పవిత్ర ఖురాన్ యొక్క భావార్థాల అనువాదం - పర్షియన్ అనువాదం - తఫ్సీర్ అల్-సాది
పేజీ నెంబరు:
6
:
60
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِیْهِمْ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَنْ كَانَ یَرْجُوا اللّٰهَ وَالْیَوْمَ الْاٰخِرَ ؕ— وَمَنْ یَّتَوَلَّ فَاِنَّ اللّٰهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیْدُ ۟۠
سپس تأکید کرد که به آنها اقتدا کنید و فرمود: ﴿لَقَدۡ كَانَ لَكُمۡ فِيهِمۡ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ﴾ در آنان برایتان سرمشقی نیکوست و این الگوبرداری برای هرکسی آسان نیست، بلکه برای کسی آسان است که ﴿لِّمَن كَانَ يَرۡجُواْ ٱللَّهَ وَٱلۡيَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَ﴾ به لقای خدا و روز قیامت امیدوار است، چون ایمان و چشمداشت پاداش، برای بنده هر کار سخت و دشواری را آسان میگرداند، و هر فراوانی را برایش اندک مینماید، و باعث میشود تا او به بندگان صالح و پیامبران اقتدا نماید، و از آنها الگوبرداری کند؛ زیرا او خودش را نیازمند این کار میداند.
﴿وَمَن يَتَوَلَّ﴾ و هرکس از طاعت خدا و تأسی جستن به پیامبران رویگردان شود، فقط به خودش زیان میرساند و به خداوند زیانی نمیرساند. ﴿فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ﴾ چرا که خداوند بینیاز است و دارای توانگری مطلق میباشد، و به هیچ صورت به کسی از آفریدههایش نیازی ندارد؛ و در ذات و صفات و کارهایش ستوده است، و او بر همۀ اینها ستایش میشود.
التفاسير:
7
:
60
عَسَی اللّٰهُ اَنْ یَّجْعَلَ بَیْنَكُمْ وَبَیْنَ الَّذِیْنَ عَادَیْتُمْ مِّنْهُمْ مَّوَدَّةً ؕ— وَاللّٰهُ قَدِیْرٌ ؕ— وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
سپس خداوند متعال خبر داد دشمنیِ مؤمنان با مشرکان و کافران تا وقتی ادامه دارد که کافران به شرک و کفر خود ادامه دهند؛ و اگر از کفر و شرک دست بردارند و به ایمان روی بیاورند، مودّت و دوستیِ ایمانی برمیگردد و با آنها دوستی خواهد شد. پس ای مؤمنان! از بازگشت و روی آوردن کافران به ایمان ناامید نباشید.
﴿عَسَى ٱللَّهُ أَن يَجۡعَلَ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَ ٱلَّذِينَ عَادَيۡتُم مِّنۡهُم مَّوَدَّةٗ﴾ چون شاید خداوند بین شما و کسانی که با آنان دشمنی داشتهاید دوستی پدید آورد، که سبب این دوستی، بازگشت آنها به ایمان است.
﴿وَٱللَّهُ قَدِيرٞ﴾ و خداوند بر هر چیزی تواناست، و از آن جمله هدایت دلها و برگرداندن آن از حالتی به حالت دیگر است. ﴿وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ﴾ و خداوند آمرزگار و مهربان است، و هیچ گناهی برایش بزرگ نیست که آن را نیامرزد، و هیچ عیبی نیست که آن را نپوشاند.
﴿قُلۡ يَٰعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ أَسۡرَفُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ لَا تَقۡنَطُواْ مِن رَّحۡمَةِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِيعًاۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ﴾ بگو: «ای بندگان من که بر خود تجاوز کردهاند! از رحمت خداوند ناامید نباشید، به راستی که خداوند همۀ گناهان را میآمرزد؛ بیگمان، او آمرزگار مهربان است.»
در این آیه به اسلام آوردن برخی از مشرکان اشاره شده و به آن نوید داده شده است؛ مشرکانی که دشمنان مؤمنان بودند و این هم اتفاق افتاد. ستایش و احسان از آن خداست.
التفاسير:
8
:
60
لَا یَنْهٰىكُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِیْنَ لَمْ یُقَاتِلُوْكُمْ فِی الدِّیْنِ وَلَمْ یُخْرِجُوْكُمْ مِّنْ دِیَارِكُمْ اَنْ تَبَرُّوْهُمْ وَتُقْسِطُوْۤا اِلَیْهِمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِیْنَ ۟
وقتی این آیات کریمه -که مسلمانان را بر دشمنی ورزیدن با کافران تحریک مینمایند- نازل شدند، در وجود مؤمنان تأثیر بهسزایی گذاشت و آنها کاملاً به محتوای آن عمل کردند، و از پیوند خویشاوندی با برخی از خویشاوندان مشرک خود پرهیز کردند، و گمان بردند که این در آنچه خداوند از آن نهی کرده است داخل است.
