د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - پښتو ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه
د مخ نمبر:
39
:
17
ذٰلِكَ مِمَّاۤ اَوْحٰۤی اِلَیْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ؕ— وَلَا تَجْعَلْ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَ فَتُلْقٰی فِیْ جَهَنَّمَ مَلُوْمًا مَّدْحُوْرًا ۟
دغه څه مو چې له امرونو، نواهيوو او حکمونو څخه په ډاګه کړل هغه حکمت دی چې پالونکي دې وحي کړې ده، او اې انسانه له الله سره بل معبود مه نيسه چې د قيامت په ورځ به دوزخ ته داسې ملامت ور واچول شې، چې په خپله به هم ځان ملامتوې او خلک به دې هم ملامتوي، له هرې ښېګڼې به له لېرې کړل شوی وې.
التفاسير:
40
:
17
اَفَاَصْفٰىكُمْ رَبُّكُمْ بِالْبَنِیْنَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلٰٓىِٕكَةِ اِنَاثًا ؕ— اِنَّكُمْ لَتَقُوْلُوْنَ قَوْلًا عَظِیْمًا ۟۠
ای هغو خلکو چې دعوه کوئ چې یقینا ملاېکې د الله تعالی لورګانې دي، ایا خاص کړي یاست تاسې رب ستاسې -ای مشرکینو- په نارینه بچو سره، او د ځان لپاره یې ملاېکې لورګانې نیولي؟ اوچت دی الله تعالی د هغه څه نه چې تاسې یې وایئ، یقینا تاسې په الله تعالی باندې داسې یوه خبره وایئ چې هغه انتها د قباحت کې ده داسې چې تاسې هغه ته د بچي نسبت کوئ، او دا ګومان کوئ چې یقینا هغه لره لورګانې دي ستاسې د زیاتي کولو د وجې نه په هغه باندې په کفر کولو کې.
التفاسير:
41
:
17
وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِیْ هٰذَا الْقُرْاٰنِ لِیَذَّكَّرُوْا ؕ— وَمَا یَزِیْدُهُمْ اِلَّا نُفُوْرًا ۟
او یقینا مونږ بیان کړي په دې قرآن کریم کې احکام او پندونه او مثالونه د دې لپاره چې خلک پرې پند واخلي، نو هغه لاره خپله کړي چې دوی ته فایده رسوي، او هغه لاره پریږدي چې دوی ته ضرر رسوي، او حال دا دی چې بعضې د دې خلکو نه داسې دي چې فطرتونه یې نسکور شوي نو نه زیاتي کیږي په دې سره مګر لرې والی د حق نه او بد ګڼل حق لره.
التفاسير:
42
:
17
قُلْ لَّوْ كَانَ مَعَهٗۤ اٰلِهَةٌ كَمَا یَقُوْلُوْنَ اِذًا لَّابْتَغَوْا اِلٰی ذِی الْعَرْشِ سَبِیْلًا ۟
ته ووایه -ای پیغمبره- دې مشرکینو ته: که چیرته د الله تعالی سره نور څوک حقدار د بندګۍ وی لکه دوی چې وایې د بهتان او دروغو د وجې نه نو خامخا دې ګڼل شویو معبودانو به غوښتلی وی د الله تعالی طرف ته چې خاوند د عرش دی یوه لاره چې د الله تعالی په بادشاهۍ باندې غالب شي او په دې کې ورسره جګړه وکړي.
التفاسير:
43
:
17
سُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰی عَمَّا یَقُوْلُوْنَ عُلُوًّا كَبِیْرًا ۟
پاک دی الله تعالی ډیر پاک دی د هغو صفتونو نه چې مشرکین یې ورله بیانوي، او اوچت دی د هغه څه نه چې دوی یې وایي په اوچتوالي ډیر سره.
التفاسير:
44
:
17
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمٰوٰتُ السَّبْعُ وَالْاَرْضُ وَمَنْ فِیْهِنَّ ؕ— وَاِنْ مِّنْ شَیْءٍ اِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهٖ وَلٰكِنْ لَّا تَفْقَهُوْنَ تَسْبِیْحَهُمْ ؕ— اِنَّهٗ كَانَ حَلِیْمًا غَفُوْرًا ۟
پاکي بیانوي الله تعالی لره اسمانونه، او پاکي بیانوي الله تعالی لره ځمکه، او پاکي بیانوي الله تعالی لره هغه څوک چې په اسمانونو او ځمکو کې دي د مخلوقاتو نه، او نشته هیڅ یو شي مګر د هغه پاکي بیانوي سره د ثنا ویلو نه هغه لره، خو لیکن تاسې د هغوی د پاکۍ بیانولو په طریقه باندې نه پوهیږئ، نو تاسې نه پیژنئ مګر پاکي د هغه چا چې ستاسې په شان په ژبه پاکي بیانوي، یقینا دا الله تعالی اوچت دی صبرناک دی په سزا ورکولو کې تلوار نه کوي، بخښنه کوونکی دی هغه چاته چې توبه ورته وباسي.
التفاسير:
45
:
17
وَاِذَا قَرَاْتَ الْقُرْاٰنَ جَعَلْنَا بَیْنَكَ وَبَیْنَ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُوْرًا ۟ۙ
او کله چې ته لولی -ای پیغمبره- قرآن کریم لره نو دوی واوري هغه رټنې او پندونه چې په دې کې دي؛ مونږ وګرځوو ستا او د هغو کسانو په منځ کې چې د قیامت په ورځ ایمان نه راوړي پرده پټوونکي چې بندوي دوی لره د قرآن کریم د پوهې نه؛ دا سزا ده دوی لره د دوی د مخ اړولو د وجې نه.
التفاسير:
46
:
17
وَّجَعَلْنَا عَلٰی قُلُوْبِهِمْ اَكِنَّةً اَنْ یَّفْقَهُوْهُ وَفِیْۤ اٰذَانِهِمْ وَقْرًا ؕ— وَاِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِی الْقُرْاٰنِ وَحْدَهٗ وَلَّوْا عَلٰۤی اَدْبَارِهِمْ نُفُوْرًا ۟
او مونږ ګرځولي د دوی په زړونو باندې پردې تر دې چې په قرآن کریم باندې پوهه نشي، او مونږ ګرځولې د دوی په غوږونو کې دروندوالی تر څو د فایدې اخیستلو په اوریدلو سره قرآن کریم وانه وري، او کله چې ته یاد کړې ستا رب په قرآن کریم کې یواځې، او د هغوی ګڼل شوي معبودان یاد نه کړې دوی وګرځي په خپلو پوندو باندې، لرې کیدوونکي وي د توحید خالص کولو څخه الله تعالی ته.
التفاسير:
47
:
17
نَحْنُ اَعْلَمُ بِمَا یَسْتَمِعُوْنَ بِهٖۤ اِذْ یَسْتَمِعُوْنَ اِلَیْكَ وَاِذْ هُمْ نَجْوٰۤی اِذْ یَقُوْلُ الظّٰلِمُوْنَ اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا رَجُلًا مَّسْحُوْرًا ۟
مونږ ښه پوهیږو په طریقه د غوږ کیښودلو د دوی د مشرانو قرآن کریم ته، نو په دې اوریدلو سره هدایت نه غواړي، بلکې غواړي هسې سپک ګڼل او لغوه کارونه کول ستا د لو ستلو په وخت کې، او مونږ ښه پوهیږو په هغو پټو جرګو د دوی چې دوی یې کوي په باره د دروغ ګڼلو د قرآن کریم او په باره د منعه کولو د خلکو د هغه نه، کله چې دا پخپلو ځانونو باندې ظلم کوونکي په کفر سره وایي: تاسې تابعداري نه کوئ -ای خلکو- مګر د جادو کړی شوي سړي چې عقل یې ګډوډ شوی دی.
التفاسير:
48
:
17
اُنْظُرْ كَیْفَ ضَرَبُوْا لَكَ الْاَمْثَالَ فَضَلُّوْا فَلَا یَسْتَطِیْعُوْنَ سَبِیْلًا ۟
وګوره -ای پیغمبره- چې تعجب وکړې د هغه څه نه چې دوی پرې ستا مختلف بد صفتونه بیانوي، نو دوی د حق نه واوښتل، او بې لارې شول نو دوی د حق لارې ته هدایت بیانه موند.
التفاسير:
49
:
17
وَقَالُوْۤا ءَاِذَا كُنَّا عِظَامًا وَّرُفَاتًا ءَاِنَّا لَمَبْعُوْثُوْنَ خَلْقًا جَدِیْدًا ۟
او وایي مشرکان د وجې د انکار کولو د دوی دوباره ژوند لره: آیا کله چې مونږ مړه شو او هډوکي شو، او زمونږ بدنونه زاړه شي، آیا مونږ به بیرته راژوندي کیږو په ژوند نوي سره؟! یقینا دا خو نا ممکن دی.
التفاسير:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الزعم بأن الملائكة بنات الله افتراء كبير، وقول عظيم الإثم عند الله عز وجل.
دا ګومان کول چې ملاېکې د الله تعالی لورګانې دي ډیر غټ دروغ او بهتان دی، او دا یوه داسې وینا ده چې د الله تعالی په نزد ډیره لویه ګناه ده.
• أكثر الناس لا تزيدهم آيات الله إلا نفورًا؛ لبغضهم للحق ومحبتهم ما كانوا عليه من الباطل.
ډیر خلک چې دي نه زیاتوي هغوی لره د الله تعالی ایتونه مګر نفرت کول؛ د وجې د بغض کولو د دوی حق لره او د وجې د خوښ ګڼلو هغه باطل لره چې دوی پکې دي.
• ما من مخلوق في السماوات والأرض إلا يسبح بحمد الله تعالى فينبغي للعبد ألا تسبقه المخلوقات بالتسبيح.
نشته هیڅ یو مخلوق په اسمانونو او ځمکه کې مګر پاکي بیانوي سره د ثنا ویلو د الله تعالی نو بنده لره پکار دي چې نور مخلوقات ترې په تسبیح ویلو کې مخکې نشي.
• من حلم الله على عباده أنه لا يعاجلهم بالعقوبة على غفلتهم وسوء صنيعهم، فرحمته سبقت غضبه.
د الله تعالی په خپلو بندګانو د صبر او زغم څخه دادي چې هغوی ته په غفلت کولو او بدو کارونو کولو په تلوار سره سزا نه ورکوي، ځکه د هغه رحمت او مهرباني د هغه په غصې باندې وړاندې ده.
