ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߞߐ߲ߛߐ߲ ߠߎ߬ - ߏߗ߭ߑߓߊߞߌߞߊ߲

53 : 8

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ لَمۡ يَكُ مُغَيِّرٗا نِّعۡمَةً أَنۡعَمَهَا عَلَىٰ قَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ

Хўш, бу қаттиқ азоб нима сабабдан келди? Гап шундаки, Аллоҳ бир қавмга бир неъматни беради. Қавм унинг шукрини бажо келтириб, иймон-эътиқодида барқарор турса, ундан неъмат кетмайди. Лекин агар ўзидан кетиб, куфру исён сари қадам босса, Аллоҳ ундан неъматни олиб қўяди. Аллоҳ бандаларининг айтган гапларини эшитиб, қилган амалларини кўриб-билиб тургувчи Зотдир. Бирон нарса, бирон иш У Зотдан яширин эмас.

54 : 8

كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَغۡرَقۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَۚ وَكُلّٞ كَانُواْ ظَٰلِمِينَ

Бу кофирларнинг иши олдинги ўтган Фиръавн қавми ва бошқа ҳақни тан олмаган умматлар ишига ўхшайди. Улар ҳам Парвардигорнинг оятларини ёлғонга чиқаргандилар ва шу туфайли ҳалокатга йўлиққандилар. Аллоҳ Фиръавн қавмини денгизга ғарқ қилганди. Фиръавн қавми ҳам, бошқа умматлар ҳам куфр, ширк каби жиноятлари билан ўзларига ўзлари жабр қилиб, ўзларига ўзлари Аллоҳнинг азобини чақириб олгандилар ва ўша азоб уларнинг бошига тушганди.

55 : 8

إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

Ер юзидаги энг ёмон жонзотлар Аллоҳга ва пайғамбарларига иймон келтирмаганлардир. Уларга ҳамма оятларни тақдим қилганингизда ҳам барибир иймон келтирмайдилар. Кофирлигида саркашлик билан тураверадилар. Улардаги ақл, қулоқ, кўз каби ҳидоятга элтувчи воситалар ишдан чиққан.

56 : 8

ٱلَّذِينَ عَٰهَدتَّ مِنۡهُمۡ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهۡدَهُمۡ فِي كُلِّ مَرَّةٖ وَهُمۡ لَا يَتَّقُونَ

Бани Қурайза каби сиз аҳдлашган кимсалар ҳар сафар берган аҳдларини бузаверадилар. Улар Аллоҳдан қўрқмайдилар. Шунинг учун аҳдларига вафо қилмайдилар. Ишончни оқламайдилар.

57 : 8

فَإِمَّا تَثۡقَفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡحَرۡبِ فَشَرِّدۡ بِهِم مَّنۡ خَلۡفَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ

Эй Пайғамбар, анави аҳдини бузганларни жангда учратиб қолсангиз, яхшилаб уларнинг адабини бериб қўйинг. Токи, бундан бошқалар ҳам хабар топиб, ибрат олсинлар-да, сизга очиқ қарши чиқишдан, сиз билан жанг қилишдан қўрқиб қолсинлар.

58 : 8

وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوۡمٍ خِيَانَةٗ فَٱنۢبِذۡ إِلَيۡهِمۡ عَلَىٰ سَوَآءٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡخَآئِنِينَ

Эй Пайғамбар, бирон қавмда хиёнат қилиш аломатларини кўриб, унинг қилган аҳдини бузишидан хавфсирасангиз, унга аҳд батамом бузилганини билдириб қўйинг. Аҳд бузилганини эълон қилмай туриб, уларга тўсатдан ҳужум қилманг. Зеро, бундай қилиш хиёнатдир. Аллоҳ хоинларни яхши кўрмайди. Улардан интиқом олади. Шундай бўлгач, сиз хиёнат қилиб қўйишдан эҳтиёт бўлинг.

59 : 8

وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ سَبَقُوٓاْۚ إِنَّهُمۡ لَا يُعۡجِزُونَ

Куфр келтирган кимсалар, Аллоҳнинг азобидан қутулдик, деб ўйламасинлар. Улар Аллоҳнинг азобидан қутула олмаслар. Азоб уларга етиб бориши муқаррар.

60 : 8

وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ وَمِن رِّبَاطِ ٱلۡخَيۡلِ تُرۡهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُمۡ وَءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمۡ لَا تَعۡلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعۡلَمُهُمۡۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يُوَفَّ إِلَيۡكُمۡ وَأَنتُمۡ لَا تُظۡلَمُونَ

Эй мўминлар, уларга қарши имконингиз борича қурол-аслаҳа ва отларни тайёрлаб қўйинг. Шу билан сизларга қарши тиш қайраётган кофирларни ҳам, ўзларингиз билмайдиган, фақат Аллоҳ биладиган бошқаларни ҳам қўрқувга соласиз. Аллоҳ уларнинг дилларидаги яширин сирларидан ҳам хабардордир. Оздир, кўпдир, Аллоҳ йўлида нимани сарфласангиз, охиратда Аллоҳ унинг савобини камайтирмасдан, тўла қилиб беради. Шундай экан, Аллоҳ йўлида инфоқ-эҳсон қилишга шошилингиз.

61 : 8

۞ وَإِن جَنَحُواْ لِلسَّلۡمِ فَٱجۡنَحۡ لَهَا وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

Агар улар жангни тўхтатиб, сулҳ қилишга мойил бўлсалар, сиз ҳам мойил бўлаверинг. Аллоҳга суянинг ва ишонинг. У Зот сизни ҳеч қачон ёлғиз ташлаб қўймайди. Аллоҳ уларнинг гапларини эшитиб, ниятлари ва амалларини кўриб-билиб тургувчи Зотдир.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• من فوائد العقوبات والحدود المرتبة على المعاصي أنها سبب لازدجار من لم يعمل المعاصي، كما أنها زجر لمن عملها ألا يعاودها.

Жиноят учун жазо ва ҳадлар белгиланиши ҳамда уларнинг ижро этилиши жиноятчилар учун ҳам, бошқалар учун ҳам фойдалидир. Жазо ижросини кўрган одам жиноятдан тийилади. Жиноятчи эса такрорламайди.

• من أخلاق المؤمنين الوفاء بالعهد مع المعاهدين، إلا إن وُجِدت منهم الخيانة المحققة.

Аҳдга вафо қилиш мўминлар хулқидир. Фақат қарши тараф хиёнат қилгандагина мўмин ҳам аҳдни бузишга мажбур бўлади.

• يجب على المسلمين الاستعداد بكل ما يحقق الإرهاب للعدو من أصناف الأسلحة والرأي والسياسة.

Мусулмонлар қурол-аслаҳа бўладими, сиёсий режа бўладими, бошқа бирон тадбир бўладими, турли воситалар билан душманни қўрқувга солиб туриши лозим.

• جواز السلم مع العدو إذا كان فيه مصلحة للمسلمين.

Мусулмонлар учун манфаатли бўлса, ғаним билан сулҳ тузиш жоиз.