पवित्र कुरअानको अर्थको अनुवाद - फारसी भाषामा : तफ्सीर साअ्दी ।
شوریٰ
1
:
42
حٰمٓ ۟ۚ
قول مناسبتر در رابطه با حروف مقطعهای که در اوایل برخی سورههای قرآن آمده، این است که بدون مستند شرعی از ذکر معنی برای آنها خودداری کنیم و در عین حال یقین داشته باشیم که خداوند اینها را بیهوده نازل نکرده است، بلکه در پس آن حکمتی است که ما از آن بی خبریم.
التفاسير:
2
:
42
عٓسٓقٓ ۟
قول مناسبتر در رابطه با حروف مقطعهای که در اوایل برخی سورههای قرآن آمده، این است که بدون مستند شرعی از ذکر معنی برای آنها خودداری کنیم و در عین حال یقین داشته باشیم که خداوند اینها را بیهوده نازل نکرده است، بلکه در پس آن حکمتی است که ما از آن بی خبریم.
التفاسير:
3
:
42
كَذٰلِكَ یُوْحِیْۤ اِلَیْكَ وَاِلَی الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِكَ ۙ— اللّٰهُ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟
خداوند متعال خبر میدهد که این قرآن بزرگ را به پیامبر بزرگوار وحی کرده، همانطور که به پیامبران پیش از او نیز وحی نموده است. در اینجا خداوند فضل و لطف خویش را بیان نموده که او کتابها را نازل کرده، و پیامبران را فرستاده است، و محمّد صلی الله علیه وسلم پیامبر جدیدی نیست که قبل از او هیچ پیامبری نیامده باشد. و باید دانست که راه او، همان راه پیامبران پیش از اوست؛ و حالت او با حالات آنها مشابهت و تناسب دارد. و آنچه آورده است، با آنچه آنها آوردهاند مشابه میباشد، چون همه حق و راست هستند.
التفاسير:
4
:
42
لَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیْمُ ۟
و این قرآن را ذاتی نازل کرده که خداوند و معبود است، و دارای قدرت بزرگ و حکمت فراوان میباشد. و همۀ جهان بالا و پایین تحت فرمانروایی و تدبیرِ تقدیری و تشریعی او میباشند.
﴿وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡعَظِيمُ﴾ ذات و قدر و جایگاه و چیرگی خداوند والا است، و او بزرگوار میباشد. از عظمت او این است که:
التفاسير:
5
:
42
تَكَادُ السَّمٰوٰتُ یَتَفَطَّرْنَ مِنْ فَوْقِهِنَّ وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ یُسَبِّحُوْنَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیَسْتَغْفِرُوْنَ لِمَنْ فِی الْاَرْضِ ؕ— اَلَاۤ اِنَّ اللّٰهَ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِیْمُ ۟
﴿تَكَادُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ يَتَفَطَّرۡنَ مِن فَوۡقِهِنَّ﴾ نزدیک است آسمانها با وجود بزرگیشان و اینکه جماد هستند، از بالا در هم بشکافند، ﴿وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ﴾ و فرشتگان بزرگوار و مقرّب در برابر عظمت او فروتن هستند، و به ربوبیّت او اذعان دارند، و در برابر قدرت او خاضعاند. و پروردگارشان را ستایش و تسبیح میگویند، و او را تعظیم مینمایند، و او را از هر نقص و عیبی منزّه میدانند، و به هر صفت کمالی توصیف میکنند. ﴿وَيَسۡتَغۡفِرُونَ لِمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ﴾ و به خاطر آنچه که از ساکنان زمین سر میزند و شایستۀ عظمت و بزرگی پروردگارشان نیست، برای آنان آمرزش میطلبند. با اینکه خداوند متعال ﴿هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ﴾ آمرزنده و مهربان است. و اگر آمرزش و رحمت او نبود، فوراً خلق را با کیفر خود ریشهکن و نابود میکرد.
توصیف خداوند به این صفات ـ بعد از آنکه بیان کرد به همۀ پیامبران و به محمّد «صلوات الله و سلامه علیهم أجمعین» به طور ویژه وحی کرده است ـ اشاره به این است که در این قرآن، دلایل و آیات و حجّتهایی وجود دارد که بر کمال خداوند آفریننده دلالت مینماید، و بر این مطلب دلالت دارد که خداوند به این نامهای بزرگ متصف است؛ نامهایی که باعث میشوند دلها از معرفت و محبّت و تعظیم و بزرگداشت خداوند لبریز و سرشار گردند، و تمام عبودیت و بندگیِ ظاهری و باطنی برای او صورت گیرد. نیز این براهین و آیات دلالت میکنند بر اینکه یکی از بزرگترین ستمها و زشتترین گفتهها، بر گرفتن معبودها و انبازهایی جز خداست؛ معبودهایی که هیچ سود و زیانی در دست آنها نیست، بلکه آنها خودشان مخلوق هستند و در همۀ حالات خود به خدا نیازمندند.
التفاسير:
6
:
42
وَالَّذِیْنَ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖۤ اَوْلِیَآءَ اللّٰهُ حَفِیْظٌ عَلَیْهِمْ ۖؗ— وَمَاۤ اَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَكِیْلٍ ۟
﴿وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ﴾ و کسانی که جز خدا، برای خود دوستان و یاورانی برگرفتهاند؛ و با پرستش و طاعت، به آنها دوستی و ابراز محبّت مینمایند، آنگونه که خدا را عبادت میکنند؛ اینها باطل را برگرفتهاند، و در حقیقت آنان یاوران و دوستان ایشان نیستند.
﴿ٱللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيۡهِمۡ﴾ بلکه خداوند مراقب ایشان است، و اعمالشان را ثبت و ضبط مینماید، و در برابر کارهای خوب و بدشان آنان را مجازات خواهد کرد. ﴿وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٖ﴾ و تو مسئول آنها نیستی، و از تو دربارۀ اعمال آنها پرسیده نمیشود؛ بلکه تو فقط رساننده هستی و وظیفهات را انجام دادهای.
التفاسير:
7
:
42
وَكَذٰلِكَ اَوْحَیْنَاۤ اِلَیْكَ قُرْاٰنًا عَرَبِیًّا لِّتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰی وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنْذِرَ یَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَیْبَ فِیْهِ ؕ— فَرِیْقٌ فِی الْجَنَّةِ وَفَرِیْقٌ فِی السَّعِیْرِ ۟
سپس خداوند متعال منّت خویش را بر پیامبر و بر مردم بیان کرد که ﴿قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا﴾ قرآنی عربی را که الفاظ و معانی آن روشن هستند نازل فرموده، ﴿لِّتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَا﴾ تا مردم مکه و کسانی از ساکنان آبادیهای پیرامون مکّه را بترسانی. سپس این بیم دادن را به سایر مردم جهان برساند.
﴿وَتُنذِرَ يَوۡمَ ٱلۡجَمۡعِ﴾ و مردم را از روز گردهمایی؛ یعنی قیامت، که خداوند همۀ مردمان را از اوّل تا آخر در آن جمع میکند، بترسانی. و به آنها خبر دهی که ﴿لَا رَيۡبَ فِيهِ﴾ شکی در آمدن قیامت نیست. و مردم در آن روز به دو گروه تقسیم میشوند: ﴿فَرِيقٞ فِي ٱلۡجَنَّةِ﴾ گروهی در بهشت خواهند بود؛ و آنها کسانی هستند که به خدا ایمان آورده و پیامبران را تصدیق کردهاند. ﴿وَفَرِيقٞ فِي ٱلسَّعِيرِ﴾ و گروهی در دوزخ خواهند بود؛ و آنان انواع کافران تکذیب کننده میباشند.
التفاسير:
8
:
42
وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَعَلَهُمْ اُمَّةً وَّاحِدَةً وَّلٰكِنْ یُّدْخِلُ مَنْ یَّشَآءُ فِیْ رَحْمَتِهٖ ؕ— وَالظّٰلِمُوْنَ مَا لَهُمْ مِّنْ وَّلِیٍّ وَّلَا نَصِیْرٍ ۟
﴿وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَهُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ﴾ با وجود این اگر خداوند میخواست، همۀ مردم را یک امّتِ بر هدایت قرار میداد؛ چون او تواناست و هیچ چیزی از ارادۀ وی سرپیچی نمیکند. ولی خداوند خواست، هرکس را از بندگان برگزیدهاش که بخواهد، به رحمت خویش داخل گرداند. امّا ستمگران صلاحیّت برخورداری از خیر و خوبی را ندارند، و آنها از رحمت خدا محروم هستند. ﴿مَا لَهُم مِّن وَلِيّٖ وَلَا نَصِيرٍ﴾ پس غیر از خداوند دیگر دوست و یاوری ندارند که آنها را سرپرستی نماید تا به آنچه که خوب و دوست داشتنی است دست یابند، و از آنچه که ناخوشایند است در امان بمانند.
التفاسير:
9
:
42
اَمِ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖۤ اَوْلِیَآءَ ۚ— فَاللّٰهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَهُوَ یُحْیِ الْمَوْتٰی ؗ— وَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟۠
کسانی که ﴿أَمِ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ﴾ جز خدا چیزهایی را به دوستی گرفته؛ و با پرستش آنها، آنان را یاور و سرپرست خود قرار دادهاند؛ مرتکب زشتترین اشتباه شدهاند؛ زیرا تنها خداوند کارساز است، و بندگانش باید با پرستش و طاعتش، و نزدیکی جستن به او -با انواع تقرّبات ممکن- او را به یاوری و دوستی بگیرند؛ چراکه فقط او به تدبیر بندگانش میپردازد، و به طور ویژه بندگان مؤمن خود را از تاریکیها به سوی نور هدایت میکند، و به لطف خود آنان را کمک نموده، و در همۀ کارهایشان آنان را سرپرستی مینماید.
﴿وَهُوَ يُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ﴾ و او مردگان را زنده میگرداند و او بر همه چیز تواناست؛ یعنی زنده کردن و میراندن در دست اوست، و مشیّت و قدرت او نافذ میباشد. پس او سزاوار آن است که به تنهایی پرستش شود؛ چرا که شریکی ندارد.
التفاسير:
10
:
42
وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیْهِ مِنْ شَیْءٍ فَحُكْمُهٗۤ اِلَی اللّٰهِ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبِّیْ عَلَیْهِ تَوَكَّلْتُ ۖۗ— وَاِلَیْهِ اُنِیْبُ ۟
خداوند متعال میفرماید: ﴿وَمَا ٱخۡتَلَفۡتُمۡ فِيهِ مِن شَيۡءٖ فَحُكۡمُهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِ﴾ و در هر چیزی از اصول وفروع دینتان که اختلاف کنید، داوری آن به کتاب خدا و سنّت پیامبرش واگذار میگردد. پس هر چه کتاب و سنّت حکم کردند، حق همان است؛ و هرچه با کتاب و سنت مخالف باشد، باطل است.
﴿ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبِّي﴾ این است خداوند، پروردگار من؛ یعنی همانطور که او پروردگار و آفریننده و روزی دهنده و مدبّر است، او تعالی نیز به وسیلۀ شریعت خود، در همۀ امور بندگانش میان آنان داوری مینماید. مفهوم آیۀ کریمه این است که اتّفاق امّت، حجّتی قاطع است؛ چون خداوند متعال به ما دستور داده که فقط چیزهایی را به او بازگردانیم که در آن اختلاف کردهایم؛ پس آنچه که ما بر آن اتّفاق نمودهایم، کافی است که امّت بر آن اتفاق کرده باشد؛ زیرا امّت از خطا مصون میباشد. و حتماً اتّفاق امّت، با آنچه که در کتاب خدا و سنّت پیامبرش آمده است موافق است.
﴿عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ﴾ بر او توکل نمودهام، و در به دست آوردن منافع و دور کردن زیانها دل به او سپردهام، و به خداوند اعتماد دارم که مرا بر این امر کمک مینماید. ﴿وَإِلَيۡهِ أُنِيبُ﴾ و با قلب و جسمم به سوی او روی میآورم، و به طاعت وعبادت او میپردازم. و این دو اصل را خداوند در بسیاری از آیات کتابش بیان میدارد؛ چون با مجموع این دو چیز، بنده کمال را به دست میآورد؛ و اگر این دو چیز نباشند یا یکی نباشد، کمال مطلوب را از دست میدهد. همانطور که فرموده است: ﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ﴾ فقط تو را میپرستیم، و تنها از تو یاری میجوییم. و فرموده است: ﴿فَٱعۡبُدۡهُ وَتَوَكَّلۡ عَلَيۡهِ﴾ او را بپرست، و بر او توکّل کن.
التفاسير:
