ការបកប្រែអត្ថន័យ ជំពូក​ អាល់កះហ្វុី - ការអធិប្បាយសង្ខេបអំពីគម្ពីគួរអានជាភាសាថៃ - លេខ​ទំព័រ 301 - សព្វវចនាធិប្បាយនៃគម្ពីគួរអាន

62 : 18

فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَىٰهُ ءَاتِنَا غَدَآءَنَا لَقَدۡ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبٗا

เมื่อทั้งสองเดินเลยจากที่นั่นไป มูซา อะลัยฮิสสลาม ก็ได้กล่าวแก่คนใช้ว่า "จงนำอาหารกลางวันของเราออกมากินกันเถอะ เรารู้สึกเหนื่อยจากการเดินทางในครั้งนี้มาก"

63 : 18

قَالَ أَرَءَيۡتَ إِذۡ أَوَيۡنَآ إِلَى ٱلصَّخۡرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ ٱلۡحُوتَ وَمَآ أَنسَىٰنِيهُ إِلَّا ٱلشَّيۡطَٰنُ أَنۡ أَذۡكُرَهُۥۚ وَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِي ٱلۡبَحۡرِ عَجَبٗا

คนใช้ได้กล่าวว่า "ท่านมิได้สังเกตหรือว่ามีเหตุการณ์อะไรบ้างที่เกิดขึ้นในตอนที่เราพักข้างก้อนหินนั้น?! แท้จริงฉันลืมที่จะบอกท่านเกี่ยวกับเรื่องของปลานั้น และไม่มีผู้ใดทำให้ฉันลืมที่จะบอกท่านนอกจากชัยฏอน(มารร้าย)เท่านั้น ปลาตัวนั้นได้กลับมามีชีวิตแล้วกระโดดหนีลงทะเลไปอย่างน่าอัศจรรย์"

64 : 18

قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبۡغِۚ فَٱرۡتَدَّا عَلَىٰٓ ءَاثَارِهِمَا قَصَصٗا

มูซา อะลัยฮิสสลามได้กล่าวแก่คนใช้ของเขาว่า "นั่นแหละคือสิ่งที่เราต้องการ มันเป็นสัญลักษณ์สถานที่พำนักของบ่าวที่มีคุณธรรมคนนั้น ดังนั้นทั้งสองก็ได้หวนกลับตามร้อยเท้าเดิมกลับไป เพื่อจะได้ไม่หลงทาง จนกระทั่งทั้งสองได้ถึงที่ก้อนหินนั้น และจากตรงนั้นที่ปลาตัวนั้นเข้าสู่ทะเล"

65 : 18

فَوَجَدَا عَبۡدٗا مِّنۡ عِبَادِنَآ ءَاتَيۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَا وَعَلَّمۡنَٰهُ مِن لَّدُنَّا عِلۡمٗا

และเมื่อทั้งสองได้ถึง ณ จุดที่ปลาได้หายไป พวกเขาก็ได้พบบ่าวคนหนี่งของเราที่มีคุณธรรม (นั่นคือ อัลเคาะฎิร อะลัยฮิสสลาม) ซึ่งเป็นบ่าวที่เราได้ประทานความเมตตาแก่เขาและเราได้สอนเขาซึ่งความรู้ที่คนอื่นๆ ไม่สามารถที่จะรับรู้ได้ และความรู้นี้คือสิ่งที่เป็นเนื้อหาหลักในเรื่องนี้

66 : 18

قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰ هَلۡ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰٓ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمۡتَ رُشۡدٗا

มูซาได้กล่าวแก่เขาด้วยความนอบน้อมถ่อมตนว่า "ให้ฉันติดตามท่านไปด้วยได้ไหม? ทั้งนี้เพื่อที่ท่านจะได้สอนฉัน จากความรู้ที่อัลลอฮ์ได้สอนท่านมา ที่เป็นแนวทางนำไปสู่สัจธรรมที่เที่ยงตรง "

