含义的翻译 章 艾哈拉布 - 波斯语翻译 - 赛义德·萨尔迪 - 页码 425 - 《古兰经》合辑

51 : 33

تُرْجِیْ مَنْ تَشَآءُ مِنْهُنَّ وَتُـْٔوِیْۤ اِلَیْكَ مَنْ تَشَآءُ ؕ— وَمَنِ ابْتَغَیْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْكَ ؕ— ذٰلِكَ اَدْنٰۤی اَنْ تَقَرَّ اَعْیُنُهُنَّ وَلَا یَحْزَنَّ وَیَرْضَیْنَ بِمَاۤ اٰتَیْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ ؕ— وَاللّٰهُ یَعْلَمُ مَا فِیْ قُلُوْبِكُمْ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلِیْمًا حَلِیْمًا ۟

این نیز از جملۀ رحمت خداوند بر پیامبرش می‌باشد که تقسیم اوقات بین زنانش را بر او واجب نگرداند، بلکه اگر این کار را بکند احسانی است از جانب او. و با وجود اینکه خداوند این کار را بر او واجب نکرده بود، اما او تلاش می‌کرد که در همۀ موارد، رفتاری برابر با زنانش داشته باشد، و می‌گفت: «بار خدایا! این تقسیم در رابطه با چیزهایی است که در توان و اختیارم می‌باشد؛ پس در مورد آنچه که در اختیار من نیست، مرا ملامت مکن.» پس خداوند در اینجا فرمود: ﴿تُرۡجِي مَن تَشَآءُ مِنۡهُنَّ﴾ هر یک از زنانت را که بخواهی، می‌توانی موعد همخوابگی‌اش را به تأخیر بیندازی و شب را نزد او نباشی. ﴿وَتُ‍ٔۡوِيٓ إِلَيۡكَ مَن تَشَآءُ﴾ و می‌توانی هر کدام را که بخواهی، نزد خود جای بدهی و شب را پیش او بگذرانی. ﴿وَمَنِ ٱبۡتَغَيۡتَ مِمَّنۡ عَزَلۡتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكَ﴾ و اختیار در دست تو می‌باشد، و اگر زنی را که از وی کناره گرفته‌ای باز نزد خود آوری، گناهی بر تو نیست. بسیاری از مفسّرین گفته‌اند: این حکم ویژۀ زنانی است که خود را به پیامبر بخشیده‌اند که پیامبر اختیار دارد از آنها کسی را نزد خود جای بدهد و بپذیرد، و هرکس را که نخواهد نپذیرد. سپس حکمت این امر را بیان نمود و فرمود: ﴿ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن تَقَرَّ أَعۡيُنُهُنَّ وَلَا يَحۡزَنَّ وَيَرۡضَيۡنَ بِمَآ ءَاتَيۡتَهُنَّ كُلُّهُنَّ﴾ لحاظ نمودن اختیار برای تو، و تبرع و احسانی که از جانب تو به آنان می‌رسد، موجب می‌شود دیدگانشان روشن گردد و اندوه نخورند، و همۀ آنان به قسمتی که برای آنها قرار داده‌ای راضی و خشنود باشند؛ چون آنها می‌دانند که تو امر واجبی را ترک نکرده، و در ادا کردن حقی که بر تو لازم باشد کوتاهی نورزیده‌ای. ﴿وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا فِي قُلُوبِكُمۡ﴾ و خداوند می‌داند آنچه را که در دل‌های شماست؛ یعنی آنچه را که به هنگام ادای حقوق واجب و مستحب به دل‌های شما وارد می‌شود، و آنچه به هنگام ادای حقوق به دل‌هایتان خطور می‌کند، می‌داند. بنابراین خداوند حکم را برای تو آسان نمود تا دل‌های همسرانت آرام گیرد. ﴿وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمٗا﴾ و خداوند دانای بردبار است؛ یعنی دانایی و آگاهی او گسترده می‌باشد، و بردباری‌اش فراوان است. و از جمله دانایی و آگاهی‌اش این است که چیزهایی را برایتان مشروع نموده است که به صلاح امورتان می‌باشد، و پاداش شما را بیشتر می‌گرداند. و از جمله بردباری‌اش این است که شما را به سبب آنچه که از شما سرزده است، مؤاخذه نمی‌کند؛ و شما را به‌خاطر شری که دل‌هایتان بر آن اصرار می‌ورزد، مؤاخذه نمی‌نماید.

