ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الفارسية - تفسير السعدي
رقم الصفحة:
78
:
40
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَّنْ قَصَصْنَا عَلَیْكَ وَمِنْهُمْ مَّنْ لَّمْ نَقْصُصْ عَلَیْكَ ؕ— وَمَا كَانَ لِرَسُوْلٍ اَنْ یَّاْتِیَ بِاٰیَةٍ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۚ— فَاِذَا جَآءَ اَمْرُ اللّٰهِ قُضِیَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُوْنَ ۟۠
سپس پیامبر را دلجویی داد و او را به وسیلۀ سرگذشت برادران پیامبرش وادار به شکیبایی نمود و فرمود: ﴿وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا رُسُلٗا﴾ تا ﴿ٱلۡمُبۡطِلُونَ﴾ یعنی پیامبران زیادی را پیش از تو به سوی اقوامشان فرستادهایم که آنها را دعوت کردند، و در مقابلِ اذیّت و آزارشان صبر کردند.
﴿مِنۡهُم مَّن قَصَصۡنَا عَلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّن لَّمۡ نَقۡصُصۡ عَلَيۡكَ﴾ داستان بعضیها را برایت بازگو نمودهایم، و داستان برخیها را برای تو بیان نکردهایم. و همۀ پیامبران تحت تدبیر الهی بوده و از خود اختیاری نداشتهاند، ﴿وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأۡتِيَ بَِٔايَةٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ﴾ و هیچ پیامبری از آن پیامبران، حق نداشته است که معجزه و نشانۀ شنیدنی یا عقلی ارائه دهد مگر به فرمان و خواست خداوند. پس این پیشنهادِ پیشنهادکنندگان به پیامبران مبنی بر اینکه فلان نشانه و معجزه را ارائه دهند، این ناشی از تکذیب و ستم و عناد پیشنهادکنندگان است، بعد از اینکه خداوند پیامبران را به وسیلۀ نشانههایی دالّ بر راستگوییشان و صحت آنچه که آوردهاند تایید نمود. ﴿فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُ ٱللَّهِ﴾ پس هرگاه فرمان خدا برای قضاوت و فیصله دادن میان پیامبران و دشمنانشان سر رسد، ﴿قُضِيَ بِٱلۡحَقِّ﴾ میان آنها به حق داوری میشود، و به نجات پیامبران و پیروانشان و هلاک شدن تکذیبکنندگان حکم میگردد، حکمی که بجا و درست است. ﴿وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ﴾ و به هنگام قضاوت مذکور، باطلگرایان زیان میبینند؛ کسانی که باطلگرایی تبدیل به صفت آنها شده، و علم و عمل و هدفی که دارند باطل گشته است. پس این مخاطبان بپرهیزند از اینکه باطل خود را ادامه دهند که آنگاه همانند ایشان زیانمند میگردند. هیچ خیری در اینها نیست، و نه در کتابهای آسمانی نجات ایشان ثبت گردیده است.
التفاسير:
79
:
40
اَللّٰهُ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الْاَنْعَامَ لِتَرْكَبُوْا مِنْهَا وَمِنْهَا تَاْكُلُوْنَ ۟ؗ
خداوند بر بندگانش منّت مینهد که برای آنها چهارپایانی سودمند و مفید آفریده است. از جمله فواید آنها یکی سوار شدن و حمل بار با آنهاست، و اینکه از گوشت آنها استفاده شده و شیرشان نوشیده میشود. و از فوایدشان گرمازایی و تهیۀ وسایلی از مواد پشمهایشان میباشد، و فواید دیگری هم دارند.
التفاسير:
80
:
40
وَلَكُمْ فِیْهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوْا عَلَیْهَا حَاجَةً فِیْ صُدُوْرِكُمْ وَعَلَیْهَا وَعَلَی الْفُلْكِ تُحْمَلُوْنَ ۟ؕ
خداوند بر بندگانش منّت مینهد که برای آنها چهارپایانی سودمند و مفید آفریده است. از جمله فواید آنها یکی سوار شدن و حمل بار با آنهاست، و اینکه از گوشت آنها استفاده شده و شیرشان نوشیده میشود. و از فوایدشان گرمازایی و تهیۀ وسایلی از مواد پشمهایشان میباشد، و فواید دیگری هم دارند.
﴿وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَلِتَبۡلُغُواْ عَلَيۡهَا حَاجَةٗ فِي صُدُورِكُمۡ﴾ و تا با سوار شدن بر آنها به مقاصدی که در دل دارید برسید. از قبیل: رسیدن به مناطق دور دست، و به دست آوردن سرور و شادی با رسیدن به آنجا. ﴿وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ﴾ و شما بر مرکبهای خشکی و دریایی حمل میشوید. خداوندی که این چهارپایان و کشتیها را برایتان مسخّر نمود، شما را بر آن حمل مینماید، و اسبابی را فراهم آورده است که متمّم کار این مرکبها است و آنها بدون این اسباب نمیتوانند کارشان را به انجام برسانند.
التفاسير:
81
:
40
وَیُرِیْكُمْ اٰیٰتِهٖ ۖۗ— فَاَیَّ اٰیٰتِ اللّٰهِ تُنْكِرُوْنَ ۟
﴿وَيُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ﴾ و خداوند آیات و نشانههایش را که بر یگانگی و اسما و صفاتش دلالت میکنند به شما نشان میدهد. و این از بزرگترین نعمتهای خداست که آیات آفاقی و انفسی و نعمتهای آشکارش را به آنها نشان داده و برایشان برشمرده است تا آن را بشناسند، و شکر آن را به جای آورند، و خداوند را یاد نمایند.
﴿فَأَيَّ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُنكِرُونَ﴾ پس کدام یک از آیات خدا را انکار میکنید و به آن اقرار نمینمائید؟! چراکه برایتان ثابت شده که همۀ نشانهها و نعمتها از جانب خداوند متعال هستند. پس نه تنها جایی برای انکار و رویگرداندن از آن باقی نمانده است، بلکه خردمندان باید تلاش خود را در راستای اطاعت از او، و بریدن از همه چیز، و خدمت کردن به او مبذول دارند.
التفاسير:
82
:
40
اَفَلَمْ یَسِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَیَنْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— كَانُوْۤا اَكْثَرَ مِنْهُمْ وَاَشَدَّ قُوَّةً وَّاٰثَارًا فِی الْاَرْضِ فَمَاۤ اَغْنٰی عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟
خداوند متعال کسانی را که پیامبران را تکذیب میکنند تشویق مینماید تا با دل و جان در زمین به سیر و سیاحت بپردازند و از دانشمندان سؤال کنند. ﴿فَيَنظُرُواْ﴾ و با فکر، اندیشه و استدلال بنگرند، نه اینکه از روی غفلت و بیتوجّهی از کنار حقایق رد شوند.
﴿كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ﴾ پس بنگرند که سرانجام امّتهای گذشته همچون عاد و ثمود و غیره که قبل از ایشان بودهاند چگونه بوده است، کسانی که ﴿كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِنۡهُمۡ وَأَشَدَّ قُوَّةٗ وَءَاثَارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ﴾ از اینها نیرومندتر و دارای اموال و آثار بیشتری از قبیل: ساختمانها و دژهای محکم و درختان شکوفا و کشتزارهای فراوان در زمین بودند. ﴿فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ﴾ ولی چیزهایی که به دست آورده بودند، ایشان را از عذاب خدا وقتی که فرمان الهی آنها را فرا گرفت نجات نداد. پس تواناییشان چیزی از عذاب را از آنها دور نکرد، و نتوانستند مالهایشان را به عنوان بلاگردان خود بدهند و از عذاب نجات یابند، و نتوانستند در قلعههای خود پناه بگیرند.
التفاسير:
83
:
40
فَلَمَّا جَآءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنٰتِ فَرِحُوْا بِمَا عِنْدَهُمْ مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟
سپس جنایت و جرم بزرگ آنها را بیان کرد و فرمود: ﴿فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ﴾ وقتی پیامبرانشان با دلایل آشکار از قبیل: کتابهای الهی و معجزات خارق العاده و علم مفید و روشنگر و هدایت دهندۀ از گمراهی و رهنمود کنندۀ به سوی حق به نزد آنها آمدند، ﴿فَرِحُواْ بِمَا عِندَهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ﴾ با دانشی که داشتند و مخالف دین پیامبران بود، خوشحال شدند. ومعلوم است که شاد شدن آنها بر شدت خشنودی از آن و تمسّک آنها به آن دانش، و دشمنی ورزیدنشان با حقّی که پیامبران آورده بودند دلالت مینماید. نیز نشانگر آن است که آنها باطل خود را حق قرار داده بودند. و این عام است و شامل همۀ علومی میباشد که به وسیلۀ آن با آنچه پیامبران آوردهاند مخالفت ورزیده شود. و آنچه که سزاوار است بیش از دیگر علوم جزو این دانشها شمرده شود، فلسفه و منطق یونانی است که به وسیلۀ آن به مقابلۀ با بسیاری از آیات قرآنی پرداخته شده، و از جایگاه آن در دلها کاسته شده است. و دلایل یقینی و قاطع قرآن، به صورت دلایلی لفظی که مفید یقین نیست و عقل بیخردان و اهل باطل بر آن مقدّم داشته شده، نشان داده شده است. این بزرگترین الحاد در آیات خدا و مخالفت با آن است. ﴿وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ﴾ و عذابی که آنها آن را به باد تمسخر میگرفتند، آنان را فرو گرفت.
التفاسير:
84
:
40
فَلَمَّا رَاَوْا بَاْسَنَا قَالُوْۤا اٰمَنَّا بِاللّٰهِ وَحْدَهٗ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهٖ مُشْرِكِیْنَ ۟
﴿فَلَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥ وَكَفَرۡنَا بِمَا كُنَّا بِهِۦ مُشۡرِكِينَ﴾ پس وقتی که عذاب ما را دیدند [اعتراف کردند، اما اقرارشان به آنها سودی نرساند و] گفتند: «به خدای یگانه ایمان آوردهایم، و به بتها و انبازهایی که به سبب آن مشرک به شمار میآمدهایم کفر ورزیدهایم [و از هر علم و عملی که با پیامبران مخالف است بیزاری میجوییم].»
التفاسير:
85
:
40
فَلَمْ یَكُ یَنْفَعُهُمْ اِیْمَانُهُمْ لَمَّا رَاَوْا بَاْسَنَا ؕ— سُنَّتَ اللّٰهِ الَّتِیْ قَدْ خَلَتْ فِیْ عِبَادِهٖ ۚ— وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكٰفِرُوْنَ ۟۠
﴿فَلَمۡ يَكُ يَنفَعُهُمۡ إِيمَٰنُهُمۡ لَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا﴾ اما ایمانشان به هنگام مشاهدۀ عذاب سخت ما بدیشان سودی نرساند.
﴿سُنَّتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي قَدۡ خَلَتۡ فِي عِبَادِهِۦ﴾ این شیوۀ الهی است که دربارۀ بندگانش جاری است مبنی بر اینکه وقتی عذاب و کیفر خدا بر تکذیبکنندگان فرود آید و آنان در این هنگام ایمان بیاورند، ایمانشان اعتباری ندارد و آنها را از عذاب نجات نمیدهد. چون ایمانشان، ایمان اضطراری است و مجبور شدهاند؛ و ایمانی است که بر اثر مشاهده انجام گرفته است؛ و تنها ایمانی صاحب خود را نجات میدهد که ایمان اختیاریِ به غیب، و قبل از مشاهدۀ قرائن عذاب باشد. ﴿وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡكَٰفِرُونَ﴾ و به هنگام نابود شدن و چشاندن عذاب، کافران در دنیا و آخرتشان زیانبار میگردند؛ و زیانمند شدن تنها در این دنیا کافی نیست، بلکه باید به عذاب سخت و ابدی گرفتار آیند. به لطف و یاری پروردگار، نه با توان و نیروی ما، تفسیر سوره مؤمن به پایان رسید. پس شکر و ستایش او راست.
التفاسير:
