د معناګانو ژباړه سورت طارق - فارسي ژباړه - تفسیر السعدي - د قرآن کریم دائرة المعارف

طارق

1 : 86

وَالسَّمَآءِ وَالطَّارِقِ ۟ۙ

خداوند متعال می‌فرماید: «سوگند به آسمان و ستارگانی که شبانگاهان پديدار می‏آيند» خداوند به ستارگانی قسم می‌خورد که به هنگام شب می‌آیند، و نور و درخشش آنها تاریکی شب و آسمان‌ها را می‌شکافد و در زمین دیده می‌شوند. صحیح این است که ﴿ٱلنَّجۡمُ ٱلثَّاقِبُ﴾ همۀ ستارگان را شامل می‌گردد. و گفته شده که منظور «زحل» است که نورش آسمان‌های هفت‌گانه را می‌شکافد و از آنها می‌گذرد و دیده می‌شود.

2 : 86

وَمَاۤ اَدْرٰىكَ مَا الطَّارِقُ ۟ۙ

خداوند متعال می‌فرماید: «سوگند به آسمان و ستارگانی که شبانگاهان پديدار می‏آيند» خداوند به ستارگانی قسم می‌خورد که به هنگام شب می‌آیند، و نور و درخشش آنها تاریکی شب و آسمان‌ها را می‌شکافد و در زمین دیده می‌شوند. صحیح این است که ﴿ٱلنَّجۡمُ ٱلثَّاقِبُ﴾ همۀ ستارگان را شامل می‌گردد. و گفته شده که منظور «زحل» است که نورش آسمان‌های هفت‌گانه را می‌شکافد و از آنها می‌گذرد و دیده می‌شود.

3 : 86

النَّجْمُ الثَّاقِبُ ۟ۙ

خداوند متعال می‌فرماید: «سوگند به آسمان و ستارگانی که شبانگاهان پديدار می‏آيند» خداوند به ستارگانی قسم می‌خورد که به هنگام شب می‌آیند، و نور و درخشش آنها تاریکی شب و آسمان‌ها را می‌شکافد و در زمین دیده می‌شوند. صحیح این است که ﴿ٱلنَّجۡمُ ٱلثَّاقِبُ﴾ همۀ ستارگان را شامل می‌گردد. و گفته شده که منظور «زحل» است که نورش آسمان‌های هفت‌گانه را می‌شکافد و از آنها می‌گذرد و دیده می‌شود.

4 : 86

اِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَّمَّا عَلَیْهَا حَافِظٌ ۟ؕ

و خداوند سوگند خورده که: ﴿إِن كُلُّ نَفۡسٖ لَّمَّا عَلَيۡهَا حَافِظٞ﴾ هرکس نگهبانی دارد که کارهای نیک و بدش را ثبت و ضبط می‌نماید، و در برابر کارهایی که کرده و ثبت شده‌اند سزا و جزا خواهد دید.

5 : 86

فَلْیَنْظُرِ الْاِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ ۟ؕ

﴿فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ مِمَّ خُلِقَ﴾ پس باید انسان در آفرینش خود و آغاز پیدایش خود بنگرد

6 : 86

خُلِقَ مِنْ مَّآءٍ دَافِقٍ ۟ۙ

او ﴿خُلِقَ مِن مَّآءٖ دَافِقٖ﴾ از آبی جهنده و ناچیز که منی است آفریده شده است

7 : 86

یَّخْرُجُ مِنْ بَیْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَآىِٕبِ ۟ؕ

و این آب ﴿يَخۡرُجُ مِنۢ بَيۡنِ ٱلصُّلۡبِ وَٱلتَّرَآئِبِ﴾ از کمر مرد و از سینۀ زن بیرون می‌آید. و احتمال دارد که منظور منی مرد باشد که از میان کمر و سینه‌اش برمی‌آید. و شاید این معنی بهتر باشد، چون آب را به جهنده بودن توصیف کرده است، و این منیِ مرد است که جهنده می‌باشد. و کلمۀ «ترائب» برای مرد استعمال می‌شود، و «ترائب» از مردان به مثابۀ دو پستان زنان می‌باشد. پس اگر منظور زن باشد، می‌فرمود: «من بین الصلب والثدیین» یعنی از میان کمر و دو پستان. والله اعلم.

8 : 86

اِنَّهٗ عَلٰی رَجْعِهٖ لَقَادِرٌ ۟ؕ

﴿إِنَّهُۥ عَلَىٰ رَجۡعِهِۦ لَقَادِرٞ﴾ خداوندی که انسان را از آبی جهنده آفریده است، آبی که از اینجای سخت و دشوار بیرون می‌آید، برای بازگرداندن انسان در آخرت، و زنده کردن دوبارۀ او برای جزا و سزا توانا است. و گفته شده که معنی آن چنین است: «همانا خداوند بر برگرداندن آن آب که از کمر جهیده شده است، تواناست.» البته هرچند که این معنی صحیح می‌باشد، اما این معنی از آیه مدّ نظر نیست.

9 : 86

یَوْمَ تُبْلَی السَّرَآىِٕرُ ۟ۙ

به همین خاطر به دنبال آن فرمود: ﴿يَوۡمَ تُبۡلَى ٱلسَّرَآئِرُ﴾ در روزی که خوبی‌ها و بدی‌هایی که در دل‌ها پنهان است بر چهره‌ها آشکار می‌گردد. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿يَوۡمَ تَبۡيَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞ﴾ روزی که چهره‌هایی سفید و چهره‌هایی سیاه می‌گردند. در دنیا بسیاری از چیزها پنهان و پوشیده می‌ماند و برای مردم آشکار نمی‌شود، اما در روز قیامت نیکیِ نیکوکاران و بدیِ بدکاران آشکار می‌گردد و همه چیز علنی می‌شود.

10 : 86

فَمَا لَهٗ مِنْ قُوَّةٍ وَّلَا نَاصِرٍ ۟ؕ

﴿فَمَا لَهُۥ مِن قُوَّةٖ وَلَا نَاصِرٖ﴾ او توانی برای دفاع از خودش ندارد، و نه کسی دارد که او را کمک نماید. دراینجا به عاملان، بدانگاه که عملی را انجام می‌دهند و به هنگامی که جزای آن را می‌بینند سوگند خورده است.

11 : 86

وَالسَّمَآءِ ذَاتِ الرَّجْعِ ۟ۙ

سپس بار دوم بر صحت قرآن سوگند یاد کرد و فرمود: ﴿وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلرَّجۡعِ وَٱلۡأَرۡضِ ذَاتِ ٱلصَّدۡعِ﴾ سوگند به آسمان باران‌دار که هرسال از آن باران می‌بارد و زمین را می‌شکافد، و گیاهان می‌رویند و به وسیلۀ آن انسان‌ها و حیوانات زندگی می‌کنند، و همیشه تقدیر و شئونات الهی در آسمان انجام می‌پذیرد. زمین روز قیامت می‌شکافد و مردگان از آن بیرون می‌آیند.

12 : 86

وَالْاَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ ۟ۙ

سپس بار دوم بر صحت قرآن سوگند یاد کرد و فرمود: ﴿وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلرَّجۡعِ وَٱلۡأَرۡضِ ذَاتِ ٱلصَّدۡعِ﴾ سوگند به آسمان باران‌دار که هرسال از آن باران می‌بارد و زمین را می‌شکافد، و گیاهان می‌رویند و به وسیلۀ آن انسان‌ها و حیوانات زندگی می‌کنند، و همیشه تقدیر و شئونات الهی در آسمان انجام می‌پذیرد. زمین روز قیامت می‌شکافد و مردگان از آن بیرون می‌آیند.

13 : 86

اِنَّهٗ لَقَوْلٌ فَصْلٌ ۟ۙ

﴿إِنَّهُۥ لَقَوۡلٞ فَصۡلٞ﴾ قرآن، حق و راست و روشن و واضح است.

14 : 86

وَّمَا هُوَ بِالْهَزْلِ ۟ؕ

﴿وَمَا هُوَ بِٱلۡهَزۡلِ﴾ قرآن، گزافه و شوخی نیست، بلکه جدی است. سخنی است که میان احزاب و اندیشه‌ها داوری می‌نماید، و مجادلات به وسیلۀ آن حل و فصل می‌شود..

15 : 86

اِنَّهُمْ یَكِیْدُوْنَ كَیْدًا ۟ۙ

﴿إِنَّهُمۡ يَكِيدُونَ كَيۡدٗا﴾ کسانی که قرآن و پیامبر را تکذیب می‌کنند، سخت نیرنگ می‌ورزند تا با نیرنگ خودشان حق را شکست دهند و باطل را یاری کنند.

16 : 86

وَّاَكِیْدُ كَیْدًا ۟ۚۖ

خداوند می‌فرماید: ﴿وَأَكِيدُ كَيۡدٗا﴾ من نیز برای اظهار حق و دور کردن باطلی که آورده‌اند تدبیر می‌نمایم، هرچند کافران این را ناپسند بدانند. و مشخص است که پیروز چه کسی است؛ چرا که انسان بسی ناتوان‌تر و حقیرتر است از آنکه خداوند توانمند و دانا را شکست دهد.

17 : 86

فَمَهِّلِ الْكٰفِرِیْنَ اَمْهِلْهُمْ رُوَیْدًا ۟۠

﴿فَمَهِّلِ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَمۡهِلۡهُمۡ رُوَيۡدَۢا﴾ مدت کمی به کافران مهلت بده که عذاب آنها را فرا می‌گیرد. آنان سرانجام کارشان را خواهند دانست.