د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - اذربایجاني ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه
د مخ نمبر:
15
:
16
وَأَلۡقَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ رَوَٰسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمۡ وَأَنۡهَٰرٗا وَسُبُلٗا لَّعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
Uca Allah, yer üzü hərəkət edib sizi silkələməsin deyə və onun sabit qalması üçün orada möhkəm dağlar yaratdı. Su içmənizin, mal-qaranızı və əkin sahələrinizi sulamanız üçün onun üzərindən nəhrlər axıtdı. Getmək istədyiniz istiqamətə azmadan, düzgün səmt götürəsiniz deyə, orada sizin üçün yollar çəkdi.
التفاسير:
16
:
16
وَعَلَٰمَٰتٖۚ وَبِٱلنَّجۡمِ هُمۡ يَهۡتَدُونَ
Gündüzlər getmək istədiyiniz istiqamətin yolunu tapasız deyə yer üzündə sizin üçün görünən əlamətlər və gecələr də getdiyiniz yolu müəyyənləşdirəsiniz deyə göydə ulduzlar yaratdı.
التفاسير:
17
:
16
أَفَمَن يَخۡلُقُ كَمَن لَّا يَخۡلُقُۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
Məgər bütün bunları və bundan başqa olan şeyləri yaradan, heç bir şey yarada bilməyən kimsə ilə eyni ola bilərmi?! Doğurdanmı siz, hər bir şeyi yaradan Allahın əzəməti barədə düşünümürsünüz? Elə isə siz, yalnız Ona ibadət edin və Ona, heç bir şeyin yaratmağa qadir olmayanları şərik qoşmayın!
التفاسير:
18
:
16
وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ey İnsanlar! Əgər Allahın sizə bəxş etdiyi saysız-hesabsız nemətlərini sayıb-sadalamağa çalışsanız, bu nemətlərin çoxlu və müxtəlif olduğu səbəbdən onları sayıb qurtara bilməzsiniz. Siz bu nemətlərə şükür etməkdən qafil olduğunuza rəğmən, Allah yenə də sizə qarşı bağışlayandır. Günahlarınıza və Ona lazımınca şükür etmədiyinizə görə sizdən bu nemətləri almamaqla yenə də sizə qarşı mərhəmətlidir!
التفاسير:
19
:
16
وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعۡلِنُونَ
Ey Allah qulları! Allah sizin etdiyiniz əməllərdən gizli saxladığınızı da və aşkara çıxartdığınız əməlləri da bilir. Bunlardan Ona heç bir şey qizli qalmaz. O, sizə qarşılıqlı olaraq etdiyiniz əməllərin mükafatını verəcəkdir.
التفاسير:
20
:
16
وَٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَخۡلُقُونَ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ
Müşriklərin Allahdan başqa tapındıqları bütlər, hətta kiçik bir şey də olsa belə heç bir şey yarada bilməzlər. Onları, Allahdan başqasına ibadət edən kimsələr öz əlləri ilə düzəltmişdilər. Odur ki, onlar, öz əlləri ilə özlərinə ilah düzəltdikləri bütlərə, Allahı buraxıb necə ibadət edirlər?!
التفاسير:
21
:
16
أَمۡوَٰتٌ غَيۡرُ أَحۡيَآءٖۖ وَمَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ
Bütlərə ibadət edənlər, o bütləri öz əlləri ilə düzəlmişdilər. Bu bütlər cansızdırlar, onlar nə bir həyata, nə də ki, bir elmə sahib deyillər. Bütlər, Qiyamət günü özlərinə ibadət edən kimsələrlə birgə Cəhənnəm atəşinə atılmaq üçün nə zaman dirildiləcəklərini də bilməzlər.
التفاسير:
22
:
16
إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۚ فَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٞ وَهُم مُّسۡتَكۡبِرُونَ
Sizin haqq məbudunuz, O, heç bir şəriki olmayan, tək məbud olan Allahdır. Öldükdən sonra sorğu-sual olmaq üçün yenidən dirilməyə inanmayanların qəlbləri, Allahdan qorxmadıqları üçün Onun vəhdaniyyətini inkar edərlər. Onların qəlbləri, Qiyamət günü sorğu-sual ediləcəklərinə və əzab görəcəklərinə imanmır. Özləri də təkəbbürlüdürlər, haqqı qəbul etməz və ona boyun əyməzlər.
التفاسير:
23
:
16
لَا جَرَمَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡتَكۡبِرِينَ
Şübhə yoxdur ki, Allah onların gizlində və aşkarda etdikləri əməllərin hamısını bilir. Bu əməllərdən Ona heç bir şey gizli qalmaz. Allah Qiyamət günü onların dünyada ikən etdikləri əməllərin mükafatını verəcəkdir. Həqiqətən, Allah, Ona ibadət etməkdə təkəbbürlük edib, Ona boyun əyməyi özünə sığışdırmayanları sevməz, əksinə onlara qəzəblənər!
التفاسير:
24
:
16
وَإِذَا قِيلَ لَهُم مَّاذَآ أَنزَلَ رَبُّكُمۡ قَالُوٓاْ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Uca Allahın vəhdaniyyətini və öldükdən sonra qiyamət günü yenidən dirilməyi inkar edən kimsələrdən: "Allah Muhəmmədə (sallallahu aleyhi və səlləm) nə nazil etmişdir?" – deyə soruşduqda, onlar: "Ona heç bir şey nazil edilməmişdir. O yalnız özündən keçmişdəkilərin qissələrini və uydurmalarını gətirdi!" – deyərək cavab verirlər.
التفاسير:
25
:
16
لِيَحۡمِلُوٓاْ أَوۡزَارَهُمۡ كَامِلَةٗ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَمِنۡ أَوۡزَارِ ٱلَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۗ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
Beləliklə də onlar Qiyamət günü həm öz günahlarının hamısını, həm də cəhalət üzündən və kor-koranə onların ardınca gedərək İslamdan azdırdıqları kəslərin günahlarının bir qismini daşıyacaqlar. Öz günahlarından əlavə, onların ardınca gedənlərin günahlarını daşımaları necə də pisdir!
التفاسير:
26
:
16
قَدۡ مَكَرَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَأَتَى ٱللَّهُ بُنۡيَٰنَهُم مِّنَ ٱلۡقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيۡهِمُ ٱلسَّقۡفُ مِن فَوۡقِهِمۡ وَأَتَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ
Onlardan öncəki kafirilər də özlərinə göndərilən peyğəmbərlərə qarşı hiylələr qurmuşdular. Allah onların tikililərini özülündən dağıtdı, beləcə, tavanları başlarına uçdu və əzab onlara gözləmədikləri yerdən gəldi. Onlar tikdikləri binalarının, özlərini qoruyacağını zənn eirdilər. Amma onlar tikdikləri binaları ilə birgə məhv oldular.
التفاسير:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• في الآيات من أصناف نعم الله على العباد شيء عظيم، مجمل ومفصل، يدعو الله به العباد إلى القيام بشكره وذكره ودعائه.
• Uca Allah, yuxarıda qeyd edilən ayələrdə, Onun insanlara bəxş etdiyi bir çox nemətləri müfəssəl və qısa şəkildə xatırladaraq, insanları bu nemətlərə görə Allaha şükür etməyə, Onu zikir edib yalnız Ona dua və ibadət etməyə çağırır.
• طبيعة الإنسان الظلم والتجرُّؤ على المعاصي والتقصير في حقوق ربه، كَفَّار لنعم الله، لا يشكرها ولا يعترف بها إلا من هداه الله.
• İnsanın xilqəti zülüm etmək, günah işlətməyə cəsarətli olmaq və Allahı haqqlarına səhlənkar yanaşmaqdır. İnsan Rəbbinin ona bəxş etdiyi nemətlərə qarşı çox nankordur. Yalnız Allahın özünə doğru yol bəxş etdiyi kimsələr bu nemətləri dərk edib və bunlara görə Uca Allaha şükür edərlər.
• مساواة المُضِلِّ للضال في جريمة الضلال؛ إذ لولا إضلاله إياه لاهتدى بنظره أو بسؤال الناصحين.
• Allah yanında günah baxımından azmış insanın və başqalarını azdıranın - hər ikisi də eyni səviyyədədir. Çünki o kimsə, özünə tabe olanı azdırmasaydı, o öz düşüncəsi ilə və ya başqalarından soruşaraq haqq yoluna yönələ bilərdi.
• أَخْذ الله للمجرمين فجأة أشد نكاية؛ لما يصحبه من الرعب الشديد، بخلاف الشيء الوارد تدريجيًّا.
• Uca Allah, günahkar kimsələrə onların gözləmədiklər halda, anidən, çox şiddətli əzab endirər. Bu şəkildə onlar son dərəcə qorxu içərisində olarlar. Amma digər insanlara endirilən əzab isə heç də belə deyildir.
