرف برمیگردد.
﴿وَإِن كُنَّ أُوْلَٰتِ حَمۡلٖ فَأَنفِقُواْ عَلَيۡهِنَّ حَتَّىٰ يَضَعۡنَ حَمۡلَهُنَّ﴾ و اگر زنان مطلّقه باردار بودند، نفقه و مخارجشان را بپردازید تا زمانی که وضع حمل میکنند، و این به خاطر بچّهای است که در شکم زن است. این در شرایطی است که زن طلاق بائن گرفته باشد. و اگر طلاق رجعی داده شده باشد، مخارج به خاطر زن و فرزندی که در شکم دارد هر دو پرداخت میشود، و نفقه تا زمان وضع حمل باید داده شود. و هرگاه وضع حمل کردند، آنگاه اختیار دارند که فرزندانشان را شیر بدهند یا شیر ندهند.
﴿فَإِنۡ أَرۡضَعۡنَ لَكُمۡ فََٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ﴾ پس اگر به فرزندان شما شیر دادند، مزدشان را ـ اگر تعیین شده باشد ـ به همان مقدار معین بدهید؛ و اگر تعیین نشده باشد، مزدِ مثل و همانند آن را بدهید.
﴿وَأۡتَمِرُواْ بَيۡنَكُم بِمَعۡرُوفٖ﴾ و هر یک از زن و شوهر باید دیگری را به کار خوب امر کند. کار خوب هر آن چیزی است که در دنیا و آخرت دارای سود و منفعت است؛ چون غفلت از این کار، زیان و شری به بار میآورد که جز خدا کسی آن را نمیداند. و امر کردنِ یکدیگر به کار خوب، در حقیقت همکاری کردن با یکدیگر برای انجام پرهیزگاری و نیکی است. و آنچه که مناسب است در اینجا بیان شود این است که زن و شوهر به هنگام جدایی و در زمان عده ـ به خصوص اگر فرزندی برایشان متولّد شود ـ در رابطه با مخارج به کشمکش و ستیزهجویی میپردازند، و اغلب همراه با نفرت و کینه است، و مخارج تا حد زیادی تحت تأثیر این جو قرار میگیرد.
پس هریک باید به کار خوب و زندگی نیکو و اختلاف نکردن امر شوند و نصیحت گردند. ﴿وَإِن تَعَاسَرۡتُمۡ﴾ و اگر به دشواری افتادید به این صورت که زن و شوهر در مورد اینکه زن به فرزند شیر دهد توافق نکردند، ﴿فَسَتُرۡضِعُ لَهُۥٓ أُخۡرَىٰ﴾ زنی دیگر شیر دادن کودک را به عهده بگیرد. ﴿فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِذَا سَلَّمۡتُم مَّآ ءَاتَيۡتُم بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾ گناهی بر شما نیست به شرط اینکه آنچه را که متعهد شدهاید پرداخت کنید، به خوبی بپردازید. و این در صورتی است که کودک پستان زنی دیگر غیر از مادرش را قبول کند؛ و اگر جز پستان مادرش را قبول نکرد، باید مادر به او شیر دهد. و اگر امتناع ورزد، این کار به او تحمیل میشود و مزدی که به زن دایه داده میشود به او داده میشود. و این زمانی است که زن و شوهر بر یک چیز مشخّص توافق نکنند و این از مفهوم آیه استنباط میگردد؛ چون در دورانی که فرزند در شکم مادر است، سرپرست فرزند باید نفقۀ مادر را بدهد. و وقتی که به دنیا آمد و توانست از شیر مادرش و از شیر دیگر زنها تغذیه نماید، هر دو کار را خداوند جایز قرار داده است. و اگر دارای حالتی بود که غیر از شیر مادرش از شیر زنی دیگر تغذیه نمیکرد، این به منزلۀ فرزندی است که در شکم مادرش میباشد و فقط از وجود مادر تغذیه مینماید. بنابراین در این حالت باید حتماً مادرش به او شیر دهد.
