ការបកប្រែអត្ថន័យគួរអាន - ការបកប្រែជាភាសាពែរ្ស - តាហ្វសៀរ អាស-សាក់ទី
លេខទំព័រ:
11
:
70
یُّبَصَّرُوْنَهُمْ ؕ— یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِیْ مِنْ عَذَابِ یَوْمِىِٕذٍ بِبَنِیْهِ ۟ۙ
((يُبَصَّرُونَهُمۡ﴾) و هیچ دوست و خویشاوندی از حال خویشاوندی دیگر نمیپرسد، خویشاوند خویشاوندش را میبیند اما هرگز به این فکر نمیکند که از حال او جویا شود و نه دربارۀ زندگی و دوستی خودشان سخنی میگویند، بلکه هرکس فقط به فکر خودش است.
﴿يَوَدُّ ٱلۡمُجۡرِمُ لَوۡ يَفۡتَدِي مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِئِذِۢ بِبَنِيه﴾ فرد گناهکار آرزو میکند که کاش میشد برای رهایی از عذاب آن روز، فرزندان خود را فدا سازد
التفاسير:
12
:
70
وَصَاحِبَتِهٖ وَاَخِیْهِ ۟ۙ
((وَصَٰحِبَتِهِۦ وَأَخِيهِ﴾) و همسر و برادرش
التفاسير:
13
:
70
وَفَصِیْلَتِهِ الَّتِیْ تُـْٔوِیْهِ ۟ۙ
((وَفَصِيلَتِهِ ٱلَّتِي تُٔۡوِيهِ﴾) و نیز فامیل و قبیلهای که در دنیا یکدیگر را یاری و کمک مینمودند.
پس در قیامت هیچ کس به کسی دیگر فایدهای نمیرساند، و هیچ کس شفاعت نمیکند مگر با اجازۀ خدا.
التفاسير:
14
:
70
وَمَنْ فِی الْاَرْضِ جَمِیْعًا ۙ— ثُمَّ یُنْجِیْهِ ۟ۙ
بلکه مجرمی که مستحق عذاب است اگر همۀ کسانی را که میشناسد فدا کند، ﴿وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا ثُمَّ يُنجِيهِ﴾ و همۀ کسانی را که روی زمین هستند فدا نماید تا نجات یابد، این کار برایش فایدهای نخواهد داشت.
التفاسير:
15
:
70
كَلَّا ؕ— اِنَّهَا لَظٰی ۟ۙ
﴿كَلَّآ﴾ هیچ چاره و یاوری ندارند؛ فرمان عذاب بر آنها قطعی شده، و سود و فایدۀ خویشاوندان و دوستان از بین رفته است. ﴿إِنَّهَا لَظَىٰ﴾ این آتش سوزان و سراپا شعله است
التفاسير:
16
:
70
نَزَّاعَةً لِّلشَّوٰی ۟ۚۖ
((نَزَّاعَةٗ لِّلشَّوَىٰ﴾) که پوست اعضای ظاهری و باطنی را میکَنَد.
التفاسير:
17
:
70
تَدْعُوْا مَنْ اَدْبَرَ وَتَوَلّٰی ۟ۙ
﴿تَدۡعُواْ مَنۡ أَدۡبَرَ وَتَوَلَّىٰ وَجَمَعَ فَأَوۡعَىٰٓ﴾ دوزخ کسی را به سوی خود فرا میخواند که از پیروی کردن
از حق روی برگردانده و اعراض کرده و به آن توجّهی ننموده، و اموال و دارائی را روی هم انباشته و آن را نگاهداری نموده است، و آنچه را که به سود اوست و آتش را از او دور مینماید از آن انفاق نکرده است. پس آتش دوزخ چنین کسانی را به سوی خودش فرامیخواند، و آماده است تا بر آنان شعله بکشد.
التفاسير:
18
:
70
وَجَمَعَ فَاَوْعٰی ۟
﴿تَدۡعُواْ مَنۡ أَدۡبَرَ وَتَوَلَّىٰ وَجَمَعَ فَأَوۡعَىٰٓ﴾ دوزخ کسی را به سوی خود فرا میخواند که از پیروی کردن
از حق روی برگردانده و اعراض کرده و به آن توجّهی ننموده، و اموال و دارائی را روی هم انباشته و آن را نگاهداری نموده است، و آنچه را که به سود اوست و آتش را از او دور مینماید از آن انفاق نکرده است. پس آتش دوزخ چنین کسانی را به سوی خودش فرامیخواند، و آماده است تا بر آنان شعله بکشد.
التفاسير:
19
:
70
اِنَّ الْاِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوْعًا ۟ۙ
در اینجا طبیعت و صفت آدمی بیان شده که کم طاقت و ناشکیبا است.
التفاسير:
20
:
70
اِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوْعًا ۟ۙ
ناشکیبایی انسان را این گونه تفسیر کرد و فرمود: ﴿إِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ جَزُوعٗا﴾ اگر به انسان بلایی از قبیل: فقر یا بیماری برسد، یا چیزی دوست داشتنی از قبیل: مال یا خانواده یا فرزندی را از دست دهد، شکیبایی نمیورزد، و به تقدیر الهی راضی نمیشود، بلکه بیتابی و بیصبری میکند.
التفاسير:
21
:
70
وَّاِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوْعًا ۟ۙ
﴿وَإِذَا مَسَّهُ ٱلۡخَيۡرُ مَنُوعًا﴾ و هرگاه نیکی و آسایشی به او برسد، بخیل میشود؛ و از آنچه که خداوند به او داده است نمیبخشد، و شکر خدا را به خاطر نعمتها و احسانش به جای نمیآورد. پس انسان به هنگام زیانمندی و بلا بیتابی و بیقراری میکند، و در حالت خوشی و آسایش بخل میورزد.
التفاسير:
22
:
70
اِلَّا الْمُصَلِّیْنَ ۟ۙ
﴿إِلَّا ٱلۡمُصَلِّينَ﴾ مگر نمازگزارانی که دارای این صفات باشند. آنها هرگاه خیر و خوبی بدیشان برسد، خدا را سپاس میگزارند و از نعمتهایی که خداوند به آنها ارزانی کرده است انفاق میکنند. و هرگاه بدی به آنها برسد، صبر میکنند و به پاداش الهی چشم میدوزند.
التفاسير:
23
:
70
الَّذِیْنَ هُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ دَآىِٕمُوْنَ ۟
در توصیف نمازگزاران فرمود: ﴿ٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ دَآئِمُونَ﴾ کسانی که نمازهایشان را در اول وقت و همراه با شرایط و ارکان آن میخوانند، و همیشه به این پایبند هستند. و مانند کسی نیستند که نماز نمیخواند یا زمانی نماز میخواند و زمانی دیگر نماز نمیخواند، یا به صورت ناقص نماز را انجام میدهد.
التفاسير:
24
:
70
وَالَّذِیْنَ فِیْۤ اَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُوْمٌ ۟
﴿وَٱلَّذِينَ فِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ مَّعۡلُومٞ﴾ و کسانی که در مالهایشان سهم مشخصی از زکات و صدقه قرار دادهاند.
التفاسير:
25
:
70
لِّلسَّآىِٕلِ وَالْمَحْرُوْمِ ۟
((لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ﴾) برای کسی که گدایی میکند، و برای کسی که چیزی ندارد ولی از مردم طلب نمیکند و کسی نمیداند که او فقیر است، و به این افراد میدهند.
التفاسير:
26
:
70
وَالَّذِیْنَ یُصَدِّقُوْنَ بِیَوْمِ الدِّیْنِ ۟
﴿وَٱلَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ﴾ و کسانی که به جزا و زنده شدن پس از مرگ که خدا و پیامبران به آمدن آن خبر دادهاند ایمان میآورند، و به آن یقین دارند، و خود را برای قیامت آماده میکنند و برای آن میکوشند. و از تصدیق روز جزا، تصدیق پیامبران و کتابهایی را که آوردهاند لازم میآید.
التفاسير:
27
:
70
وَالَّذِیْنَ هُمْ مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِمْ مُّشْفِقُوْنَ ۟ۚ
﴿وَٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ﴾ و کسانی که از عذاب پروردگارشان بیمناک و ترسناکاند، پس بدین خاطر همۀ چیزهایی را که آنان را به عذاب خدا نزدیک میکند رها میکنند.
التفاسير:
28
:
70
اِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَیْرُ مَاْمُوْنٍ ۪۟
﴿إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمۡ غَيۡرُ مَأۡمُونٖ﴾ همانا عذاب پروردگارشان، همان عذابی است که از آن باید ترسید و پرهیز کرد.
التفاسير:
29
:
70
وَالَّذِیْنَ هُمْ لِفُرُوْجِهِمْ حٰفِظُوْنَ ۟ۙ
﴿وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ﴾ و کسانی که شرمگاههای خود را پاک نگاه میدارند، و آن را در جای حرامی چون زنا یا لواط یا آمیزش با زن به هنگام عادت ماهانه یا آمیزش از راه پشت با همسر به کار نمیبرند. نیز شرمگاههای خود را از این حفاظت میکنند که کسی به آن نگاه کند یا آن را دست بزند که برایش جایز نیست، و نیز وسیلههای حرامی را که انگیزه انجام کار زشت میشود رها میکنند و از آن دوری میگزینند.
التفاسير:
30
:
70
اِلَّا عَلٰۤی اَزْوَاجِهِمْ اَوْ مَا مَلَكَتْ اَیْمَانُهُمْ فَاِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُوْمِیْنَ ۟ۚ
﴿إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ﴾ مگر بر زنان و کنیزان خود که در این صورت آنها به خاطر آمیزش و همخوابی با آنان از محلی که جایگاه حاصلخیزی و کشت و زرع است مورد سرزنش قرار نمیگیرند.
التفاسير:
31
:
70
فَمَنِ ابْتَغٰی وَرَآءَ ذٰلِكَ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْعٰدُوْنَ ۟ۚ
﴿فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ﴾ و هرکس که به غیر از زن و کنیزش دنبال چیزی دیگر برود، ﴿فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ﴾ چنین کسانی از آنچه خداوند حلال نموده تجاوز کرده، و به آنچه که حرام کرده است روی آوردهاند. این آیه، بر حرام بودن نکاح موقت دلالت مینماید؛ چون زنی که به صورت موقت نکاح میشود نه همسر است و نه کنیز.
التفاسير:
32
:
70
وَالَّذِیْنَ هُمْ لِاَمٰنٰتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رٰعُوْنَ ۟
﴿وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ﴾ و کسانی که برای وفای به عهدهای خود و ادای امانتهایشان میکوشند. و این همۀ امانتهایی را شامل میشود که میان بنده و پروردگارش میباشد مانند تکلیفهای پنهانی که کسی جز خدا نمیداند. نیز اموال و رازهایی را که بندگان به صورت امانت به یکدیگر میسپارند در بر میگیرد. همچنین شامل عهدی است که با خدا یا با خلق بسته میشود. عهد و پیمان چیزی است که بنده از آن پرسیده میشود که آیا به آن وفادار بوده یا عهدشکنی و خیانت کرده است؟
التفاسير:
33
:
70
وَالَّذِیْنَ هُمْ بِشَهٰدٰتِهِمْ قَآىِٕمُوْنَ ۟
﴿وَٱلَّذِينَ هُم بِشَهَٰدَٰتِهِمۡ قَآئِمُونَ﴾ و کسانی که امانتها و عهدهایشان را رعایت میکنند؛ یعنی فقط به چیزی گواهی میدهند که آن را میدانند، بدون اینکه گواهی را کم و کاست ارائه کنند، یا آن را بپوشانند، و در ادای شهادت، رعایت هیچ خویشاوند و دوستی را نمیکنند، و هدفشان از دادن گواهی جلب رضایت خداست. خداوند متعال میفرماید: ﴿وَأَقِيمُواْ ٱلشَّهَٰدَةَ لِلَّهِ﴾ و گواهی را برای خدا بدهید.
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ بِٱلۡقِسۡطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ أَوِ ٱلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَ﴾ ای کسانی که ایمان آوردهاید! به داد قیام کنید، و برای خداوند شهادت دهید، هرچند که به زیان خودتان یا پدر و مادر و یا خویشاوندان باشد.
التفاسير:
34
:
70
وَالَّذِیْنَ هُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُوْنَ ۟ؕ
﴿وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ﴾ آنها با مداومت بر نمازهایشان، آنها را به بهترین و کاملترین صورت میخوانند.
التفاسير:
35
:
70
اُولٰٓىِٕكَ فِیْ جَنّٰتٍ مُّكْرَمُوْنَ ۟ؕ۠
﴿أُوْلَٰٓئِكَ﴾ اینان که دارای چنین صفاتی هستند، ﴿فِي جَنَّٰتٖ مُّكۡرَمُونَ﴾ خداوند گرامیشان داشته، و از نعمتهای پایدار بهشت آنچه که دلشان میخواهد و چشمها از دیدن آن لذّت میبرند بهرهمندشان کرده است، و آنان در بهشت جاودانهاند.
خلاصۀ مطلب اینکه خداوند سعادتمندان و اهل خیر را با این صفات کامل و اخلاق و رفتار پسندیده از قبیل: انجام عبادتهای بدنی مانند نماز و مواظبت بر آن، و اعمال قلبی مانند ترس از خداوند که خواستگاه هر کار خوبی است، و عبادات مالی، و عقاید مفید و بهترین رفتار با خدا و بندگان توصیف کرده است. آنان با مردم به عدل و انصاف رفتار مینمایند، و حقوق و امانتهایشان را ضایع نمیکنند و کاملاً پاکدامن هستند.
التفاسير:
36
:
70
فَمَالِ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا قِبَلَكَ مُهْطِعِیْنَ ۟ۙ
خداوند متعال با بیان سرکشی و فریب خوردن کافران میفرماید: ﴿فَمَالِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قِبَلَكَ مُهۡطِعِينَ﴾ کافران را چه شده که شتابان به سوی تو میآیند
التفاسير:
37
:
70
عَنِ الْیَمِیْنِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِیْنَ ۟
((عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ عِزِينَ﴾) و گروهها و دستههای گوناگون هستند و در راست و چپ تو قرار دارند، و هریک به آنچه دارند شادمان است!؟
التفاسير:
38
:
70
اَیَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ اَنْ یُّدْخَلَ جَنَّةَ نَعِیْمٍ ۟ۙ
﴿أَيَطۡمَعُ كُلُّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ أَن يُدۡخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٖ﴾ آیا هر یک از ایشان امیدوارند که به بهشت پر ناز و نعمت درآورده شوند؟ یعنی چه سبب و دلیلی آنها را به بهشت امیدوار کرده است، در حالی که آنها جز کفر ورزیدن به پروردگار جهانیان عملی برای جهان آخرت پیش نفرستادهاند؟!
التفاسير:
39
:
70
كَلَّا ؕ— اِنَّا خَلَقْنٰهُمْ مِّمَّا یَعْلَمُوْنَ ۟
بنابراین فرمود: ﴿كَلَّآ﴾ قضیه آن گونه و مطابق آرزوهایشان نیست، و نمیتوانند آنچه را که میخواهند با توان و قدرت خویش به دست آورند. ﴿إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّمَّا يَعۡلَمُونَ﴾ ما آنان را از چیزی آفریدهایم که میدانند؛ یعنی آنها را از آبی [= منی] آفریدهایم که از میان سینهها و کمر بیرون میآید. پس آنها ناتوان هستند و اختیار هیچ سود و زیانی برای خود ندارند، و اختیار مرگ و زندگی و رستاخیز را ندارند.
التفاسير:
40
:
70
فَلَاۤ اُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشٰرِقِ وَالْمَغٰرِبِ اِنَّا لَقٰدِرُوْنَ ۟ۙ
در اینجا خداوند به مشرقها و مغربهای خورشید و ماه و ستارگان سوگند یاد میکند، چون در این چیزها نشانهای آشکار بر زنده شدن پس از مرگ است.
التفاسير:
