د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - کردي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه
عبس
د سورت د مقصدونو څخه:
تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.
بەبیردا هێنانەوەى بەڵگەکانى زیندووبونەوە بۆ ئەو کافرانەى کە دەڵێن پێویستمان بە پەروەردگارمان نییە.
1
:
80
عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ
پێغەمبەری خوا -صلی الله علیه وسلم- ڕووی گرژ كرد وڕووی وەرگێڕا.
التفاسير:
2
:
80
أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ
لەبەر هاتنی عبدالله كوڕی ئوم مەكتوم بۆ داوای ڕێنموێنی كردن، كە ئەو نابینا بوو، كاتێک هات بۆ لای پێغەمبەر -صلی الله علیه وسلم- سەرقاڵ بوو بە بێباوەڕ وموشریكەكانەوە بەئومێدی ڕێنمونی كردنیان.
التفاسير:
3
:
80
وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ
جا تۆ چوزانیت -ئەی پێغەمبەر- بەڵكو ئەو نابینایە بیەوێت پاك ببێتەوە لە گوناهەكانی؟!
التفاسير:
4
:
80
أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ
یان ئامۆژگاری وەربگرێت بەوەی لەتۆی دەبیستێت لەو ئامۆژگارییانە، بۆئەوەى سوودمەندبێت لێیان.
التفاسير:
5
:
80
أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ
بەڵام ئەو كەسەی خۆی بێ نیازە بەوەی كە هەیەتی لەسەروەت و سامان لەجیاتی باوەڕهێنان بەوەی تۆ هێناوتە (مەبەست پێی بت پەرستەکانی قوڕەیشە).
التفاسير:
6
:
80
فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ
تۆ ڕوو لەو دەكەیت، وڕوو بەئەوان دەدەیت.
التفاسير:
7
:
80
وَمَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ
چ شتێك لەسەر تۆیە ئەگەر خۆی پاك نەكاتەوە لەگوناهەكانی بە گەڕانەوەی بۆ لای الله -تەعاﻻ-؟
التفاسير:
8
:
80
وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ
بەڵام ئەوكەسەی بەپەلە دێت بۆ لات و بەدوای خێر وچاكەدا دەگەڕێت.
التفاسير:
9
:
80
وَهُوَ يَخۡشَىٰ
وه لەپەروەردگاری دەترسێت.
التفاسير:
10
:
80
فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ
تۆ خۆتی لێ بێئاگا دەكەیت وسەرقاڵ دەبیت بەسەرانی بێباوەڕ وموشریكەكانەوە.
التفاسير:
11
:
80
كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ
ئەوە وانییە، چونكە بەڕاستی ئەم ئایەتانە ئامۆژگاری و یادخەرەوەن بۆ ئەو كەسەی بیەوێت وەری بگرێت.
التفاسير:
12
:
80
فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ
هەركەسێك بیەوێت یادی الله -تەعاﻻ- دەكات، وئامۆژگاری وەردەگرێت بەوەی لەم قورئانەدایە.
التفاسير:
13
:
80
فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ
ئەم قورئانە لەچەندین پەڕاوێزی ڕێزلێنراون لەلای فریشتەكان.
التفاسير:
14
:
80
مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۭ
بەرز وبڵندە لەشوێنێكی بەرزدا، پاك وخاوێنە وپیس وپۆخڵ نابێت.
التفاسير:
15
:
80
بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ
بەدەستی نێردراوەكانەوەیە لە فریشتەكان.
التفاسير:
16
:
80
كِرَامِۭ بَرَرَةٖ
بەڕێزن لای پەروەردگاریان، زۆر چاكەكار وگوێڕایەڵن.
التفاسير:
17
:
80
قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ
نەفرەت لە مرۆڤی بێباوەڕ، چەند پێنەزان وبێباوەڕە بە الله -تەعاﻻ-!
التفاسير:
18
:
80
مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ
بیر ناکاتەوە کە الله -تەعاﻻ- لەچی بەدیهێناوه، هەتا بەو شێوەیە خۆی بەگەورە دەزانێت وفیز لێدەدات بەسەر زەویدا وبێباوەڕە پێی؟!
التفاسير:
19
:
80
مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ
لە ئاوێكی كەم بەدیهێناوه، لە ئەندازەگیریەكی وردی قۆناغ لەدوای قۆناغ بەدیهێناوه.
التفاسير:
20
:
80
ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ
پاشان هاتنە دەرەوەی بۆ ئاسان كردووە، لەدوای ئەو قۆناغانەی ناو سكی دایكی.
التفاسير:
21
:
80
ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ
پاشان دوای ئەوەی ئەندازەیەک تەمەنی كرد لەژیاندا، دەیخاتە گۆڕ ودەمێنێتەوە تێیدا هەتا زیندوو دەبێتەوە.
التفاسير:
22
:
80
ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ
پاشان كەی ویستی زیندووی دەكاتەوە بۆ لێپرسینەوە وپاداشتدانەوە.
التفاسير:
23
:
80
كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ
وانییە وەك ئەوەی ئەو بێباوەڕە گومان دەبات كە گوایە ئەو مافانەی پەروەردگاری كە لەسەریەتی جێبەجێی كردووە، ئەو فەرزەكانی جێبەجێ نەكردووە كە الله -تەعاﻻ- لەسەری واجب كردووە.
التفاسير:
24
:
80
فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ
با ئەو مرۆڤە بێباوەڕە بە الله -تەعاﻻ- سەیری ئەو خواردنەی بكات كە دەیخوات؛ چۆن بەدەستهاتووە؟!
التفاسير:
25
:
80
أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا
بنچینە وبنەماكەی لەو بارانە بەهێز وبەخوڕە هاتووەتە خوارەوە كە لەئاسمانەوە باریووە.
التفاسير:
26
:
80
ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا
پاشان زەویمان لەت لەت کرد ودرزی برد بۆ ڕووەك ڕوواندن.
التفاسير:
27
:
80
فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا
دانەوێڵەمان تیایدا ڕواند لە گەنم و جۆ وزەڕات وهتد.
التفاسير:
28
:
80
وَعِنَبٗا وَقَضۡبٗا
ترێ وسەوزەی تەڕمان تێدا ڕواند بۆئەوەی ببێتە ئالیك بۆ ئاژەڵەكانیان.
التفاسير:
29
:
80
وَزَيۡتُونٗا وَنَخۡلٗا
زەیتون ودار خورمامان تێدا ڕواند.
التفاسير:
30
:
80
وَحَدَآئِقَ غُلۡبٗا
باخ وکێڵگەی درەخت زۆرمان تێدا ڕواند.
التفاسير:
31
:
80
وَفَٰكِهَةٗ وَأَبّٗا
وە میوەمان تێدا ڕواند، وە ئەو ئالیك وگژوگیایەیش كه ئاژەڵەكانتانی پێ بەخێو دەكەن.
التفاسير:
32
:
80
مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ
بۆ سوود وژیانی خۆتان وئاژەڵەكانتان.
التفاسير:
33
:
80
فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ
جا كاتێك ناڵە وشریخە گەورەكە هات كە گوێ كەڕ دەكات ئەویش فووی دووەمە.
التفاسير:
34
:
80
يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ
ئەو ڕۆژەی هەموو كەسێك لە برای خۆی ڕادەكات.
التفاسير:
35
:
80
وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ
وە لەدایك وباوكی هەڵدێت.
التفاسير:
36
:
80
وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ
وە هەڵدێت لەژن ومنداڵەكانی.
التفاسير:
37
:
80
لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ
هەریەكێك لەوان بێ ئاگایە لەویتر لەبەر ناخۆشی وناڕەحەتیەكانی ئەو ڕۆژە.
التفاسير:
38
:
80
وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ
ڕوخسار وڕوومەتی بەختەوەران لەو ڕۆژەدا درەوشاوەیە.
التفاسير:
39
:
80
ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ
دەم بەپێكەنین ودڵخۆشن بەوەی الله -تەعاﻻ- بۆی ئامادە كردوون لە سۆز ومیهرەبانی خۆی.
التفاسير:
40
:
80
وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ
وه ڕوخسار وڕوومەتی بەدبەختەكان لەو ڕۆژەدا ڕەش وتەپوتۆزاوییە.
التفاسير:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.
سەرزەنشتی الله -تەعاﻻ- لەپێغەمبەرەكەی سەبارەت بە عبدالله كوڕی ئوم مەكتوم بەڵگەیە لەسەرئەوەی كە قورئان لەلایەن الله -تەعاﻻ-وە هاتووە.
• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.
گرنگیدان بەو كەسەی بەدوای زانست وزانیاری وڕێنمونیدا دەگڕێت.
• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.
ناخۆشی وناڕەحەتییەكانی ڕۆژی قیامەت بەشێوەیەكە كەس بە هیچەوە سەرقاڵ نابێت جگە خۆی نەبێت، تەنانەت پێغەمبەرانیش دەڵێن: نەفسی خۆم نەفسی خۆم.
41
:
80
تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ
تاریكی دەموچاویان دادەپۆشێت.
التفاسير:
42
:
80
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ
ئەوانەی بەو حاڵە وەسف كراون ئەوانەن كە کافر -بێباوەڕ- وتاوانبارن -فاسقن-.
التفاسير:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• حَشْر المرء مع من يماثله في الخير أو الشرّ.
کۆکردنەوە وحەشر کردنی خەڵکی لەگەڵ ئەو کەسەی وەک خۆیەتی لە چاکە وخراپەدا.
• إذا كانت الموءُودة تُسأل فما بالك بالوائد؟ وهذا دليل على عظم الموقف.
زیندەبەچاڵکراوەکە ئاوا پرسیاری لێ بکرێت دەبێت زیندەبەچاڵکەرەکە حاڵی چۆن بێت؟ ئەوەش بەڵگەیە لەسەر گەورەیی دیمەن وجێگاکە.
• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.
ویستی بەندەکان شوێنکەوتەی ویستی اللە -تەعالا-یه.