52 : 33

لَا یَحِلُّ لَكَ النِّسَآءُ مِنْ بَعْدُ وَلَاۤ اَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ اَزْوَاجٍ وَّلَوْ اَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ اِلَّا مَا مَلَكَتْ یَمِیْنُكَ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ رَّقِیْبًا ۟۠

وقتی همسران پیامبر، خدا و پیامبر و سرای آخرت را انتخاب کردند، به پاس این کارشان خداوند پیامبرش را حکم نمود تا زنی دیگر غیر از آنها را به همسری برنگزیند. پس فرمود: ﴿لَّا يَحِلُّ لَكَ ٱلنِّسَآءُ مِنۢ بَعۡدُ﴾ بعد از زنانی که تحت نکاح تو هستند، زنان دیگری برایت حلال نیستند. ﴿وَلَآ أَن تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنۡ أَزۡوَٰجٖ﴾ و نمی‌توانی یکی از آنها را طلاق دهی و به جای وی با زنی دیگر ازدواج کنی. پس با رسیدن این حکم، از اینکه هووهای تازه‌ای داشته باشند و اینکه طلاق داده شوند ایمن شدند؛ چون خداوند حکم نمود که آنها همسرانش در دنیا و آخرت هستند، و میان او و آنها جدایی نیست. ﴿وَلَوۡ أَعۡجَبَكَ حُسۡنُهُنَّ﴾ گرچه زیبایی زنانی دیگر تو را به شگفت آورد، پس ازدواج با آنها برای تو جایز نیست. ﴿إِلَّا مَا مَلَكَتۡ يَمِينُكَ﴾ جز کنیزانی که در جنگ به غنیمت می‌گیری که اینها برایت جایز هستند؛ چون آن طور که زنان از هووهای خود نفرت دارند، به آن اندازه از کنیزان نفرت ندارند. ﴿وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ رَّقِيبٗا﴾ و خداوند ناظر و مراقب کارها است؛ و هر کاری را انجام ‌دهی، خداوند آن را می‌داند و آن را به بهترین صورت و کامل‌ترین نظام انجام می‌دهد.

53 : 33

یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَدْخُلُوْا بُیُوْتَ النَّبِیِّ اِلَّاۤ اَنْ یُّؤْذَنَ لَكُمْ اِلٰی طَعَامٍ غَیْرَ نٰظِرِیْنَ اِنٰىهُ وَلٰكِنْ اِذَا دُعِیْتُمْ فَادْخُلُوْا فَاِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوْا وَلَا مُسْتَاْنِسِیْنَ لِحَدِیْثٍ ؕ— اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ یُؤْذِی النَّبِیَّ فَیَسْتَحْیٖ مِنْكُمْ ؗ— وَاللّٰهُ لَا یَسْتَحْیٖ مِنَ الْحَقِّ ؕ— وَاِذَا سَاَلْتُمُوْهُنَّ مَتَاعًا فَسْـَٔلُوْهُنَّ مِنْ وَّرَآءِ حِجَابٍ ؕ— ذٰلِكُمْ اَطْهَرُ لِقُلُوْبِكُمْ وَقُلُوْبِهِنَّ ؕ— وَمَا كَانَ لَكُمْ اَنْ تُؤْذُوْا رَسُوْلَ اللّٰهِ وَلَاۤ اَنْ تَنْكِحُوْۤا اَزْوَاجَهٗ مِنْ بَعْدِهٖۤ اَبَدًا ؕ— اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللّٰهِ عَظِیْمًا ۟

خداوند متعال بندگان مؤمن خویش را فرمان می‌دهد تا به هنگام وارد شدن به خانۀ پیامبر صلی الله علیه وسلم ادب را رعایت کنند، پس فرمود: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَدۡخُلُواْ بُيُوتَ ٱلنَّبِيِّ إِلَّآ أَن يُؤۡذَنَ لَكُمۡ إِلَىٰ طَعَامٍ غَيۡرَ نَٰظِرِينَ إِنَىٰه﴾ برای خوردن غذا بدون اجازه وارد خانۀ پیامبر نشوید، و نیز نباید منتظر پخته شدن و آماده شدن غذا بمانید؛ یعنی وارد خانه‌های پیامبر نشوید، مگر به دو شرط: یکی اینکه به شما اجازۀ ورود داده شود، دوم اینکه به اندازۀ نیاز بنشینید. بنابراین فرمود: ﴿وَلَٰكِنۡ إِذَا دُعِيتُمۡ فَٱدۡخُلُواْ فَإِذَا طَعِمۡتُمۡ فَٱنتَشِرُواْ وَلَا مُسۡتَ‍ٔۡنِسِينَ لِحَدِيثٍ﴾ ولی هرگاه دعوت شدید، وارد شوید؛ اما وقتی غذا خوردید، پراکنده شوید؛ و قبل از خوردن غذا و بعد از خوردن غذا به گفتگو ننشینید.سپس خداوند حکمت نهی از این کار و فایدۀ آن را بیان نمود و فرمود: ﴿إِنَّ ذَٰلِكُمۡ كَانَ يُؤۡذِي ٱلنَّبِيَّ﴾ منتظر شدن شما بیش از اندازۀ نیاز، پیامبر را آزار می‌دهد؛ یعنی اگر مجالی را برای وی باقی نگذارید که به امور خانه‌اش بپردازد و به آن مشغول شود، این امر او را می‌رنجاند و بر او دشوار می‌آید، ﴿فَيَسۡتَحۡيِۦ مِنكُمۡ﴾ اما او شرم می‌کند که به شما بگوید بیرون شوید، همان‌طور که معمولاً این‌گونه است که مردم و به خصوص اهل سخاوت و بزرگواری شرم می‌کنند که مردم را از خانه‌هایشان بیرون نمایند. ﴿وَٱللَّهُ لَا يَسۡتَحۡيِۦ مِنَ ٱلۡحَقِّ﴾ ولی خداوند از گفتن حق شرم نمی‌کند. پس دستور شرعی گرچه گمان برده شود ترک آن نوعی ادب و حیا محسوب می‌شود، امّا قطعاً باید از آن پیروی کرد و به یقین دانست که آنچه با دستور شرعی مخالف باشد، ادب محسوب نمی‌شود. و خداوند شرم نمی‌کند که شما را به چیزی فرمان دهد که خیر شما در آن است، و نیز آن چیز سبب مهربانی و نرمی با پیامبر می‌شود. و این بود ادب و آداب آنها برای وارد شدن به خانه‌های پیامبر. امّا ادب آنها در سخن گفتن با همسران پیامبر این است که اگر نیازی برای سخن گفتن با آنها نباشد، ادب این است که با آنها سخن گفته نشود؛ و اگر نیاز باشد که با آنان سخن گفته شود -مانند اینکه از آنها چیزی از وسایل منزل و غیره خواسته شود- باید از پسِ پرده از آنها خواسته شود. ﴿مِن وَرَآءِ حِجَابٖ﴾ باید میان شما و آنها پرده‌ای باشد. پس نگاه کردن به آنها در هر حال ممنوع است، و سخن گفتن با آنها باید به شیوه‌ای باشد که خداوند بیان نموده است. سپس حکمت این دستور را ذکر نمود و فرمود: ﴿ذَٰلِكُمۡ أَطۡهَرُ لِقُلُوبِكُمۡ وَقُلُوبِهِنَّ﴾ این برای دل‌های شما و دل‌های آنان پاکیزه‌تر است، و از شک و شبهه بعیدتر می‌باشد؛ و هر چند انسان از اسباب و انگیزه‌های شر دورتر باشد، سالم‌تر می‌ماند و دلش پاکیزه‌تر خواهد بود. بنابراین یکی از امور شرعی که خداوند بسیاری از تفاصیل و جزئیات آن را بیان داشته، این است که همۀ وسیله‌های شر و اسباب و مقدمات آن ممنوع هستند، و باید به هر راهی از آن دوری جست. سپس سخنی جامع و قاعده‌ای کلّی را بیان نمود و فرمود: ﴿وَمَا كَانَ لَكُمۡ أَن تُؤۡذُواْ رَسُولَ ٱللَّهِ﴾ و شایستۀ شما مؤمنان نیست که پیامبر خدا را آزار دهید؛ یعنی هیچ نوع آزار زبانی و یا رفتاری را که موجب آزرده شدن خاطر او ‌گردد، نباید به او برسانید؛ و آزار رساندن به او زشت‌ترین گناه است. ﴿وَلَآ أَن تَنكِحُوٓاْ أَزۡوَٰجَهُۥ مِنۢ بَعۡدِهِۦٓ أَبَدًا﴾ و هرگز برای شما حلال نیست که پس از وفات او، همسرانش را به همسری بگیرید، و این از جمله چیزهایی است که پیامبر را آزار می‌دهد؛ چون او دارای مقامی بزرگ است که باید مورد تکریم و بزرگداشت قرار بگیرد، و این کار در تکریم و بزرگداشت او خلل ایجاد می‌نماید.و نیز همسران پیامبر در دنیا و آخرت، همسران او هستند و رابطۀ همسری بین آنها و پیامبر پس از وفات پیامبر نیز برقرار می‌باشد. بنابراین برای هیچ کسی از امّت او جایز نیست که پس از وفات او با همسرانش ازدواج نماید، ﴿إِنَّ ذَٰلِكُمۡ كَانَ عِندَ ٱللَّهِ عَظِيمًا﴾ بی‌گمان این نزد خداوند گناهی بزرگ است. و امّت این دستور خدا را اطاعت کردند، و از آنچه خدا نهی کرده بود پرهیز نمودند. خدا را شکر وسپاس.

54 : 33

اِنْ تُبْدُوْا شَیْـًٔا اَوْ تُخْفُوْهُ فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمًا ۟

سپس خداوند متعال فرمود: اگر چیزی را آشکار سازید یا آن را پنهان دارید، خداوند از همه چیز آگاه است؛ و آنچه را که در دل‌هایتان است و آنچه را آشکار نموده‌اید، می‌داند؛ و شما را بر آن سزا و جزا خواهد داد.