ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߦߣߎߛߊ߫ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲

7 : 10

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا وَرَضُواْ بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَٱطۡمَأَنُّواْ بِهَا وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِنَا غَٰفِلُونَ

شۈبھىسىزكى، ئاللاھقا مۇلاقەت بولۇشنى كۈتمەيدىغان ۋە ئاللاھتىن قورقمايدىغان، مەڭگۈلۈك ئاخىرەت ھاياتىنىڭ ئورنىغا پانى دۇنيا ھاياتىغىلا رازى بولغان ۋە ئۇنىڭ بىلەن ئارام تاپقان كاپىرلار بولسا، ئاللاھنىڭ ئايەتلىرى ۋە كۆرسەتمىلىرىدىن يۈز ئۆرۈگۈچىلەردۇر.

8 : 10

أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

بۇ سۈپەتكە ئىگە بولغانلارنىڭ بارىدىغان جايى بولسا، قىلغان كۇپرىلىقى ۋە قىيامەت كۈنىنى ئىنكار قىلىشى سەۋەبلىك دەۋزەخ بولىدۇ.

9 : 10

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ يَهۡدِيهِمۡ رَبُّهُم بِإِيمَٰنِهِمۡۖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

شۈبھىسىزكى، ئاللاھقا ئىمان ئېيتقان ۋە ياخشى ئەمەلنى قىلغانلارنى ئاللاھ ئۇلارنىڭ ئىمانى سەۋەبلىك ئۆزىنىڭ رازىلىقىغا ئېرىشتۈرىدىغان سالىھ ئەمەلگە مۇيەسسەر قىلىدۇ. قىيامەت كۈنى ئاستىدىن ئۆستەڭلەر ئىقىپ تۇرىدىغان مەڭگۈلۈك جەننەتلەرگە كىرگۈزىدۇ.

10 : 10

دَعۡوَىٰهُمۡ فِيهَا سُبۡحَٰنَكَ ٱللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٞۚ وَءَاخِرُ دَعۡوَىٰهُمۡ أَنِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

ئۇلارنىڭ جەننەتتىكى دۇئاسى ئاللاھقا تەسبىھ ئېيتىش ۋە ئاللاھنى ئۇلۇغلاش، ئاللاھنىڭ، پەرىشتىلەرنىڭ ۋە ئۆزلىرىنىڭ ئۆز-ئارا بىر-بىرىگە قىلىدىغان سالامى: ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ۋەرەھمەتۇللاھ دېيىشتىن ئىبارەتتۇر. ئۇلارنىڭ دۇئاسىنىڭ ئاخىرى: جىمى ھەمدۇسانا مەخلۇقاتلارنىڭ پەرۋەردىگارى ئاللاھقا خاستۇر!، دېيىشتىن ئىبارەتتۇر.

11 : 10

۞ وَلَوۡ يُعَجِّلُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ ٱلشَّرَّ ٱسۡتِعۡجَالَهُم بِٱلۡخَيۡرِ لَقُضِيَ إِلَيۡهِمۡ أَجَلُهُمۡۖ فَنَذَرُ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ

ئەگەر كىشىلەر ئاچچىقى كەلگەندە ئۆزلىرىگە، بالىلىرىغا ۋە پۇل-مېلىغا يامانلىق تىلەپ ئالدىراپلا بەددۇئا قىلغاندەك، ئاللاھ ئۇلار تەلەپ قىلغان ياخشىلىقىنى ئاتا قىلىشقا ئالدىرىغاندەك، ئۇلارنىڭ بەددۇئاسىنى ئىجابەت قىلىشقا ئالدىرىسا ئىدى، ئۇلار ھالاك بولغان بولاتتى. لېكىن ئاللاھ ئۇلارغا مۆھلەت بېرىدۇ ۋە ئازابتىن قورقۇپ ساۋاب ئۈمىد قىلمىغانلىقى ئۈچۈن ئۆزى بىلەن مۇلاقات بولۇشنى ئۈمىد قىلمايدىغانلارنى قىيامەت كۈنى گۇمراھلىقتا تېڭىرقاپ يۈرۈش ئۈچۈن قويۇپ بېرىدۇ.

12 : 10

وَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوۡ قَاعِدًا أَوۡ قَآئِمٗا فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمۡ يَدۡعُنَآ إِلَىٰ ضُرّٖ مَّسَّهُۥۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡمُسۡرِفِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

ئۆزىگە زۇلۇم قىلغان ئىنسان بىرەر كېسەل ياكى ناچار ئەھۋالغا يولۇقسا، ياتسىمۇ، ئولتۇرسىمۇ، تۇرسىمۇ ئۇنى دەپئى قىلىشىمىزنى تىلەپ بىزگە دۇئا قىلىدۇ. ئۇنىڭ دۇئاسىنى ئىجابەت قىلىپ ئۇ يەتكەن زىيان ـ زەخمەتنى كۆتۈرۈۋەتسەك، گويا ئۇنى كۆتۈرۈۋېتىشىمىزنى تىلەپ بىزگە دۇئا قىلمىغاندەك يامان ئىشنى يەنە داۋاملاشتۇرىدۇ. ئىنسانغا ئازغۇنلىقىنى داۋاملاشتۇرۇش چىرايلىق كۆرستىلگىنىدەك كۇپرىلىقى بىلەن ھەددىدىن ئاشقۇچىلار ئۈچۈن ئۇلارنىڭ قىلغان گۇناھ-مەئسىيەتلىرى ۋە كۇپرىلىقى چىرايلىق كۆرسىتىلىپ ئۇنى تەرك قىلمايدۇ.

13 : 10

وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ

ئى مۇشرىكلار! سىلەردىن ئىلگىرىكى ئۈممەتلەر ئاللاھنىڭ پەيغەمبەرلىرىنى ئىنكار قىلىشتىن ئىبارەت گۇناھ - مەئسىيەتنى سادىر قىلغانلىقى ئۈچۈن بىز ئۇلارنى ھالاك قىلدۇق. ئۇلارغا بىز ئەۋەتكەن پەيغەمبەرلىرى پەرۋەردىگارى تەرىپىدىن ئېلىپ كەلگەن نەرسىلەردە ئۆزلىرىنىڭ راستچىللىقىغا دالالەت قىلىدىغان، ئېنىق ھۆججەتلەرنى ئېلىپ كەلدى. ئۇلار ئىمان ئېيتىشقا تەييارلىقى يوق بولغانلىقى ئۈچۈن پەيغەمبەرلىرىگە ئىمان ئېيتمىدى. شۇنىڭ بىلەن ئاللاھ ئۇلارنى خار قىلدى ۋە ئۇلارغا مۇۋەپپىقيەت ئاتا قىلمىدى. بىز زالىم ئۈممەتنى جازالىغىنىمىزدەك ھەر قانداق زامان ۋە ماكاندا ئۇلارغا ئوخشاش كىشىلەرنى جازالايمىز.

14 : 10

ثُمَّ جَعَلۡنَٰكُمۡ خَلَٰٓئِفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لِنَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ

ئى كىشىلەر! بىز سىلەرنى ياخشىلىق قىلىپ ساۋابقا ئېرىشتىڭلارمۇ؟ ياكى يامانلىق قىلىپ جازاغا ئېرىشتىڭلارمۇ؟ بۇنى كۆرىشىمىز ئۈچۈن، ئىلگىرى ھالاك قىلىنغان ئۈممەتلەرگە سىلەرنى ئورۇنباسار قىلدۇق.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• لطف الله عز وجل بعباده في عدم إجابة دعائهم على أنفسهم وأولادهم بالشر.

ئاللاھنىڭ بەندىلىرى ئۆزىگە ۋە بالىلىرىغا يامانلىق تىلەپ دۇئا قىلغاندا، ئۇنى دەرھال ئىجابەت قىلماسلىقى بەندىلىرىگە كۆيۈنگەنلىكىدۇر.

• بيان حال الإنسان بالدعاء في الضراء والإعراض عند الرخاء والتحذير من الاتصاف بذلك.

قىيىنچىلىققا دۇچ كەلگەندە دۇئا قىلىش، باياشاتلىققا ئېرىشكەندە دۇئادىن يۈز ئۆرۈش ئىنساننىڭ خارەكتىرىدۇر، بۇنىڭدىن قاتتىق ھەزەر ئەيلەش لازىم.

• هلاك الأمم السابقة كان سببه ارتكابهم المعاصي والظلم.

ئىلگىرىكى ئۈممەتلەرنىڭ ھالاك بولۇش سەۋەبى؛ ئۇلارنىڭ گۇناھ-مەئسىيەت ئۆتكۈزگەنلىكى ۋە باشقىلارغا زۇلۇم قىلغانلىقىدۇر.