بنابراین خداوند آنها را از موردی خبر داد که در این امر حرام داخل نیست. پس فرمود: ﴿لَّا يَنۡهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَلَمۡ يُخۡرِجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ أَن تَبَرُّوهُمۡ وَتُقۡسِطُوٓاْ إِلَيۡهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ﴾ خداوند شما را از نیکی کردن با مشرکانی که خویشاوندان شما هستند یا خویشاوند شما نیستند ولی در امر دین با شما نجنگیدهاند و شما را از دیارتان بیرون نکردهاند باز نمیدارد؛ و اگر با آنها رابطۀ خویشاوندی برقرار کنید، گناهی بر شما نیست؛ چون آنها با شما سر ستیز ندارند و شما را از دیارتان بیرون نمیکنند، به همین جهت برای این امر تحت پیگرد قرار نمیگیرید. همانطور که خداوند در مورد پدر و مادر کافر فرموده است:
﴿وَإِن جَٰهَدَاكَ عَلَىٰٓ أَن تُشۡرِكَ بِي مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٞ فَلَا تُطِعۡهُمَاۖ وَصَاحِبۡهُمَا فِي ٱلدُّنۡيَا مَعۡرُوفٗا﴾ [خداوند به فرزندی که مسلمان است و پدر و مادرش کافرند میگوید: ] اگر پدر و مادرت از تو خواستند تا چیزی را که نمیدانی شریک من قرار دهی، از آنها اطاعت مکن و در دنیا به خوبی و نیکی با آنها رفتار کن.
التفاسير:
9
:
60
اِنَّمَا یَنْهٰىكُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِیْنَ قَاتَلُوْكُمْ فِی الدِّیْنِ وَاَخْرَجُوْكُمْ مِّنْ دِیَارِكُمْ وَظَاهَرُوْا عَلٰۤی اِخْرَاجِكُمْ اَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ— وَمَنْ یَّتَوَلَّهُمْ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الظّٰلِمُوْنَ ۟
﴿إِنَّمَا يَنۡهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ قَٰتَلُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَأَخۡرَجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ وَظَٰهَرُواْ عَلَىٰٓ إِخۡرَاجِكُمۡ أَن تَوَلَّوۡهُم﴾ خداوند تنها شما را از کسانی باز میدارد که به خاطر دینتان با شما جنگیدهاند و شما را از خانههایتان بیرون کردهاند و بر اخراجتان [دیگران را] پشتیبانی کردهاند، از آنکه آنان را دوست بدارید. امّا خداوند شما را از نیکی کردن شما با آنها نهی نکرده است، بلکه این موضوع در عموم امرِ به نیکی با خویشاوندان و دیگر انسانها داخل است.
﴿وَمَن يَتَوَلَّهُمۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ﴾ و کسانی که آنان را دوست بدارند، آنانند که ستمکارند، و این ستم برحسب و اندازۀ دوستی کردن است. پس اگر دوستی کردن کاملی باشد، این کفری خواهد بود که انسان را از دایرۀ اسلام بیرون میکند؛ و پائینتر از این مراتبی هست که برخی سختتر و برخی آسانترند.
التفاسير:
10
:
60
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِذَا جَآءَكُمُ الْمُؤْمِنٰتُ مُهٰجِرٰتٍ فَامْتَحِنُوْهُنَّ ؕ— اَللّٰهُ اَعْلَمُ بِاِیْمَانِهِنَّ ۚ— فَاِنْ عَلِمْتُمُوْهُنَّ مُؤْمِنٰتٍ فَلَا تَرْجِعُوْهُنَّ اِلَی الْكُفَّارِ ؕ— لَا هُنَّ حِلٌّ لَّهُمْ وَلَا هُمْ یَحِلُّوْنَ لَهُنَّ ؕ— وَاٰتُوْهُمْ مَّاۤ اَنْفَقُوْا ؕ— وَلَا جُنَاحَ عَلَیْكُمْ اَنْ تَنْكِحُوْهُنَّ اِذَاۤ اٰتَیْتُمُوْهُنَّ اُجُوْرَهُنَّ ؕ— وَلَا تُمْسِكُوْا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَسْـَٔلُوْا مَاۤ اَنْفَقْتُمْ وَلْیَسْـَٔلُوْا مَاۤ اَنْفَقُوْا ؕ— ذٰلِكُمْ حُكْمُ اللّٰهِ ؕ— یَحْكُمُ بَیْنَكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ عَلِیْمٌ حَكِیْمٌ ۟
وقتی صلح حدیبیه انجام شد، پیامبر با مشرکین صلح نمود و بر این پیمان بست که هر کس از مشرکان مسلمان شود و نزد مسلمانها بیاید به مشرکان برگردانده خواهد شد. و این امری کلّی و عام است که زنان و مردان، را شامل میشود. امّا خداوند دربارۀ مردان پیامبر را از بازگرداندن آنها به نزد مشرکان نهی نکرده است تا این گونه به شرطی که بسته شده عمل شود و صلح کامل بگردد، که این صلح از بزرگترین مصالح بود. امّا از آنجا که بازگرداندن زنان مؤمن به مشرکان، مفاسد زیادی در برداشت، خداوند به مؤمنان دستور داد که هرگاه زنان مؤمن هجرت کردند و به نزد آنها آمدند و مؤمنان در صداقت ایمانشان شکّ کردند آنها را بیازمایند تا صداقتشان آشکار گردد، و از آنها بخواهند تا سوگندهای موکّدی بخورند تا اینگونه صداقتشان آشکار شود، چون احتمال دارد که ایمان یک زن مهاجر صادقانه نباشد، بلکه به خاطر علاقه به همسر یا شهر یا دیگر اهداف دنیوی باشد. و اگر مؤمن واقعی نبودند، باید به مشرکان برگردانده شوند تا این گونه به شرط عمل گردد. و اگر مؤمنان آنها را آزمودند و آنها را صادق یافتند، یا بدون آزمودن به صداقت آنها پی بردند آنها را به کافران بازنگردانند.
﴿لَا هُنَّ حِلّٞ لَّهُمۡ وَلَا هُمۡ يَحِلُّونَ لَهُنَّ﴾ نه آن زنان مؤمن برای کافران حلالاند، و نه مردان کافران برای آنها حلالاند. این مفسدۀ بزرگی است که قانونگذار شریعت آن را مد نظر قرار داده است، و نیز وفای به شرط را رعایت کرده است، به این صورت که به شوهرانِ کافرِ زنانِ مؤمنی که هجرت کردهاند، مهریه و آنچه که برایشان خرج کردهاند پرداخت شود. و در این وقت اشکالی ندارد که مسلمانها با آنها ازدواج نمایند گرچه آن زنان در سرزمین شرک شوهرانی داشته باشند، ولی به شرط آنکه مردان مؤمن، نفقه و مهریه زنان را بدهند، و همانطور که زن مسلمان برای مرد کافر حلال نیست، همچنین زن کافر برای مرد مسلمان حلال نیست تا وقتی که بر کفر خودش باشد به جز اهل کتاب که ازدواج با آنها جایز است. بنابراین خداوند متعال میفرماید: ﴿وَلَا تُمۡسِكُواْ بِعِصَمِ ٱلۡكَوَافِرِ﴾ و به عقد زنان کافر تمسّک مجوئید. وقتی از تمسّک جستن به عقد زنان کافر نهی کرده است، نهی از ازدواج با آنها به طریق اولی است.
﴿وَسَۡٔلُواْ مَآ أَنفَقۡتُمۡ﴾ ای مؤمنان! هرگاه زنان شما مرتد شدند و به سوی کافران بازگشتند، آنچه را خرج کردهاید از آنها بخواهید؛ چون وقتی کافران مخارجی را که برای زنان مسلمان شده صرف کردهاند میطلبند و میگیرند، مسلمانان نیز در مقابل اینکه همسرانشان به سوی کافران بازگشتهاند باید چیزی بگیرند. و این دلیلی است بر اینکه هرگاه عقد زن و شوهر به خاطر مسئلهای از قبیل رضاع یا غیره باطل گردید، شوهر باید مهریه را بپردازد.
﴿ذَٰلِكُمۡ حُكۡمُ ٱللَّهِ﴾ حکمی که بیان شد حکم و دستور خداست که آن را برای شما بیان کرده و توضیح داده است. ﴿وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ﴾ و خداوند دانایِ باحکمت است و احکامی را که برایتان مفید است میداند، و طبق حکمت و رحمت خویش آن را برایتان مشروع میدارد.
التفاسير:
11
:
60
وَاِنْ فَاتَكُمْ شَیْءٌ مِّنْ اَزْوَاجِكُمْ اِلَی الْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَاٰتُوا الَّذِیْنَ ذَهَبَتْ اَزْوَاجُهُمْ مِّثْلَ مَاۤ اَنْفَقُوْا ؕ— وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِیْۤ اَنْتُمْ بِهٖ مُؤْمِنُوْنَ ۟
﴿وَإِن فَاتَكُمۡ شَيۡءٞ مِّنۡ أَزۡوَٰجِكُمۡ إِلَى ٱلۡكُفَّارِ﴾ و اگر کسی از همسرانتان مرتد شد و به سوی کافران رفت، ﴿فَعَاقَبۡتُمۡ فََٔاتُواْ ٱلَّذِينَ ذَهَبَتۡ أَزۡوَٰجُهُم مِّثۡلَ مَآ أَنفَقُواْ﴾ همانطور که قبلاً گذشت، کافران در عوض کسانی از همسرانشان که آنها را ترک مینمایند و نزد مسلمانها میآیند چیزی دریافت میکنند، پس مسلمانی که همسرش به سوی کفار بگریزد و مرتد شود، باید مسلمانها از مال غنیمت، آنچه برای همسرش خرج کرده است به او بدهند.
﴿وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ﴾ و از خداوندی که به او ایمان دارید بترسید. پس ایمان داشتن شما به خدا، این را میطلبد که همواره پرهیزگار باشید.
التفاسير:
