ترجمهٔ معانی سوره انسان - ترجمه‌ى فارسى كتاب مختصر در تفسير قرآن كريم - دایرة المعارف قرآن کریم

انسان

از اهداف این سوره:

تذكير الإنسان بأصل خلقه، ومصيره، وبيان ما أعد الله في الجنة لأوليائه.

یادآوری انسان به اصل آفرینش و عاقبت او، و بیان آنچه الله در بهشت برای دوستانش فراهم ساخته است.

1 : 76

هَلْ اَتٰی عَلَی الْاِنْسَانِ حِیْنٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ یَكُنْ شَیْـًٔا مَّذْكُوْرًا ۟

زمانی طولانی بر انسان گذشته که در آن زمان، معدومی غیر قابل ذکر بوده است.

2 : 76

اِنَّا خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ مِنْ نُّطْفَةٍ اَمْشَاجٍ ۖۗ— نَّبْتَلِیْهِ فَجَعَلْنٰهُ سَمِیْعًا بَصِیْرًا ۟ۚ

به‌راستی‌که ما انسان را از نطفه‌ای آمیخته از آب مرد و آب زن آفریدیم، و او را با تکالیفی که بر او لازم گرداندیم می‌آزماییم، از این رو او را شنوا و بینا قرار دادیم تا احکامی که او را به آنها مکلف کرده‌ایم، برپا دارد.

3 : 76

اِنَّا هَدَیْنٰهُ السَّبِیْلَ اِمَّا شَاكِرًا وَّاِمَّا كَفُوْرًا ۟

به‌راستی‌که ما برایش راه هدایت را بر زبان‌ رسولانمان آشکار کردیم، و با این کار راه گمراهی نیز برایش آشکار شد. سپس او یا به راه راست هدایت می‌یابد، و بنده‌ای مؤمن و سپاسگزار الله می‌شود، و یا از راه راست گمراه می‌گردد و بنده‌ای کافر و منکر آیات الله می‌شود.

4 : 76

اِنَّاۤ اَعْتَدْنَا لِلْكٰفِرِیْنَ سَلٰسِلَاۡ وَاَغْلٰلًا وَّسَعِیْرًا ۟

به‌راستی‌که ما برای کافرانِ به الله و رسولانش، غل و زنجیرهایی که با آنها در جهنم کشیده می‌شوند، و آتشی شعله‌ور آماده کرده‌ایم.

5 : 76

اِنَّ الْاَبْرَارَ یَشْرَبُوْنَ مِنْ كَاْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُوْرًا ۟ۚ

به‌راستی‌که مؤمنان فرمان‌بردار از الله در روز قیامت از جام شرابی لبریز که با کافور به‌سبب رایحه خوش آن آمیخته شده است می‌نوشند.

از فواید آیات این صفحه:

• خطر حب الدنيا والإعراض عن الآخرة.

خطر دنیادوستی و رویگردانی از آخرت.

• ثبوت الاختيار للإنسان، وهذا من تكريم الله له.

ثبوت اختیار برای انسان، و این حق انتخاب، گرامی داشتن او توسط الله است.

• النظر لوجه الله الكريم من أعظم النعيم.

نگاه کردن به وجه گرامی الله، بزرگ‌ترین نعمت است.

6 : 76

عَیْنًا یَّشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللّٰهِ یُفَجِّرُوْنَهَا تَفْجِیْرًا ۟

این شراب آماده‌شده برای اهل طاعت از چشمه‌ای سهل‌الوصول و پُر آب است که نمی‌خشکد، بندگان الله از آن سیراب می‌شوند، و آن را به هرجا بخواهند روان و جاری می‌کنند.

7 : 76

یُوْفُوْنَ بِالنَّذْرِ وَیَخَافُوْنَ یَوْمًا كَانَ شَرُّهٗ مُسْتَطِیْرًا ۟

و صفات بندگانی که از آن می‌نوشند این است که به طاعاتی که خودشان را به آن ملزم کرده‌اند وفا می‌کنند، و از روزی‌که شر آن گسترده و آشکار است یعنی روز قیامت می‌ترسند.

8 : 76

وَیُطْعِمُوْنَ الطَّعَامَ عَلٰی حُبِّهٖ مِسْكِیْنًا وَّیَتِیْمًا وَّاَسِیْرًا ۟

و طعام را با وجود اینکه آن را به خاطر نیاز و اشتها دوست دارند، به فقرا و یتیمان و اسیران می‌دهند.

9 : 76

اِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللّٰهِ لَا نُرِیْدُ مِنْكُمْ جَزَآءً وَّلَا شُكُوْرًا ۟

و از درون شادمان هستند که جز برای وجه الله به آنها طعام نمی‌دهند، زیرا در قبال طعام‌ دادن، هیچ پاداش و تشکری از آنها نمی‌خواهند.

10 : 76

اِنَّا نَخَافُ مِنْ رَّبِّنَا یَوْمًا عَبُوْسًا قَمْطَرِیْرًا ۟

به‌راستی‌که ما از پروردگارمان در روزی‌که از سختی و ترسناکی آن چهره‌های بدبختان در هم کشیده می‌شود می‌ترسیم.

11 : 76

فَوَقٰىهُمُ اللّٰهُ شَرَّ ذٰلِكَ الْیَوْمِ وَلَقّٰىهُمْ نَضْرَةً وَّسُرُوْرًا ۟ۚ

پس الله برای گرامی ‌داشتن آنها و شاد کردن دل‌هایشان، آنها را به فضل خویش از شر آن روز بزرگ نجات داد، و زیبایی و نوری در چهره‌های‌شان به آنها عطا کرد.

12 : 76

وَجَزٰىهُمْ بِمَا صَبَرُوْا جَنَّةً وَّحَرِیْرًا ۟ۙ

و الله - به‌سبب صبرشان بر طاعات و بر قضا و قدرهای الله، و صبرشان در برابر ترک گناهان- بهشتی را که در آن بهره‌مند می‌شوند، و ابریشمی که آن را می‌پوشند به آنها پاداش داد.

13 : 76

مُّتَّكِـِٕیْنَ فِیْهَا عَلَی الْاَرَآىِٕكِ ۚ— لَا یَرَوْنَ فِیْهَا شَمْسًا وَّلَا زَمْهَرِیْرًا ۟ۚ

در آنجا بر تخت‌هایی آراسته تکیه می‌زنند، و نه خورشیدی که پَرتوش آنها را اذیت کند، و نه سرمای شدیدی می‌بینند، بلکه در سایه‌بانی همیشگی و بدون هیچ گرما و سرمایی قرار دارند.

14 : 76

وَدَانِیَةً عَلَیْهِمْ ظِلٰلُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوْفُهَا تَذْلِیْلًا ۟

سایه‌هایش به آنها نزدیک است، و میوه‌هایش رام کسانی است که آنها را می‌خورند، یعنی به آسانی و سهولت آنها را می‌خورند، به‌گونه‌ای که به پهلو آرمیده و نشسته و ایستاده به آنها دسترسی دارند.

15 : 76

وَیُطَافُ عَلَیْهِمْ بِاٰنِیَةٍ مِّنْ فِضَّةٍ وَّاَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِیْرَ ۟ۙ

و خدمتکاران با ظرف‌هایی نقره‌ای، و جام‌هایی درخشان هر وقت شراب بخواهند پیرامون آنها می‌گردانند.

16 : 76

قَوَارِیْرَ مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوْهَا تَقْدِیْرًا ۟

که در درخشندگی رنگش مانند شیشه است اما از نقره هستند، و براساس مقداری که می‌خواهند اندازه‌گیری‌شده هستند، به‌گونه‌ای که نه از آن بیشتر است و نه کمتر.

17 : 76

وَیُسْقَوْنَ فِیْهَا كَاْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِیْلًا ۟ۚ

و این گرامی‌داشته‌شدگان از جام شرابی آمیخته با زنجبیل نوشانده می‌شوند.

18 : 76

عَیْنًا فِیْهَا تُسَمّٰی سَلْسَبِیْلًا ۟

از چشمه‌ای در بهشت به نام سَلسبیل می‌نوشند.

19 : 76

وَیَطُوْفُ عَلَیْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُوْنَ ۚ— اِذَا رَاَیْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنْثُوْرًا ۟

و در بهشت پسرانی که بر جوانی‌شان باقی می‌مانند، گردشان می‌چرخند که هرگاه آنها را ببینی به‌سبب صورت‌های زیبا، و رنگ‌های نیکو، و زیاد بودن و پراکندگی‌شان، گویی مرواریدهایی پراکنده شده هستند.

20 : 76

وَاِذَا رَاَیْتَ ثَمَّ رَاَیْتَ نَعِیْمًا وَّمُلْكًا كَبِیْرًا ۟

و چون به آنچه در بهشت است بنگری نعمت‌هایی غیر قابل توصیف، و مُلک و پادشاهی‌ای بزرگ و بی‌همتا می‌بینی.

21 : 76

عٰلِیَهُمْ ثِیَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَّاِسْتَبْرَقٌ ؗ— وَّحُلُّوْۤا اَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ ۚ— وَسَقٰىهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُوْرًا ۟

بر تن‌های‌شان لباس‌هایی سبز و فاخر از ابریشم نازک، و ابریشم کلفت پوشیده شده است، و در آنجا دست‌بندهایی از نقره پوشانده شده‌اند، و الله شرابی خالی از هرگونه ناگواری به آنها می‌نوشاند.

22 : 76

اِنَّ هٰذَا كَانَ لَكُمْ جَزَآءً وَّكَانَ سَعْیُكُمْ مَّشْكُوْرًا ۟۠

و برای تکریم به آنها گفته می‌شود: قطعاً این نعمت‌هایی که به شما داده شده است پاداش شما در قبال اعمال صالحتان است، و عمل‌تان نزد الله پذیرفته شده است.

23 : 76

اِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَیْكَ الْقُرْاٰنَ تَنْزِیْلًا ۟ۚ

- ای رسول- به تحقیق که ما قرآن را بخش‌بخش بر تو نازل کردیم، و آن را یکباره بر تو فرو نفرستادیم.

24 : 76

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ اٰثِمًا اَوْ كَفُوْرًا ۟ۚ

پس در برابر تمام احکام تقدیری و تشریعی الله شکیبایی کن، و نه از گناهکاری در گناهی که به‌سوی آن فرامی‌خواند فرمان بر، و نه از کافری در کفری که به‌سوی آن فرامی‌خواند.

25 : 76

وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَّاَصِیْلًا ۟ۖۚ

و پروردگارت را با نماز صبح در اول روز، و نماز ظهر و عصر در پایان روز یاد کن.

از فواید آیات این صفحه:

• الوفاء بالنذر وإطعام المحتاج، والإخلاص في العمل، والخوف من الله: أسباب للنجاة من النار، ولدخول الجنة.

وفا به نذر و اِطعام نیازمند، و اخلاص در عمل، و ترس از الله: اسباب نجات از جهنم، و ورود به بهشت هستند.

• إذا كان حال الغلمان الذين يخدمونهم في الجنة بهذا الجمال، فكيف بأهل الجنة أنفسهم؟!

وقتی پسرکانی که به بهشتیان خدمت می‌کنند، چنین زیبا و خوش‌منظر هستند، پس خود بهشتیان چگونه خواهند بود؟!

26 : 76

وَمِنَ الَّیْلِ فَاسْجُدْ لَهٗ وَسَبِّحْهُ لَیْلًا طَوِیْلًا ۟

و او تعالی را در دو نماز شب: نماز مغرب و نماز عشا، یاد کن، و پس از این دو نماز، برای او نماز شب (تَهَجُّد) بگزار.

27 : 76

اِنَّ هٰۤؤُلَآءِ یُحِبُّوْنَ الْعَاجِلَةَ وَیَذَرُوْنَ وَرَآءَهُمْ یَوْمًا ثَقِیْلًا ۟

به‌راستی‌که این مشرکان زندگی دنیا را دوست دارند و بر آن حرص می‌ورزند، و روز قیامت را که به‌سبب سختی‌ها و مصیبت‌هایش روزی سنگین است، پشت سرشان رها کرده‌اند.

28 : 76

نَحْنُ خَلَقْنٰهُمْ وَشَدَدْنَاۤ اَسْرَهُمْ ۚ— وَاِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَاۤ اَمْثَالَهُمْ تَبْدِیْلًا ۟

ما آنها را آفریده‌ایم و آفرینش آنها را با تقویت مفاصل و اعضا و غیر آن مستحکم کرده‌ایم. و هرگاه نابودی و تبدیل آنها با امثال‌شان را بخواهیم به‌طور قطع این کار را انجام خواهیم داد.

29 : 76

اِنَّ هٰذِهٖ تَذْكِرَةٌ ۚ— فَمَنْ شَآءَ اتَّخَذَ اِلٰی رَبِّهٖ سَبِیْلًا ۟

به‌راستی‌که این سوره مایۀ اندرز و یادآوری است، پس هرکس انتخاب راهی که او را به رضایت پروردگارش می‌رساند بخواهد آن را برگزیند.

30 : 76

وَمَا تَشَآءُوْنَ اِلَّاۤ اَنْ یَّشَآءَ اللّٰهُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟

و انتخاب راهی به‌سوی رضایت الله را نمی‌خواهید مگر اینکه الله آن را از شما بخواهد، زیرا تمام کارها به‌سوی او است. به‌راستی‌که الله از آنچه که به صلاح بندگانش است و آنچه به صلاح آنها نیست بسیار آگاه است، و در آفرینش و تقدیر و شریعتش بسیار دانا است.

31 : 76

یُّدْخِلُ مَنْ یَّشَآءُ فِیْ رَحْمَتِهٖ ؕ— وَالظّٰلِمِیْنَ اَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟۠

هر یک از بندگانش را که بخواهد وارد رحمت خویش می‌کند، آن‌گاه آنها را به ایمان و عمل صالح توفیق می‌دهد، و برای کسانی‌که با کفر و گناهان به خودشان ستم کرده‌اند عذابی دردناک یعنی عذاب جهنم، در آخرت آماده کرده است.

از فواید آیات این صفحه:

• خطر التعلق بالدنيا ونسيان الآخرة.

خطر دلبستگی به دنیا و فراموشی آخرت.

• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.

ارادۀ بنده تابع ارادۀ الله است.

• إهلاك الأمم المكذبة سُنَّة إلهية.

نابودی امت‌های تکذیب‌ کننده، سنتی الهی است.