Translation of the meanings Surah Fātir - Persian Translation - As-Saadi's interpretation - Page Number 437 - The Noble Qur'an Encyclopedia

19 : 35

وَمَا یَسْتَوِی الْاَعْمٰی وَالْبَصِیْرُ ۟ۙ

خداوند متعال خبر می‌دهد که اضداد و چیزهای مخالف در حکمت الهی یکی نیستند، و نیز سرشت و فطرت بندگان نیز آنها را یکی نمی‌دانند، (وَمَا يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ) شخص کور (وَٱلۡبَصِيرُ) با شخص بینا یکی نیست.

20 : 35

وَلَا الظُّلُمٰتُ وَلَا النُّوْرُ ۟ۙ

((وَلَا ٱلظُّلُمَٰتُ وَلَا ٱلنُّورُ وَلَا ٱلظِّلُّ وَلَا ٱلۡحَرُورُ وَمَا يَسۡتَوِي ٱلۡأَحۡيَآءُ وَلَا ٱلۡأَمۡوَٰتُۚ﴾) پس همان‌طور که برای شما ثابت و روشن است و هیچ تردیدی ندارید که این امور مذکور برابر نیستند؛ باید بدانید امور معنوی نیز که با همدیگر مخالف‌اند، به طریق اولی یکی نیستند. پس مؤمن و کافر و هدایت یافته و گمراه و عالم و جاهل و اهل بهشت و اهل جهنّم و آنهایی که دل‌هایشان زنده است و آنهایی که دل‌هایشان مرده است یکی نمی‌باشند. و این امور چنان تفاوت و فرقی دارند که جز خدا کسی تفاوت و فرق آنها را نمی‌داند. پس هرگاه این مراتب شناخته شد و میان آنها تمییز و جدایی حاصل گشت، و بیان شد آنچه که باید در آن به رقابت پرداخت، فرد عاقل باید چیزی را انتخاب کند که اولی و به ترجیح دادن سزاوارتر است.

21 : 35

وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُوْرُ ۟ۚ

((وَلَا ٱلظُّلُمَٰتُ وَلَا ٱلنُّورُ وَلَا ٱلظِّلُّ وَلَا ٱلۡحَرُورُ وَمَا يَسۡتَوِي ٱلۡأَحۡيَآءُ وَلَا ٱلۡأَمۡوَٰتُۚ﴾) پس همان‌طور که برای شما ثابت و روشن است و هیچ تردیدی ندارید که این امور مذکور برابر نیستند؛ باید بدانید امور معنوی نیز که با همدیگر مخالف‌اند، به طریق اولی یکی نیستند. پس مؤمن و کافر و هدایت یافته و گمراه و عالم و جاهل و اهل بهشت و اهل جهنّم و آنهایی که دل‌هایشان زنده است و آنهایی که دل‌هایشان مرده است یکی نمی‌باشند. و این امور چنان تفاوت و فرقی دارند که جز خدا کسی تفاوت و فرق آنها را نمی‌داند. پس هرگاه این مراتب شناخته شد و میان آنها تمییز و جدایی حاصل گشت، و بیان شد آنچه که باید در آن به رقابت پرداخت، فرد عاقل باید چیزی را انتخاب کند که اولی و به ترجیح دادن سزاوارتر است.

22 : 35

وَمَا یَسْتَوِی الْاَحْیَآءُ وَلَا الْاَمْوَاتُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یُسْمِعُ مَنْ یَّشَآءُ ۚ— وَمَاۤ اَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَّنْ فِی الْقُبُوْرِ ۟

﴿إِنَّ ٱللَّهَ يُسۡمِعُ مَن يَشَآءُ﴾ بی‌گمان خداوند هرکس را که بخواهد می‌شنواند؛ یعنی چنین کسی می‌فهمد و می‌پذیرد، چون خداوند متعال هدایت کننده و توفیق دهنده است. ﴿وَمَآ أَنتَ بِمُسۡمِعٖ مَّن فِي ٱلۡقُبُورِ﴾ و تو نمی‌توانی کسانی را که در قبرها هستند بشنوانی؛ یعنی کسانی را که دل‌هایشان مرده است، نمی‌توانی بشنوانی. یا همان گونه که اگر مردگان را صدا بزنی نمی‌شنوند، همچنین دعوت فرد مخالف نیز فایده‌ای ندارد، ولی وظیفۀ تو این است که بیم بدهی و آنچه را که با آن فرستاده شده‌ای به مردم برسانی؛ چه قبول کنند و چه قبول نکنند.

23 : 35

اِنْ اَنْتَ اِلَّا نَذِیْرٌ ۟

ولی وظیفۀ تو این است که بیم بدهی و آنچه را که با آن فرستاده شده‌ای به مردم برسانی؛ چه قبول کنند و چه قبول نکنند.

24 : 35

اِنَّاۤ اَرْسَلْنٰكَ بِالْحَقِّ بَشِیْرًا وَّنَذِیْرًا ؕ— وَاِنْ مِّنْ اُمَّةٍ اِلَّا خَلَا فِیْهَا نَذِیْرٌ ۟

بنابراین فرمود: ﴿إِنۡ أَنتَ إِلَّا نَذِيرٌ إِنَّآ أَرۡسَلۡنَٰكَ بِٱلۡحَقِّ﴾ یعنی ما تو را به حق فرستاده‌ایم، چون خداوند تو را زمانی فرستاد که مدّتی بود پیامبری را نفرستاده بود، و راه‌های هدایت کور شده، و علم و دانش ازبین رفته بود، وضرورت و نیاز بزرگی به بعثت تو وجود داشت؛ پس خداوند تو را به عنوان رحمتی برای جهانیان مبعوث کرد. و همچنین دین استوار و راه راستی که تو را به همراه آن فرستاده‌ایم، حق است و باطل نیست. و همچنین قرآنی که همراه تو فرستاده‌ایم و پند و اندرزهای ارزنده‌ای را که در بر دارد، حق و راست است. ﴿بَشِيرٗا وَنَذِيرٗا﴾ تو را برای کسانی که از دین فرمان می‌برند، به عنوان مژده دهنده فرستاده‌ایم تا آنها را به پاداش خداوند در دنیا و آخرت مژده دهی؛ و کسانی را که از تو سرپیچی می‌کنند، از عذاب دنیوی و اخروی خداوند بترسانی. و تو اوّلین پیامبر نیستی. ﴿وَإِن مِّنۡ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٞ﴾ چون هیچ امّتی از امّت‌های گذشته نبوده مگر آنکه در آن بیم دهنده‌ای مبعوث شده است تا حجت خداوند را بر آنها اقامه ‌نماید. ﴿ لِّيَهۡلِكَ مَنۡ هَلَكَ عَنۢ بَيِّنَةٖ وَيَحۡيَىٰ مَنۡ حَيَّ عَنۢ بَيِّنَةٖۗ﴾ تا هرکس که هلاک می‌شود، از روی دلیل هلاک شود؛ و هرکس که زنده می‌ماند، از روی دلیل زنده بماند.

25 : 35

وَاِنْ یُّكَذِّبُوْكَ فَقَدْ كَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ— جَآءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنٰتِ وَبِالزُّبُرِ وَبِالْكِتٰبِ الْمُنِیْرِ ۟

ای پیامبر! اگر این مشرکین تو را تکذیب می‌کنند، بدان که اولّین پیامبری نیستی که تکذیب شده است، ﴿فَقَدۡ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ﴾ زیرا کسانی که پیش از اینها بوده‌اند نیز پیامبرانشان را تکذیب کرده‌اند؛ پیامبرانشان با نشانه‌های روشنی که بر حق و راستگویی آنان دلالت می‌کردند به نزدشان آمدند، ﴿وَبِٱلزُّبُرِ﴾ و با نامه‌های نوشته شده که در آن بسیاری از احکام و دستورات نگاشته شده بود، نزد آنها آمدند، ﴿وَبِٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُنِيرِ﴾ و با کتاب روشن نزد آنها آمدند که اخبار راست و دستورات عادلانۀ آن روشن بود. پس تکذیب کردن آنها، ناشی از عدم تشخیص و اشتباه و خطای آنان ، یا تقصیر و کوتاهی پیامبران در آنچه برایشان آورده بودند، نبود؛ بلکه به علّت ستمگری و عناد تکذیب کنندگان بود.

26 : 35

ثُمَّ اَخَذْتُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فَكَیْفَ كَانَ نَكِیْرِ ۟۠

﴿ثُمَّ أَخَذۡتُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا﴾ سپس کافران را با انواع کیفرها گرفتم، ﴿فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ﴾ پس بنگر که کیفر من چگونه بود؟ کیفر و عذابی بسیار سخت بود. بنابراین از تکذیب کردن این پیامبر بزرگوار بپرهیزید؛ زیرا به همان عذاب دردناکی گرفتار می‌شوید که آنها بدان گرفتار شدند.

27 : 35

اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً ۚ— فَاَخْرَجْنَا بِهٖ ثَمَرٰتٍ مُّخْتَلِفًا اَلْوَانُهَا ؕ— وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِیْضٌ وَّحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ اَلْوَانُهَا وَغَرَابِیْبُ سُوْدٌ ۟

خداوند متعال بیان می‌دارد که او چیزهایی را آفریده است که با وجود اینکه اصلشان یکی است، اما چنان با هم فرق می‌کنند که همه این تفاوت را مشاهده می‌نمایند، تا خداوند با این امر بندگان را بر کمال قدرت خویش و حکمت شگفت‌انگیزش راهنمایی کند. از آن جمله یکی این است که خداوند از آسمان، آبی می‌فرستد؛ و به وسیلۀ آن میوه‌های مختلف و گیاهان گوناگونی را می‌رویاند که ناظران آن را مشاهده می‌کنند، حال آنکه آب یکی است و زمین یکی. نیز خداوند کوه‌هایی را که آفریده است همچون میخ بر زمین زده است. در میان کو‌ه‌ها، رشته کوه‌هایی درآمیخته را بلکه یک کوه را می‌بینی که رنگ‌های مختلف و گوناگونی دارد، و راه‌های سفید و زرد و قرمز و راه‌هایی که به شدّت سیاه هستند در آن دیده می‌شود.

28 : 35

وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَآبِّ وَالْاَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ اَلْوَانُهٗ كَذٰلِكَ ؕ— اِنَّمَا یَخْشَی اللّٰهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمٰٓؤُا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَزِیْزٌ غَفُوْرٌ ۟

و همچنین مردم و جنبندگان و چهارپایان را می‌بینی که رنگ‌ها و صفت‌ها و صداها و شکل‌های گوناگونی دارند، و مردم تفاوت آنها را با چشم مشاهده می‌کنند، حال آنکه همه از یک اصل و ماده هستند. پس تفاوت این چیزها، دلیلی عقلی بر مشیّت و خواست الهی است که به هر یک رنگ و صفت ویژه‌ای داده است؛ و دلیلی است بر قدرت خداوند که این موجودات را این گونه پدید آورده است؛ و این تفاوت، نشانگر حکمت و رحمت الهی است. و در این تفاوت، منافعی است؛ و از این طریق، راه‌ها شناخته می‌شوند و مردم یکدیگر را می‌شناسند؛ و نیز دلیلی است بر گستردگی آگاهی و علم خداوند متعال، و اینکه او کسانی را که در قبرها هستند زنده می‌نماید. امّا فرد غافل، به این چیزها و دیگر مسایل از روی غفلت نگاه می‌کند؛ و دیدن این چیزها، حس پند پذیری را در او بر نمی‌انگیزد. و فقط کسی از اینها بهره‌مند می‌شود که از خداوند می‌ترسد؛ و با فکر و اندیشۀ درست خود، حکمت این تفاوت را درمی‌یابد. بنابراین فرمود: ﴿إِنَّمَا يَخۡشَى ٱللَّهَ مِنۡ عِبَادِهِ ٱلۡعُلَمَٰٓؤُاْ﴾ تنها دانشمندان از خداوند می‌ترسند. پس هرکس که بیشتر خدا را بشناسد، بیشتر از او می‌ترسد. و ترس الهی باعث می‌شود تا از گناهان دوری کند؛ و برای ملاقات با خدا خویشتن را آماده نماید. و این دلیلی است بر فضیلت علم؛ چون علم و دانش سبب ترس از خداوند می‌شود. و کسانی که از خداوند می‌ترسند، مورد بزرگداشت او قرار می‌گیرند. همان طور که فرموده است: ﴿رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَشِيَ رَبَّهُۥ﴾ خداوند از آنها خشنود است، و آنان از خدا راضی‌اند؛ این برای کسی است که از پروردگارش بهراسد. ﴿إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ﴾ بی‌گمان، خداوند کاملاً تواناست؛ و از توانایی او، آفرینش این مخلوقات مختلف و گوناگون می‌باشد؛ و آمرزگار است و گناهان توبه کنندگان را می‌آمرزد.

29 : 35

اِنَّ الَّذِیْنَ یَتْلُوْنَ كِتٰبَ اللّٰهِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ وَاَنْفَقُوْا مِمَّا رَزَقْنٰهُمْ سِرًّا وَّعَلَانِیَةً یَّرْجُوْنَ تِجَارَةً لَّنْ تَبُوْرَ ۟ۙ

﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَتۡلُونَ كِتَٰبَ ٱللَّهِ﴾ بی‌گمان، کسانی که از دستورات کتاب خدا پیروی می‌کنند و از آنچه که خدا از آن نهی کرده دوری می‌ورزند، و اخبار آن را تصدیق می‌نمایند، و گفته‌های مخالف با کتاب خدا را بر آن مقدم نمی‌دارند، و نیز کلمات آن را تلاوت می‌کنند، و معانی و مفاهیم آن را مورد بررسی و مطالعه قرار می‌دهند. سپس بعد از تلاوت قرآن، نماز را ذکر کرد که ستون دین و نور مسلمان‌ها و میزان ایمان و علامت اسلامِ راستین است. و دادن زکات و کفّاره‌ها و نذرها و صدقات را به خویشاوندان و بینوایان و یتیمان بیان کرد، ﴿سِرّٗا وَعَلَانِيَةٗ﴾ یعنی در همۀ اوقات انفاق می‌کنند، ﴿يَرۡجُونَ تِجَٰرَةٗ لَّن تَبُورَ﴾ آنها با این کار به تجارتی چشم دوخته‌اند که هرگز کساد نمی‌شود و ازمیان نمی‌رود، بلکه تجارتی است که بزرگ‌ترین و بالاترین و برترین تجارت است؛ و آن خشنود شدن پروردگارشان از آنها، و رسیدن به پاداش فراوان الهی، و نجات یافتن از عذاب و کیفر اوست؛ یعنی آنها اعمال خود را خالصانه برای خدا انجام می‌دهند، و از انجام دادن آن، اهداف بد و نیّت فاسدی ندارند.

30 : 35

لِیُوَفِّیَهُمْ اُجُوْرَهُمْ وَیَزِیْدَهُمْ مِّنْ فَضْلِهٖ ؕ— اِنَّهٗ غَفُوْرٌ شَكُوْرٌ ۟

و بیان کرد آنچه را به آن امید دارند به دست می‌آورند. پس فرمود: ﴿لِيُوَفِّيَهُمۡ أُجُورَهُمۡ﴾ تا پاداش کارهایشان را بر حسب کمی و زیادی آن و خوب و بد بودنش به آنها بدهد، ﴿وَيَزِيدَهُم مِّن فَضۡلِهِۦٓ﴾ و از فضل خود، افزون بر پاداششان به آنها بدهد، ﴿إِنَّهُۥ غَفُورٞ شَكُورٞ﴾ بی‌گمان، خداوند آمرزنده و سپاسگزار است؛ گناهان‏شان را می‌آمرزد و نیکی اندک را از آنها می‌پذیرد.