67 : 18

قَالَ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا

ท่านอัลเคาะฎิร ได้ตอบว่า "แท้จริงแล้ว ท่านไม่สามารถที่จะอดทนกับความรู้ที่ฉันมี เพราะมันไม่ตรงกับความรู้ที่ท่านมีนั่นเอง"

68 : 18

وَكَيۡفَ تَصۡبِرُ عَلَىٰ مَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ خُبۡرٗا

"และท่านจะอดทนอยู่ได้อย่างไรเล่า กับสิ่งที่ท่านได้เห็นถึงการกระทำที่ท่านไม่รู้ว่ามันผิดหรือถูก เพราะท่านจะตัดสินกับความรู้ที่เป็นที่สุดแล้วสำหรับท่าน?!"

69 : 18

قَالَ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ صَابِرٗا وَلَآ أَعۡصِي لَكَ أَمۡرٗا

มูซาได้กล่าวว่า "หากอัลลอฮ์ทรงประสงค์ท่านจะเห็นว่าฉันเป็นคนอดทนในสิ่งที่ฉันเห็นถึงการกระทำของท่าน มุ่งมั่นที่จะเชื่อฟังท่าน และฉันจะไม่ฝ่าฝืนคำสั่งใด ๆ ของท่าน ที่ได้สั่งใช้ฉัน"

70 : 18

قَالَ فَإِنِ ٱتَّبَعۡتَنِي فَلَا تَسۡـَٔلۡنِي عَن شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ أُحۡدِثَ لَكَ مِنۡهُ ذِكۡرٗا

ท่านอัลเคาะฏิรได้กล่าวแก่มูซาว่า "หากท่านจะติดตามฉันไป ท่านจงอย่าได้ถามฉันถึงเรื่องใดๆจากสิ่งที่ท่านเห็นจากการกระทำของฉัน จนกว่าฉันจะเป็นผู้ที่เริ่มอธิบายสิ่งนั้นให้ท่านเอง"

71 : 18

فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا رَكِبَا فِي ٱلسَّفِينَةِ خَرَقَهَاۖ قَالَ أَخَرَقۡتَهَا لِتُغۡرِقَ أَهۡلَهَا لَقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـًٔا إِمۡرٗا

และเมื่อพวกเขาทั้งสองได้ตกลงกันแล้ว พวกเขาก็ออกเดินทางไปที่ชายหาด พบเรือลำหนึ่ง พวกเขาก็ได้ลงเรือลำนั้นไปโดยไม่เสียค่าโดยสารใดๆ ซึ่งเป็นการให้เกียรติแก่ท่านเคาะฎิร และแล้วท่านเคาะฎิรก็ได้เจาะรูเรือลำนั้นโดยถอดไม้แผ่นหนึ่งออกไป มูซาจึงได้ร้องออกมาว่า "ท่านเจาะรูลำเรือที่เจ้าของมันให้ลงเรือไปด้วยโดยไม่เสียค่าโดยสารใดๆ เพื่อที่จะให้ผู้คนที่อยู่ในเรือจมน้ำตายกระนั้นหรือ?! ท่านได้กระทำในสิ่งที่รับไม่ได้จริงๆ"

72 : 18

قَالَ أَلَمۡ أَقُلۡ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا

ท่านเคาะฎิรตอบแก่มูซาว่า "ฉันมิได้บอกแก่ท่านหรือว่า แท้จริง ท่านไม่สามารถที่จะอดทนร่วมกับฉันได้ ในสิ่งที่ท่านเห็นถึงการกระทำของฉัน?!"

73 : 18

قَالَ لَا تُؤَاخِذۡنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرۡهِقۡنِي مِنۡ أَمۡرِي عُسۡرٗا

มูซาก็ได้กล่าวแก่ท่านเคาะฎิรว่า "โปรดอย่าได้ตำหนิฉันในสิ่งที่ฉันลืมจนผิดสัญญาที่ให้ไว้ และอย่าได้เข้มงวดกับฉันมากจนเกินไปในการเป็นผู้ติดตามท่านเลย"

74 : 18

فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا لَقِيَا غُلَٰمٗا فَقَتَلَهُۥ قَالَ أَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا زَكِيَّةَۢ بِغَيۡرِ نَفۡسٖ لَّقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـٔٗا نُّكۡرٗا

เมื่อถึงชายฝั่งพวกเขาทั้งสองก็ลงจากเรือไป เดินตามชายหาดจนกระทั่งพบเด็กชายคนหนึ่งยังไม่บรรลุศาสนภาวะซึ่งกำลังเล่นกับเพื่อนๆ ท่านเคาะฎิรจึงฆ่าเด็กคนนั้น มูซาจึงได้ร้องออกมาว่า "ท่านฆ่าคนที่บริสุทธิ์ที่ยังไม่บรรลุศาสนภาวะโดยเขาไม่มีบาปใดๆกระนั้นหรือ?! แท้จริงท่านได้นำมาซึ่งสิ่งที่โหดร้ายจริงๆ!"

ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:

• استحباب كون خادم الإنسان ذكيًّا فطنًا كَيِّسًا ليتم له أمره الذي يريده.

สมควรเลือกคนใช้ที่เฉลียวฉลาด มีปัญญาและไหวพริบที่ดี เพื่อที่จะได้ช่วยเสริมในการงานของเขาได้บรรลุตามที่ต้องการ

• أن المعونة تنزل على العبد على حسب قيامه بالمأمور به، وأن الموافق لأمر الله يُعان ما لا يُعان غيره.

ความช่วยเหลือจากอัลลอฮ์ที่จะประสบกับบ่าวของพระองค์นั้น ขึ้นอยู่กับความเข้มงวดในการปฏิบัติตนตามบทบัญญัติของพระองค์ และผู้ที่ทำตามคำสั่งของพระองค์จะได้รับความช่วยเหลือจากพระองค์ อย่างที่คนอื่นๆ ไม่เคยได้รับ

• التأدب مع المعلم، وخطاب المتعلم إياه ألطف خطاب.

ต้องมีกิริยามารยาทที่ดีกับครูผู้สอน และผู้เรียนจะต้องใช้คำพูดที่นุ่มนวลที่สุดกับครูผู้สอน

• النسيان لا يقتضي المؤاخذة، ولا يدخل تحت التكليف، ولا يتعلق به حكم.

การหลงลืมนั้น เป็นสิ่งที่ไม่ควรที่จะเอาโทษ เป็นสิ่งที่ไม่อยู่ในกฎเกณฑ์ของการตักลีฟ(ปฏิบัติศาสนบัญญัติ) และจะไม่มีการเกี่ยวข้องใดๆกับการตัดสินทางกฎหมาย

• تعلم العالم الفاضل للعلم الذي لم يَتَمَهَّر فيه ممن مهر فيه، وإن كان دونه في العلم بدرجات كثيرة.

การเรียนรู้ของผู้รู้ที่มีเกียรติในวิชาความรู้ที่ตนเองไม่เชี่ยวชาญจากผู้ที่เชี่ยวชาญในความรู้นั้นๆ แม้ว่าผู้ที่สอนเขานั้นจะอยู่ในระดับของความรู้ที่ต่ำกว่าเขาอย่างมากก็ตาม

• إضافة العلم وغيره من الفضائل لله تعالى، والإقرار بذلك، وشكر الله عليها.

ต้องอ้างความรู้และสิ่งอื่นๆที่เป็นความประเสริฐต่างๆนั้นขึ้นกับอัลลอฮ์ ยอมรับในสิ่งนั้น และสำนึกในความกรุณาของอัลลอฮ์ต่อสิ่งนั้น