التفاسير:
7
:
65
لِیُنْفِقْ ذُوْ سَعَةٍ مِّنْ سَعَتِهٖ ؕ— وَمَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهٗ فَلْیُنْفِقْ مِمَّاۤ اٰتٰىهُ اللّٰهُ ؕ— لَا یُكَلِّفُ اللّٰهُ نَفْسًا اِلَّا مَاۤ اٰتٰىهَا ؕ— سَیَجْعَلُ اللّٰهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُّسْرًا ۟۠
سپس خداوند نفقه را برحسب توان شوهر مقرّر کرد و فرمود:
﴿لِيُنفِقۡ ذُو سَعَةٖ مِّن سَعَتِهِۦ﴾ کسی که دارایی دارد، از دارایی خود باید نفقه بدهد، و نباید نفقهای همانند نفقۀ فقرا بپردازد. ﴿وَمَن قُدِرَ عَلَيۡهِ رِزۡقُهُۥ﴾ و کسی که تنگدست است، ﴿فَلۡيُنفِقۡ مِمَّآ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ﴾ باید از آنچه خداوند به او داده است خرج کند.
﴿لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا مَآ ءَاتَىٰهَا﴾ خداوند هیچکس را جز به اندازهای که به او داده است مکلف نمیکند. و این با حکمت و رحمت الهی مناسب است که هرکس را به اندازۀ توانش مکلف کرده، و بار تنگدست را سبک نموده و او را فقط به اندازهای مکلف میسازد که به وی روزی داده است. پس خداوند در مورد نفقه و غیره، هیچکس را بیشتر از توانش مکلّف نکرده است.
﴿سَيَجۡعَلُ ٱللَّهُ بَعۡدَ عُسۡرٖ يُسۡرٗا﴾ خداوند بعد از تنگدستی آسایش خواهد آورد، و این مژدهایست برای تنگدستان که خداوند شدّت و سختی را از آنها دور خواهد کرد، چون ﴿فَإِنَّ مَعَ ٱلۡعُسۡرِ يُسۡرًا﴾ به درستی که با سختی آسانی هست.
التفاسير:
8
:
65
وَكَاَیِّنْ مِّنْ قَرْیَةٍ عَتَتْ عَنْ اَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهٖ فَحَاسَبْنٰهَا حِسَابًا شَدِیْدًا وَّعَذَّبْنٰهَا عَذَابًا نُّكْرًا ۟
خداوند از هلاک کردن امّتهای سرکش و ملّتهایی که پیامبران را تکذیب کردند خبر داده، و بیان میدارد که تعداد زیاد آنها و قدرتمند بودنشان وقتی حساب سخت و عذاب دردناک به سراغشان آمد، چیزی از آنان را دور نساخت؛ و خداوند عذابی به آنها چشاند که سبب آن کارهای بدشان بود.
التفاسير:
9
:
65
فَذَاقَتْ وَبَالَ اَمْرِهَا وَكَانَ عَاقِبَةُ اَمْرِهَا خُسْرًا ۟
خداوند از هلاک کردن امّتهای سرکش و ملّتهایی که پیامبران را تکذیب کردند خبر داده، و بیان میدارد که تعداد زیاد آنها و قدرتمند بودنشان وقتی حساب سخت و عذاب دردناک به سراغشان آمد، چیزی از آنان را دور نساخت؛ و خداوند عذابی به آنها چشاند که سبب آن کارهای بدشان بود.
التفاسير:
10
:
65
اَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِیْدًا ۙ— فَاتَّقُوا اللّٰهَ یٰۤاُولِی الْاَلْبَابِ— الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا ۛۚ— قَدْ اَنْزَلَ اللّٰهُ اِلَیْكُمْ ذِكْرًا ۟ۙ
خداوند با وجود عذاب دنیا، در آخرت نیز برای آنها عذاب سختی آماده کرده است.
﴿فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ﴾ پس ای خردمندانی که آیات و نشانههای الهی را میفهمید! آنچه که امتهای گذشته را هلاک کرد، تکذیب پیامبران بود؛ و کسانی که بعد از آنها میآیند [و راه آنان را میپیمایند]، مانند آنها هستند و سرنوشت آنان را دارند.
التفاسير:
11
:
65
رَّسُوْلًا یَّتْلُوْا عَلَیْكُمْ اٰیٰتِ اللّٰهِ مُبَیِّنٰتٍ لِّیُخْرِجَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَی النُّوْرِ ؕ— وَمَنْ یُّؤْمِنْ بِاللّٰهِ وَیَعْمَلْ صَالِحًا یُّدْخِلْهُ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اَبَدًا ؕ— قَدْ اَحْسَنَ اللّٰهُ لَهٗ رِزْقًا ۟
سپس خداوند بندگان مؤمن را به آنچه از کتاب خود بر آنها نازل فرموده یادآور شد؛ کتابی که بر پیامبرش محمّد صلی الله علیه وسلم نازل فرموده تا مردم را از تاریکیهای جهالت و کفر و گناه به سوی نور علم و ایمان و اطاعت بیرون آورد؛ پس برخی به آن ایمان آوردند، و برخی ایمان نیاوردند.
﴿وَمَن يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ وَيَعۡمَلۡ صَٰلِحٗا﴾ و هرکس به خدا ایمان بیاورد و کار شایسته کند؛ یعنی واجبات و مستحبات را انجام دهد، ﴿يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ﴾ او را وارد باغهایی میکند که از زیر آن رودها روان است، و در آن باغها نعمتهای پایداری است که هیچ چشمی [نمونۀ آن را] ندیده و هیچ گوشی نشنیده و [تصوّر آن] به دل هیچ انسانی خطور نکرده است.
﴿خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ قَدۡ أَحۡسَنَ ٱللَّهُ لَهُۥ رِزۡقًا﴾ آنها در باغهای بهشت جاودانهاند. و خداوند روزیشان را خوب و نیکو گردانده است؛ یعنی هرکس به خدا و پیغمبرش ایمان نیاورد، پس ایشان دوزخیاناند، و در دوزخ جاودانه خواهند بود.
التفاسير:
12
:
65
اَللّٰهُ الَّذِیْ خَلَقَ سَبْعَ سَمٰوٰتٍ وَّمِنَ الْاَرْضِ مِثْلَهُنَّ ؕ— یَتَنَزَّلُ الْاَمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوْۤا اَنَّ اللّٰهَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۙ— وَّاَنَّ اللّٰهَ قَدْ اَحَاطَ بِكُلِّ شَیْءٍ عِلْمًا ۟۠
سپس خداوند متعال خبر داد که او آسمانها و زمین و هر آنچه را در آنها هست، و زمینهای هفتگانه و هر آنچه را در آنها و در میانشان است آفریده است. و فرمان را نازل کرده است؛ فرمان، مقرّرات و احکام دینی است که آن را به پیامبرانش وحی نمود تا آن را به بندگان برسانند و آنها را موعظه نمایند. همچنین فرمانهای تکوینی و تقدیری که با آن به تدبیر آفریدهها میپردازد. همۀ اینها برای آن است که بندگان او را بشناسند و بدانند که توانایی او و آگاهیاش هر چیزی را احاطه کرده است. پس هرگاه با نامهای نیک و اوصاف مقدّسش او را بشناسند و وی را پرستش کنند و دوستش بدارند و حقّ او را ادا نمایند، هدف از آفرینش و فرمان را محقّق ساختهاند و آن عبارت است از شناخت خداوند و پرستش خداوند. و بندگان صالح خدا به این کار خیر توفیق مییابند و ستمگران از آن رویگردان میشوند.
التفاسير:
