- ای مؤمنان- برای جهاد در راه الله در سختی و گشایش، در جوانی و پیری سفر کنید، و با اموال و جانهایتان جهاد کنید، زیرا این خروج و جهاد با اموال و جانها از نشستن و دلبستگی به سلامت اموال و جانها، نفع بیشتری در زندگی دنیا و آخرت دارد. اگر به این امر آگاه هستید پس بر آن اشتیاق ورزید.
- ای پیامبر- منافقانی که از تو اجازۀ تخلف از جهاد را میخواهند اگر آنچه که به آن فراخوانده میشوند غنیمتی آسان و سفری بدون مشقت بود، بهطور قطع از تو پیروی میکردند، اما مسافتی که آنها را برای پیمودن آن بهسوی دشمن فراخواندی برایشان دور مینماید، پس تخلف ورزیدند. و آنگاه که بهسویشان بازگردی، بهزودی این منافقانِ اجازهگیرنده در تخلف، به الله سوگند خواهند خورد که: اگر توانایی خروج به جهاد همراه شما را داشتیم بهطور قطع خارج میشدیم، جانهایشان را با قراردادن آن در برابر کیفر الله بهسبب تخلفشان و بهسبب این سوگندهای دروغین نابود میکنند، و الله میداند که آنها در ادعای خویش و این سوگندهایشان دروغ میگویند.
- ای رسول- الله تو را در این اجتهادت که اجازه تخلف را به آنها دادی ببخشد، چرا این اجازه را به آنها دادی؟ پیش از آنکه راستگویان در عذرهایشان که پیش میکنند، و دروغگویان آنها برایت آشکار شوند، آنگاه به راستگویان آنها، نه دروغگویان اجازه دهی.
- ای رسول- در شأن مؤمنان راستین به الله و روز قیامت نیست که اجازه تخلف از جهاد در راه الله با اموال و جانهایشان را از تو بخواهند، بلکه سزاوار است که هرگاه برای جهاد فراخوانده شدند شتابان بهسوی آن بروند، و با اموال و جانهایشان جهاد کنند. و الله از بندگان پرهیزکارش که از تو اجازه نمیخواهند جز بهسبب عذرهایی که مانع خروج آنها همراه تو می شود، آگاه است.
- ای رسول- همانا کسانیکه از تو در تخلف از جهاد در راه الله اجازه میخواهند همان منافقانی هستند که به الله و روز آخرت ایمان ندارند، و شک در دین الله بر دلهایشان اصابت کرده است، پس آنها در شک خویش سرگشته و دو دِل هستند و به حق هدایت نمیشوند.
و اگر در این ادعا که خروج همراه تو برای جهاد در راه الله را میخواهند راستگو بودند بهطور قطع با آمادهکردن تجهیزات، برای پیکار آماده میشدند، اما الله خروج آنها همراه تو را نپسندید. پس خروج بر آنها سنگینی کرد تا اینکه نشستن در خانههایشان را ترجیح دادند.
بهتر است که این منافقان همراه شما خارج نشوند، زیرا اگر همراه شما خارج شوند بهسبب سستی و نجنگیدن و افکندن شبهات، جز فساد برایتان نمیافزایند، و برای پراکندگی شما به نشر خبرچینی در میان صفهایتان خواهند کوشید، و -ای مؤمنان- در میان شما کسانی هستند که به دروغی که آنها ترویج میدهند گوش میدهند، آنگاه آن را میپذیرند و منتشر میکنند، پس اختلاف میان شما ایجاد میشود، و الله از حال منافقان ستمکار که دسیسهها و تردیدها را میان مؤمنان میافکنند آگاه است.
التفاسير:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• وجوب الجهاد بالنفس والمال كلما دعت الحاجة.
وجوب جهاد با جان و مال هرگاه که نیاز ایجاب کند.
• الأيمان الكاذبة توجب الهلاك.
سوگندهای دروغین موجب هلاکت است.
• وجوب الاحتراز من العجلة، ووجوب التثبت والتأني، وترك الاغترار بظواهر الأمور، والمبالغة في التفحص والتريث.
وجوب پرهیز از عجله، و وجوب استواری و تأمل، و فریبنخوردن از ظواهر امور، و ترک مبالغه در تفحص و تنبلیکردن در حرکت.
• من عناية الله بالمؤمنين تثبيطه المنافقين ومنعهم من الخروج مع عباده المؤمنين، رحمة بالمؤمنين ولطفًا من أن يداخلهم من لا ينفعهم بل يضرهم.
از عنایت الله به مؤمنان، بازداشتن منافقان از خروج همراه بندگان مؤمنش است، از روی رحمتی به مؤمنان و لطفی از اینکه کسی را وارد آنها کند که به آنها نفع نمیرساند بلکه به آنها ضرر میرساند.