ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الفارسية - تفسير السعدي
233
:
2
وَالْوَالِدٰتُ یُرْضِعْنَ اَوْلَادَهُنَّ حَوْلَیْنِ كَامِلَیْنِ لِمَنْ اَرَادَ اَنْ یُّتِمَّ الرَّضَاعَةَ ؕ— وَعَلَی الْمَوْلُوْدِ لَهٗ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوْفِ ؕ— لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ اِلَّا وُسْعَهَا ۚ— لَا تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُوْدٌ لَّهٗ بِوَلَدِهٖ ۗ— وَعَلَی الْوَارِثِ مِثْلُ ذٰلِكَ ۚ— فَاِنْ اَرَادَا فِصَالًا عَنْ تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْهِمَا ؕ— وَاِنْ اَرَدْتُّمْ اَنْ تَسْتَرْضِعُوْۤا اَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْكُمْ اِذَا سَلَّمْتُمْ مَّاۤ اٰتَیْتُمْ بِالْمَعْرُوْفِ ؕ— وَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاعْلَمُوْۤا اَنَّ اللّٰهَ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِیْرٌ ۟
سپس خداوند متعال فرمود: ﴿وَٱلۡوَٰلِدَٰتُ يُرۡضِعۡنَ﴾ این خبر به معنی امر و دستور است، چون به جای چیزی قرار داده شده که ثابت و مقرر است و احتیاجی به دستور دادن ندارد. خدا فرمان میهد که ﴿ يُرۡضِعۡنَ أَوۡلَٰدَهُنَّ حَوۡلَيۡنِ﴾ مادران دو سال به فرزندان خود شیر دهند، و از آنجا که منظور از سال، سال کامل است، و نیز به بخش اعظم سال هم، سال گفته میشود، بنابراین فرمود: ﴿كَامِلَيۡنِۖ لِمَنۡ أَرَادَ أَن يُتِمَّ ٱلرَّضَاعَةَ﴾ یعنی دو سال کامل برای کسی که میخواهد دوران شیرخوراگی را کامل کند، و چون شیرخوار دو سالش تمام شد، دوران شیرخوارگی او به پایان رسیده است، و شیر پس از این مدت مانند سایر غذاهاست، بنابراین شیر دادن بعد از دو سال اعتباری ندارد، و سبب حرمت نمیشود.
و از این نص، و از فرمودۀ خداوند که میفرماید ﴿وَحَمۡلُهُۥوَفِصَٰلُهُۥ ثَلَٰثُونَ شَهۡرًا﴾ استنباط میشود که کمترین مدت بارداری شش ماه است و ممکن است بچه، شش ماهه نیز به دنیا بیاید.
﴿وَعَلَى ٱلۡمَوۡلُودِ لَهُۥ﴾ و بر پدر است،﴿رِزۡقُهُنَّ وَكِسۡوَتُهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾ و این شامل زنی است که تحت نکاح مرد میباشد، کما اینکه زنی را که طلاق داده شده است نیز شامل میشود. پس خوراک و پوشاک آن زن بر پدر لازم است، و این مزد شیردهی است. و این دلالت مینماید که اگر زن در قید نکاح او باشد، غیر از نفقه و پوشاک، بر او واجب نیست، و هرشوهری به اندازۀ توانی که دارد، خوراک و پوشاک زن را تهیه نماید.
بنابراین فرمود: ﴿لَا تُكَلَّفُ نَفۡسٌ إِلَّا وُسۡعَهَا﴾ پس فقیر موظف نیست که به اندازۀ توانگر انفاق کند، و نیز کسی که چیزی ندارد، مکلف نمیشود که نفقه بپردازد تا زمانی که دارا گردد.
﴿لَا تُضَآرَّ وَٰلِدَةُۢ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوۡلُودٞ لَّهُۥ بِوَلَدِهِۦ﴾ یعنی حلال نیست که مادر به خاطر فرزندش زیان ببیند، به این صورت که از شیر دادن به فرزندش جلوگیری شود، و یا نفقه و پوشاک و مزد او داده نشود. ﴿وَلَا مَوۡلُودٞ لَّهُۥ بِوَلَدِهِۦ﴾ و پدر نیز نباید به خاطر فرزندش ضرر ببیند. به این صورت که مادر به خاطر زیان رساندن به پدر از شیر دادن امتناع ورزد و یا شیر دهنده بیش از مقدار واجب، نفقه و خوراک از او طلب کند، و امثال این. و ﴿مَوۡلُودٞ لَّهُۥ﴾ دلالت مینماید که فرزند از آن پدر است و به او داده میشود؛ زیرا حاصل تلاش اوست، بنابراین پدر میتواند از مال فرزند برای خود بردارد، خواه فرزند راضی باشد یا ناراضی، به خلاف مادر. ﴿وَعَلَى ٱلۡوَارِثِ مِثۡلُ ذَٰلِكَ﴾ و اگر کودک پدر نداشته باشد، و مال نداشته باشد همان خوراک و پوشاکی که بر پدر لازم است، بر وارث کودک لازم است تا به شیر دهنده بپردازد. پس این بخش از آیه دلالت مینماید که نفقۀ خویشاوندانِ مستمند بر عهدۀ خویشاوند وارث و توانگر است.
﴿فَإِنۡ أَرَادَا﴾ و اگر پدر و مادر خواستند، ﴿فِصَالًا﴾ فرزند را قبل از کامل شدنِ دو سال، از شیر بگیرند، ﴿عَن تَرَاضٖ مِّنۡهُمَا﴾ و هر دو راضی باشند، ﴿وَتَشَاوُرٖ﴾ و با یکدیگر مشورت کنند که آیا گرفتن وی از شیر به مصلحت بچه است یا نه؟ پس اگر مصلحت بود، و هر دو راضی شدند، ﴿فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَا﴾ به خاطر از شیر گرفتن بچه، قبل از کامل شدنِ دو سال، بر آنان گناهی نیست.
پس مفهوم آیه دلالت مینماید که اگر یکی از پدر و مادر راضی بود ودیگری راضی نبود، و یا مصلحت بچه در آن نبود، گرفتن وی از شیر جایز نیست. ﴿وَإِنۡ أَرَدتُّمۡ أَن تَسۡتَرۡضِعُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُمۡ﴾ و اگر خواستید برای فرزندان خود شیردهندگانی غیر از مادرانشان بگیرید، و قصد زیان رساندن به دیگران را نداشتید، ﴿فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِذَا سَلَّمۡتُم مَّآ ءَاتَيۡتُم بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾ گناهی بر شما نیست، به شرطی که حقوق شیردهندگان را به خوبی بپردازید. ﴿وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ﴾ و بدانید که خداوند به آنچه میکنید، بیناست و شما را بر آن مجازات خواهد کرد، و پاداش خیر یا شر به شما خواهد داد.
التفاسير:
