ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫.
ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ:
191
:
2
وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡ وَأَخۡرِجُوهُم مِّنۡ حَيۡثُ أَخۡرَجُوكُمۡۚ وَٱلۡفِتۡنَةُ أَشَدُّ مِنَ ٱلۡقَتۡلِۚ وَلَا تُقَٰتِلُوهُمۡ عِندَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ حَتَّىٰ يُقَٰتِلُوكُمۡ فِيهِۖ فَإِن قَٰتَلُوكُمۡ فَٱقۡتُلُوهُمۡۗ كَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ
ចូរពួកអ្នក(អ្នកមានជំនឿ)សម្លាប់ពួកគេចុះនៅពេលដែលពួកអ្នកបានជួបពួកគេ ហើយចូរពួកអ្នកបណ្តេញពួកគេឱ្យចាកចេញពីទីកន្លែងដែលពួកគេធ្លាប់បានបណ្តេញពួកអ្នកឱ្យចាកចេញវិញចុះ ពោលគឺទីក្រុងម៉ាក្កះ។ ហើយភាពវឹកវរដែលកើតឡើងដោយសារតែការរារាំងអ្នកមានជំនឿពីសាសនារបស់គេ(សាសនាឥស្លាម) និងធ្វើឲ្យគេវិលត្រលប់ទៅកាន់ភាពគ្មានជំនឿវិញនោះ (ទង្វើនេះ)គឺធំធេងជាងការកាប់សម្លាប់ទៅទៀត។ ហើយចូរពួកអ្នកកុំផ្តើមប្រយុទ្ធជាមួយពួកគេនៅក្នុងម៉ាស្ជិតអាល់ហារ៉មឱ្យសោះ ដើម្បីជាការគោរពលើកតម្កើងដល់ម៉ាស្ជិតមួយនេះ លុះត្រាតែពួកគេផ្តើមប្រយុទ្ធជាមួយពួកអ្នកនៅទីនោះជាមុនសិន។ ប្រសិនបើពួកគេផ្តើមប្រយុទ្ធ(នឹងពួកអ្នក)នៅក្នុងម៉ាស្ជិតអាល់ហារ៉មនោះ ចូរពួកអ្នកប្រយុទុ្ធ(តបត)នឹងពួកគេវិញចុះ។ ហើយដូចការតបស្នងនេះដែរ (ការសម្លាប់ពួកគេនៅពេលពួកគេបានបង្កសង្គ្រាមនៅក្នុងម៉ាស្ជិតអាល់ហារ៉ម) គឺជាការតបស្នងចំពោះពួកគ្មានជំនឿ។
التفاسير:
192
:
2
فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
តែប្រសិនបើពួកគេ(ពួកប្រឆាំង)បានបញ្ឈប់ការប្រយុទ្ធជាមួយពួកអ្នក និងបញ្ឈប់ការប្រឆាំងរបស់ពួកគេហើយនោះ ចូរពួកអ្នកបញ្ឈប់ការប្រយុទ្ធដែរចុះ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់មហាអភ័យទោសបំផុតចំពោះជនណាដែលបានសារភាពកំហុស ដោយទ្រង់មិនយកទោសពៃរ៍ពួកគេចំពោះបាបកម្មរបស់ពួកគេកាលពីមុនឡើយ។ ទ្រង់ជាម្ចាស់មហាអាណិតស្រឡាញ់បំផុតចំពោះពួកគេ ដោយទ្រង់មិនប្រញាប់ដាក់ទោសពួកគេភ្លាមឡើយ។
التفاسير:
193
:
2
وَقَٰتِلُوهُمۡ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتۡنَةٞ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ لِلَّهِۖ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَلَا عُدۡوَٰنَ إِلَّا عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ
ហើយចូរពួកអ្នកប្រយុទ្ធជាមួយពួកគ្មានជំនឿរហូតដល់គ្មានអំពើស្ហ៊ីរិក ការរារាំងមនុស្សពីមាគ៌ារបស់អល់ឡោះ និងភាពគ្មានជំនឿកើតមាននៅក្នុងចំណោមពួកគេតទៅទៀត ហើយសាសនារបស់អល់ឡោះបានក្លាយជាសាសនាដ៏លេចធ្លោឡើង។ តែប្រសិនបើពួកគេបានបញ្ឈប់នូវភាពគ្មានជំនឿ និងការរារាំងអ្នកដទៃពីមាគ៌ារបស់អល់ឡោះហើយនោះ ចូរពួកអ្នកបោះបង់ការប្រយុទ្ធនឹងពួកគេចុះ។ ជាការពិតណាស់ គ្មានភាពជាសត្រូវនោះទេលើកលែងតែចំពោះពួកដែលបំពានដោយការគ្មានជំនឿនិងរារាំងអ្នកដទៃពីមាគ៌ារបស់អល់ឡោះប៉ុណ្ណោះ។
التفاسير:
194
:
2
ٱلشَّهۡرُ ٱلۡحَرَامُ بِٱلشَّهۡرِ ٱلۡحَرَامِ وَٱلۡحُرُمَٰتُ قِصَاصٞۚ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱعۡتَدُواْ عَلَيۡهِ بِمِثۡلِ مَا ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ
ខែបម្រាមដែលអល់ឡោះបានផ្តល់ឱ្យពួកអ្នកអាចចូលទៅក្នុងទឹកដីបម្រាម(ទឹកដីម៉ាក្កះ) និងអាចធ្វើអ៊ុមរ៉ោះបាននៅឆ្នាំទីប្រាំពីរ(បន្ទាប់ពីភៀសខ្លួន)នោះ គឺជំនួសខែបម្រាមដែលពួកមុស្ហរីគីន(ពហុទេពនិយម)បានរារាំងពួកអ្នកមិនឱ្យចូលទៅក្នុងទឹកដីពិសិដ្ឋនៅឆ្នាំទីប្រាំមួយ។ ហើយប្រការបម្រាមទាំងឡាយ(ដូចជាទឹកដីបម្រាម ខែបម្រាម និងតំណមអៀសរ៉ម) គឺត្រូវមានវិធានការវិនិច្ឆ័យទោសទៅលើពួកអ្នកដែលបានបំពានក្នុងវា។ ដូច្នេះ ជនណាហើយដែលបានបំពានលើពួកអ្នកនៅក្នុងវា ចូរពួកអ្នកតបតទៅពួកគេវិញឱ្យដូចអ្វីដែលពួកគេបានធ្វើដាក់ពួកអ្នក ដោយមិនត្រូវធ្វើឱ្យហួសកម្រិតព្រំដែនឡើយ។ ពិតណាស់ អល់ឡោះមិនស្រឡាញ់ជនណាដែលធ្វើហួសកម្រិតព្រំដែនរបស់វានោះទេ។ ចូរពួកអ្នកកោតខ្លាចអល់ឡោះដោយមិនត្រូវធ្វើអ្វីហួសព្រំដែនដែលអល់ឡោះបានអនុញ្ញាតឲ្យឱ្យពួកអ្នកឡើយ ហើយពួកអ្នកត្រូវដឹងថា ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់នៅជាមួយបណ្តាអ្នកដែលកោតខ្លាចចំពោះទ្រង់ តាមរយៈការផ្តល់ការចង្អុលបង្ហាញ និងជួយគាំទ្រ។
التفاسير:
195
:
2
وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا تُلۡقُواْ بِأَيۡدِيكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ وَأَحۡسِنُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
ហើយចូរពួកអ្នកចំណាយទ្រព្យសម្បត្តិនៅក្នុងបុព្វហេតុនៃការគោរពប្រតិបត្តិចំពោះអល់ឡោះចុះ ដូចជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង(នឹងពួកគ្មានជំនឿ)ជាដើម ហើយចូរពួកអ្នកកុំបណ្តោយខ្លួនរបស់ពួកអ្នកឲ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភាពវិនាសអន្តរាយ ដោយពួកអ្នកបោះបង់ការប្រយុទ្ធនិងការពលីនៅក្នុងមាគ៌ាអល់ឡោះជាម្ចាស់ ឬបណ្តោយខ្លួនរបស់ពួកអ្នកឲ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុងប្រការទាំងឡាយដែលជាហេតុនាំឱ្យពួកអ្នកវិនាសអន្តរាយឲ្យសោះ។ ចូរពួកអ្នកធ្វើឱ្យបានល្អទាំងក្នុងការគោរពសក្ការៈចំពោះអល់ឡោះ ទាំងក្នុងការទំនាក់ទំនង និងទាំងសីលធម៌របស់ពួកអ្នក។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ស្រឡាញ់បណ្តាអ្នកដែលធ្វើបានល្អនៅក្នុងគ្រប់កិច្ចការទាំងអស់របស់ពួកគេ ដោយទ្រង់លើកតម្កើងពួកគេដោយការប្រទានផលបុណ្យ និងផ្តល់ការចង្អុលបង្ហាញដល់ពួកគេ។
التفاسير:
196
:
2
وَأَتِمُّواْ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِۚ فَإِنۡ أُحۡصِرۡتُمۡ فَمَا ٱسۡتَيۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡيِۖ وَلَا تَحۡلِقُواْ رُءُوسَكُمۡ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ ٱلۡهَدۡيُ مَحِلَّهُۥۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوۡ بِهِۦٓ أَذٗى مِّن رَّأۡسِهِۦ فَفِدۡيَةٞ مِّن صِيَامٍ أَوۡ صَدَقَةٍ أَوۡ نُسُكٖۚ فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَمَن تَمَتَّعَ بِٱلۡعُمۡرَةِ إِلَى ٱلۡحَجِّ فَمَا ٱسۡتَيۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡيِۚ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖ فِي ٱلۡحَجِّ وَسَبۡعَةٍ إِذَا رَجَعۡتُمۡۗ تِلۡكَ عَشَرَةٞ كَامِلَةٞۗ ذَٰلِكَ لِمَن لَّمۡ يَكُنۡ أَهۡلُهُۥ حَاضِرِي ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
ហើយចូរពួកអ្នកបំពេញនូវការធ្វើធម្មយាត្រាហាជ្ជីនិងអ៊ុមរ៉ោះឱ្យបានពេញលេញក្នុងនាមជាអ្នកដែលស្វែងរកការពេញចិត្តពីអល់ឡោះ។ តែប្រសិនបើពួកអ្នកត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យបំពេញវាទាំងពីរ(ហាជ្ជីនិងអ៊ុមរ៉ោះ)ដោយសារជំងឺ ឬសត្រូវ(វាយលុក) បញ្ហាផ្សេងទៀតដែលស្រដៀងគ្នានេះ គឺតម្រូវលើពួកអ្នកត្រូវសំឡេះសត្វជំនូនណាមួយដែលងាយនឹងរកបាន ដូចជាសត្វអូដ្ឋ សត្វគោ និងសត្វពពែ ដើម្បីពួកអ្នកអាចចាកចេញពីតំណមអៀសរ៉មរបស់ពួកអ្នក។ ហើយចូរពួកអ្នកកុំទាន់កោរសក់ឬកាត់សក់របស់ពួកអ្នក លុះត្រាតែសត្វជំនូនទាំងនោះបានទៅដល់កន្លែងដែលគេសំឡេះសិន។ តែប្រសិនបើវាត្រូវបានគេរារាំង(មិនឲ្យសំឡេះ)នៅក្នុងទឹកដីពិសិដ្ឋទេនោះ ចូរពួកអ្នកសំឡេះវានៅកន្លែងដែលត្រូវបានរារាំងនោះចុះ។ ហើយប្រសិនបើវាពុំត្រូវគេបានរារាំងនៅកន្លែងណាមួយនៃទឹកដីពិសិដ្ឋទេនោះ ចូរឲ្យគេសំឡេះវា(សត្វជំនូន)នៅក្នុងទឹកដីពិសិដ្ឋនៅថ្ងៃសំឡេះគួរហ្ពាន(ថ្ងៃរ៉យ៉ាហាជ្ជី) និងនៅបណ្តាថ្ងៃតាសស្រិក(បីថ្ងៃបន្ទាប់ពីថ្ងៃរ៉យ៉ាហាជ្ជី)ចុះ។ ហើយប្រសិនបើនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកមានជំងឺ ឬទទួលរងនូវការឈឺចាប់ដោយសារសក់របស់គេនោះ ដូចជាមានចៃជាដើម ហើយគេបានកោសក់របស់គេដោយសារមូលហេតុទាំងនេះ គឺគេគ្មានទោសពៃរ៍អ្វីឡើយ ប៉ុន្តែរូបគេត្រូវទទួលការផាកពិន័យ ដោយត្រូវបួសចំនួនបីថ្ងៃ ឬផ្តល់ជាអាហារដល់អ្នកក្រីក្រនៅក្នុងទឹកដីពិសិដ្ឋចំនួនប្រាំមួយនាក់ ឬត្រូវសំឡេះសត្វពពែមួយក្បាលចែកជូនអ្នកទីទាល់ក្រដែលរស់នៅលើទឹកដីពិសិដ្ឋនោះ។ ហើយប្រសិនបើពួកអ្នកគ្មានការភ័យខ្លាចអ្វីទេនោះ ដូចនេះជនណាក្នុងចំណោមពួកអ្នកដែលធ្វើហាជ្ជីប្រភេទ”ហាជ្ជីតាម៉ាត់តួក” ដោយធ្វើអ៊ុមរ៉ោះនៅក្នុងបណ្តាខែហាជ្ជី គាត់អាចរីករាយចំពោះប្រការដែលគេបានហាមឃាត់ក្នុងពេលកាន់តំណមអៀហរ៉មបាន រហូតដល់គាត់ចាប់ផ្តើមធ្វើហាជ្ជីនៅក្នុងពេលរបស់វានោះ ចូរឲ្យគេសំឡេះសត្វជំនូនណាមួយដែលគេងាយស្រួលរក ដូចជាសត្វពពែមួយក្បាល ឬសំឡេះសត្វអូដ្ឋឬសត្វគោមួយក្បាលដោយចូលរួមគ្នាប្រាំពីរនាក់ក៏បាន។ តែប្រសិនបើគេគ្មានលទ្ធភាពសំឡេះសត្វទេនោះ គឺគេត្រូវបួសចំនួនបីថ្ងៃនៅក្នុងបណ្តាថ្ងៃហាជ្ជីជំនួសឲ្យការសំឡេះសត្វ និងបួសប្រាំពីរថ្ងៃទៀតនៅពេលដែលគេវិលត្រលប់ទៅកាន់គ្រួសាររបស់គេវិញ ដោយសរុបទាំងអស់ គឺគ្រប់ចំនួនដប់ថ្ងៃពេញ។ នោះហើយគឺជាការធ្វើហាជ្ជីតាម៉ាត់តួកដែលរួមជាមួយនឹងកាតព្វកិច្ចសំឡេះសត្វ ឬកាន់អំណត់បួសសម្រាប់អ្នកដែលគ្មានលទ្ធភាពសំឡេះសត្វទេនោះ គឺសម្រាប់អ្នកដែលមិនមែនជាអ្នកដែលរស់នៅក្នុងទឹកដីពិសិដ្ឋ។ ហើយចំពោះអ្នកដែលរស់នៅក្បែរទឹកដីពិសិដ្ឋវិញនោះ ដោយសារតែពួកគេមិនត្រូវការធ្វើហាជ្ជីតាម៉ាត់តួកនោះទេ ដោយសារតែពួកគេជាអ្នកដែលមានវត្តមានស្ថិតនៅលើទឹកដីពិសិដ្ឋស្រាប់ គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយដោយពួកគេគ្រាន់តែដើរតវ៉ាហ្វអ៊ុមរ៉ោះបន្តទៅកាន់ការធ្វើហាជ្ជី ជំនួសការធ្វើហាជ្ជីតាម៉ាត់តួកជាការស្រេច។ ហើយចូរពួកអ្នកកោតខ្លាចអល់ឡោះដោយប្រតិបត្តិតាមច្បាប់បញ្ញត្តិរបស់ទ្រង់ និងលើកតម្កើងព្រំដែន(ច្បាប់)របស់ទ្រង់ ហើយពួកអ្នកត្រូវដឹងថា ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះនឹងដាក់ទោសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុតចំពោះអ្នកដែលធ្វើផ្ទុយនឹងបទបញ្ជារបស់ទ្រង់។
التفاسير:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• مقصود الجهاد وغايته جَعْل الحكم لله تعالى وإزالة ما يمنع الناس من سماع الحق والدخول فيه.
• គោលបំណងនិងទិសដៅនៃការប្រយុទ្ធ គឺដើម្បីការពារច្បាប់អល់ឡោះ និងជាការលុបបំបាត់ចោលនូវអ្វីដែលបានរារាំងមនុស្សមិនឱ្យស្តាប់ឮការពិត និងទទួលយកវា។
• ترك الجهاد والقعود عنه من أسباب هلاك الأمة؛ لأنه يؤدي إلى ضعفها وطمع العدو فيها.
• ការអង្គុយនៅស្ងៀម និងការបោះបង់ចោលនូវការប្រយុទ្ធក្នុងមាគ៌ាអល់ឡោះ ស្ថិតក្នុងចំណោមមូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យប្រជាជាតិវិនាស ព្រោះវានាំឱ្យប្រជាជាតិមានភាពទន់ខ្សោយ និងធ្វើឲ្យសត្រូវកាន់តែមានភាពលោភលន់។
• وجوب إتمام الحج والعمرة لمن شرع فيهما، وجواز التحلل منهما بذبح هدي لمن مُنِع عن الحرم.
• ចាំបាច់ត្រូវតែបំពេញនូវការធ្វើអ៊ុមរ៉ោះនិងហាជ្ជីឲ្យបានពេញលេញចំពោះអ្នកដែលធ្វើហាជ្ជីនិងអ៊ុមរ៉ោះ ហើយគេអនុញ្ញាតតាហាល់លុល(ផ្តាច់ចេញពីការធ្វើហាជ្ជីឬអ៊ុមរ៉ោះ)បានដោយការសម្លេះសត្វជំនួសវិញចំពោះអ្នកដែលមានអ្វីមករារាំងពួកគេពីទឹកដីពិសិដ្ឋ។
