ترجمهٔ معانی سوره بقره - ترجمه‌ى ازبکی كتاب مختصر در تفسير قرآن كريم - شماره صفحه 43 - دایرة المعارف قرآن کریم

257 : 2

ٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَوۡلِيَآؤُهُمُ ٱلطَّٰغُوتُ يُخۡرِجُونَهُم مِّنَ ٱلنُّورِ إِلَى ٱلظُّلُمَٰتِۗ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

Аллоҳ иймон келтирганларнинг дўстидир. Уларга тавфиқ, нусрат беради. Уларни куфру жаҳолат зулматларидан иймону маърифат нурига олиб чиқади. Кофирларнинг дўстлари эса бутлар ва Аллоҳга тенг, шерик қилган бошқа худоларидир. Уларга куфрни чиройли қилиб кўрсатадилар. Уларни иймону маърифат нуридан куфру жаҳолат зулматларига бошлайдилар. Улар дўзах эгаларидир ва у ерда абадий қолурлар.

258 : 2

أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِي حَآجَّ إِبۡرَٰهِـۧمَ فِي رَبِّهِۦٓ أَنۡ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ٱلۡمُلۡكَ إِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِـۧمُ رَبِّيَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا۠ أُحۡيِۦ وَأُمِيتُۖ قَالَ إِبۡرَٰهِـۧمُ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَأۡتِي بِٱلشَّمۡسِ مِنَ ٱلۡمَشۡرِقِ فَأۡتِ بِهَا مِنَ ٱلۡمَغۡرِبِ فَبُهِتَ ٱلَّذِي كَفَرَۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

Эй Пайғамбар алайҳиссалом, Иброҳим алайҳиссалом билан Аллоҳнинг рубубияти ва тавҳиди борасида мужодала қилган золимнинг ҳовлиққанини кўрдингизми? Нима учун ҳовлиққанини биласизми? Чунки Аллоҳ унга подшоҳликни берганди ва у босар-тусарини билмай қолганди. Иброҳим алайҳиссалом олдинига Парвардигорининг бир сифатини айтиб: "Раббим халойиқни ўлдиради ва тирилтиради", деди. Золим бунга жавобан саркашлик билан: "Мен ҳам истаган одамимни ўлдираман, истаган одамимни кечириб юбораман", деди. Шунда Иброҳим алайҳиссалом каттароқ ҳужжат келтириб: "Аллоҳ қуёшни машриқдан чиқаради, сен уни мағрибдан чиқар-чи", деди. Шу билан золим мот бўлди-қолди. Ҳужжат кучли эди. Мағлублигини тан олишдан бошқа чора қолмаганди. Аллоҳ золимларни зулми ва зўравонлиги туфайли Ўзининг йўлига йўллаб қўймайди.

259 : 2

أَوۡ كَٱلَّذِي مَرَّ عَلَىٰ قَرۡيَةٖ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىٰ يُحۡيِۦ هَٰذِهِ ٱللَّهُ بَعۡدَ مَوۡتِهَاۖ فَأَمَاتَهُ ٱللَّهُ مِاْئَةَ عَامٖ ثُمَّ بَعَثَهُۥۖ قَالَ كَمۡ لَبِثۡتَۖ قَالَ لَبِثۡتُ يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖۖ قَالَ بَل لَّبِثۡتَ مِاْئَةَ عَامٖ فَٱنظُرۡ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمۡ يَتَسَنَّهۡۖ وَٱنظُرۡ إِلَىٰ حِمَارِكَ وَلِنَجۡعَلَكَ ءَايَةٗ لِّلنَّاسِۖ وَٱنظُرۡ إِلَى ٱلۡعِظَامِ كَيۡفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكۡسُوهَا لَحۡمٗاۚ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُۥ قَالَ أَعۡلَمُ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ

Томлари йиқилиб, деворлари ағанаб, аҳолиси қирилиб, ўзи ҳувиллаб қолган қишлоқдан ўтган одамни кўрдингизми? У ҳайратланиб: "Аллоҳ бу тугаб бўлган қишлоқни қандай тирилтирар экан-а", деганди. Шунда Аллоҳ унинг ўзини юз йил муддатга ўлдириб, қайта тирилтирди ва ундан: "Ўлик ҳолингда қанча турдинг?", деб сўради. У: "Бир кун ё ярим кун", деб жавоб берди. Шунда Аллоҳ унга деди: "Юз йил турдинг. Таом ва ичимлигингга қара, қандай бўлса, ўшандоқ турибди, заррача ўзгармаган. Ҳолбуки, озиқ-овқат энг тез ўзгарадиган маҳсулот. Анави ўлиб ётган эшагингга қара, чириб, суяклари ажраб ётибди. Энди сени Аллоҳнинг қайта тирилтиришга қодир эканини кўрсатувчи ҳужжат-аломат қилишимиз учун эшагингнинг сочилиб кетган суякларини қандай бирлаштиришимизга, кейин уларнинг устига қандай гўшт қоплашимизга ва шу билан янги ҳаёт бахш этишимизга қара". Буларнинг ҳаммасини кўргач, унга ҳақиқат ойдинлашди ва эътироф этиб: "Аллоҳ ҳар ишга Қодир эканини биламан", деди.

از فواید آیات این صفحه:

• من أعظم ما يميز أهل الإيمان أنهم على هدى وبصيرة من الله تعالى في كل شؤونهم الدينية والدنيوية، بخلاف أهل الكفر.

Иймон аҳлини кофирлардан ажратиб турадиган энг ёрқин белгиларидан бири шуки, уларнинг қалб кўзлари очиқ бўлиб, ўзларининг диний ва дунёвий ҳамма ишларида Аллоҳ таоло ато этган ҳидоят устида барқарор бўладилар.

• من أعظم أسباب الطغيان الغرور بالقوة والسلطان حتى يعمى المرء عن حقيقة حاله.

Ҳаддан ошиш ва ҳовлиқишнинг энг катта сабабларидан бири куч-қудрат ва салтанатга эга бўлишдир. Бундай одам ўзининг кимлигини унутиб, босар-тусарини билмай қолади.

• مشروعية مناظرة أهل الباطل لبيان الحق، وكشف ضلالهم عن الهدى.

Ҳақиқатни очиқлаб бериш ва рақибнинг залолатда эканини кашф қилиш учун ноҳақлар билан мунозара қилиш шариатдандир.

• عظم قدرة الله تعالى؛ فلا يُعْجِزُهُ شيء، ومن ذلك إحياء الموتى.

Аллоҳ таоллонинг куч-қудрати чексиз. Уни ҳеч нарса енга олмайди. Ўликларни тирилтириш унинг бир кўринишидир.