د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - پښتو ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه
د مخ نمبر:
58
:
21
فَجَعَلَهُمْ جُذٰذًا اِلَّا كَبِیْرًا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ اِلَیْهِ یَرْجِعُوْنَ ۟
نو ابراهیم -علیه السلام- د هغوی بوتان مات کړل تر دې چې وړې وړې ټوټې شول، او د هغوی مشر یې پرېښوده چې کیدای شي هغوی دې ته راوګرځي د دې لپاره چې د هغه نه پوښتنه وکړي چې دا بوتان چا مات کړي؟.
التفاسير:
59
:
21
قَالُوْا مَنْ فَعَلَ هٰذَا بِاٰلِهَتِنَاۤ اِنَّهٗ لَمِنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
نو کله چې دوی راوګرځېدل او خپل بوتان یې ولېدل چې مات شوي نو د یو بل نه یې پوښتنه وکړه چې: دا زمونږ معبودان چا مات کړل؟ یقېنا هر چا چې دا کار کړی نو خامخا دا خو ډیر ظالم دی، ځکه چې د هغه څه بې عزتي یې کړې چې د هغه لويي او احترام پکار وو.
التفاسير:
60
:
21
قَالُوْا سَمِعْنَا فَتًی یَّذْكُرُهُمْ یُقَالُ لَهٗۤ اِبْرٰهِیْمُ ۟ؕ
ځینو د دوی نه ووېل: مونږ د یو ځوان نه اورېدلي وو چې په دوی پسې به يې بد وېل او د دوی عیبونه به یې بیانول چې ابراهیم نومېږي، شاید چې هغه دا مات کړي وي.
التفاسير:
61
:
21
قَالُوْا فَاْتُوْا بِهٖ عَلٰۤی اَعْیُنِ النَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَشْهَدُوْنَ ۟
نو د دوی مشرانو ووېل: راولئ تاسې ابراهیم د ټولو خلکو مخې ته؛ شاېد چې دوی ګواهي ورکړي د هغه په اقرار په هغه کار چې دې کړی، نو د هغه اقرار به تاسې لره په هغه باندې دلېل وي.
التفاسير:
62
:
21
قَالُوْۤا ءَاَنْتَ فَعَلْتَ هٰذَا بِاٰلِهَتِنَا یٰۤاِبْرٰهِیْمُ ۟ؕ
نو هغوی ابراهیم -علیه السلام- راوست او پوښتنه یې ترې وکړه: ای ابراهیمه! آیا تا زمونږ په بوتانو باندې دا نا اشنا بد کار کړی؟!.
التفاسير:
63
:
21
قَالَ بَلْ فَعَلَهٗ ۖۗ— كَبِیْرُهُمْ هٰذَا فَسْـَٔلُوْهُمْ اِنْ كَانُوْا یَنْطِقُوْنَ ۟
ابراهیم علیه السلام -ووېل په داسې حال کې چې خندا کوونکی (ټوکې کوونکی) و په هغوی باندې، د خلکو په وړاندې د هغوی د بوتانو د کمزورئ ښکاره کوونکی و: دا کار خو ما ندې کړی، بلکې د دوی مشر بوت دا کار کړی، نو تاسې ترې پوښتنه وکړئ که چېرته دوی خبرې کولی شي.
التفاسير:
64
:
21
فَرَجَعُوْۤا اِلٰۤی اَنْفُسِهِمْ فَقَالُوْۤا اِنَّكُمْ اَنْتُمُ الظّٰلِمُوْنَ ۟ۙ
پس دوی وګرځېدل خپلو ځانونو ته په فکر او سوچ کولو سره، نو ښه ښکاره شوه دوی ته دا خبره چې بېشکه د دوی بوتان نه چا ته ګټه رسولی شی او نه د چا نه ضرر بچ کولی شي، نو دوی ظالمان و کله چې یې بندګي کوله د دوی پرته له الله تعالی نه.
التفاسير:
65
:
21
ثُمَّ نُكِسُوْا عَلٰی رُءُوْسِهِمْ ۚ— لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هٰۤؤُلَآءِ یَنْطِقُوْنَ ۟
بیا دوی راوګرځېدل خپل ضد او عناد ته، نو ویې وېل: یقېنا تا ته ښه معلومه ده -ای ابراهېمه- چې دا بوتان خبرې نشي کولی، نو ته څنګه مونږ ته واېې چې مونږ ترې پوښتنه وکړو؟ دوی دا غوښتل چې دا خو د دوی لپاره دلېل دی، نو هغه په دوی باندې دلېل شو.
التفاسير:
66
:
21
قَالَ اَفَتَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَنْفَعُكُمْ شَیْـًٔا وَّلَا یَضُرُّكُمْ ۟ؕ
ابراهیم علیه السلام -هغوی ته ووېل په داسې حال کې چې انکار کوونکی وو په هغوی باندې: ایا تاسې بندګي کوئ پرته له الله تعالی نه د هغو بوتانو چې تاسې ته هیڅ ګټه او تاوان نشي دررسولی، نو دوی عاجز دي د ضرر بچ کولو د خپل ځانونو نه، او د ګټې رسولو خپلو ځانونو ته.
التفاسير:
67
:
21
اُفٍّ لَّكُمْ وَلِمَا تَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ۟
افسوس او هلاکت دې ستاسې لپاره، او هلاکت دی هغه چا لره چې تاسې یې بندګي کوئ پرته له الله تعالی نه د دې بوتانو چې نه چا ته ګټه رسولی شي او نه ضرر، نو ایا تاسې ولې د عقل نه کار نه اخلئ، او د هغوی عبادت نه پریږدئ؟!.
التفاسير:
68
:
21
قَالُوْا حَرِّقُوْهُ وَانْصُرُوْۤا اٰلِهَتَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ فٰعِلِیْنَ ۟
نو هر کله چې دوی د ابراهیم - علیه السلام- سره په دلېل د مقابلې کولو نه عاجز شول نو خپل قدرت او طاقت ته یې مخه کړه، نو ویې وېل: وسوځوئ ابراهیم لره په اور باندې؛ د وجې د مرستې او مدد کولو ستاسو د بوتانو هغه چې ده مات کړي که چېرته تاسې ده لره مخ نیوونکی، سزا ورکوونکي یاست.
التفاسير:
69
:
21
قُلْنَا یٰنَارُ كُوْنِیْ بَرْدًا وَّسَلٰمًا عَلٰۤی اِبْرٰهِیْمَ ۟ۙ
نو دوی اور بل کړو او ابراهیم -علیه السلام- ېې پدې کې ورواچاوه، نو مونږ ووېل: ای اوره! شه یخ او خاوند د سلامتیا په ابراهیم باندې، نو دا همدغه شان شو، نو هیڅ تکلېف ورته ونه رسېد.
التفاسير:
70
:
21
وَاَرَادُوْا بِهٖ كَیْدًا فَجَعَلْنٰهُمُ الْاَخْسَرِیْنَ ۟ۚ
او د ابراهیم -علیه السلام- قوم هغه ته د چل کولو کوشش وکړ چې هغه وسوځوي، نو مونږ د هغوی چل باطل کړ او خاص همدوی مو هلاک شوي او ناکام وګرځول.
التفاسير:
71
:
21
وَنَجَّیْنٰهُ وَلُوْطًا اِلَی الْاَرْضِ الَّتِیْ بٰرَكْنَا فِیْهَا لِلْعٰلَمِیْنَ ۟
او مونږ نجات ورکړ هغه ته او نجات مو ورکړ لوط ته، او ومو وېستل دواړه د شام زځمکې ته هغه چې مونږ پکې برکت اچولی؛ د هغو پېغمبرانو د وجې چې مونږ په دې ځمکه کې رالېږلي او د هغو نعمتونو له وجې چې مونږ په دې زمکه کې خواره کړي (اچولي دي) د خلکو لپاره.
التفاسير:
72
:
21
وَوَهَبْنَا لَهٗۤ اِسْحٰقَ ؕ— وَیَعْقُوْبَ نَافِلَةً ؕ— وَكُلًّا جَعَلْنَا صٰلِحِیْنَ ۟
او وموبښه هغه ته اسحاق کله چې یې د خپل رب نه دعا وغوښته چې یو زوی ورته ورکړي، او ومو بښه هغه ته لمسی یعقوب زیات، او هر یو د ابراهیم او د هغه د زامنو اسحاق او یعقوب نه مونږ ګرځولي وو نېکان الله تعالی ته غاړه کیښودونکي.
التفاسير:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• جواز استخدام الحيلة لإظهار الحق وإبطال الباطل.
د حق د ښکاره کولو او د باطل د ختمولو لپاره د حیلې استعمالول جاېز دي.
• تعلّق أهل الباطل بحجج يحسبونها لهم، وهي عليهم.
د باطل پرستو تعلق د داسې دلېلونو سره وي چې هغوی ګومان کوي چې دا د دوی لپاره دي، پداسې حال کې چې هغه په دوی باندې دلېل وي.
• التعنيف في القول وسيلة من وسائل التغيير للمنكر إن لم يترتّب عليه ضرر أكبر.
سخته خبره کول هم د منکر د بدلولو یوه وسېله ده خو په هغه صورت کې چې په دې باندې د دې منکر نه لوی ضرر نه جوړېږي.
• اللجوء لاستخدام القوة برهان على العجز عن المواجهة بالحجة.
د طاقت استعمالولو ته تلل دا پخپله دلېل دی په دې خبره چې دا کس په دلېل سره د مقابلې کولو نه عاجز دی.
• نَصْر الله لعباده المؤمنين، وإنقاذه لهم من المحن من حيث لا يحتسبون.
د الله تعالی مرسته د خپلو مومنانو بندګانو سره، او د هغوی بچ کول د تکلېفونو او مصېبتونو څخه په داسې طرېقه چې دوی یې ګومان نه کوي.
