আল-কোৰআনুল কাৰীমৰ অৰ্থানুবাদ - পাৰ্চী অনুবাদ - তাফছীৰ ছা'দী
محمد
1
:
47
اَلَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَصَدُّوْا عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ اَضَلَّ اَعْمَالَهُمْ ۟
این آیات دربرگیرندۀ پاداش مؤمنان و کیفر گناهکاران و اسباب برخورداری از این ثواب و عقاب است. همچنانکه در این آیات مردم فرا خوانده شدهاند تا از این موضوع عبرت بگیرند. پس فرمود: ﴿ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ﴾ کسانی که کفر ورزیدند و از راه خدا باز داشتند، ایشان سران کفر و پیشوایان گمراهی هستند که هم به خدا و آیات او کفر ورزیدهاند و هم خود و دیگران را از راه خدا باز داشتهاند. راه خدا آن چیزی است که پیامبران و پیروانشان به آن دعوت کردهاند. ﴿أَضَلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ﴾ خداوند اعمال ایشان را باطل نموده، و آنها را به سبب اعمالشان به خاک مذلّت مینشاند و این شامل کارهایی است که علیه حق و دوستان خدا انجام میدادند. خداوند توطئه و مکر آنها را به خودشان بازگرداند و به اهداف خود نرسیدند. و خداوند کارهایی را که به امید کسب پاداش انجام میدادند نابود مینماید، چون ایشان از باطل پیروی کردهاند، و باطل هر آن چیزی است که منظور از آن خدا نباشد، ازقبیل: پرستش بتها و غیره. و اعمال و کارهایی که در راه یاری دادن باطل انجام میدادند باطل و پوچ خواهند شد.
التفاسير:
2
:
47
وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَاٰمَنُوْا بِمَا نُزِّلَ عَلٰی مُحَمَّدٍ وَّهُوَ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّهِمْ ۙ— كَفَّرَ عَنْهُمْ سَیِّاٰتِهِمْ وَاَصْلَحَ بَالَهُمْ ۟
﴿وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ﴾ و کسانی که به آنچه خداوند بر همۀ پیامبرانش نازل فرموده، به خصوص به آنچه بر محمّد صلی الله علیه وسلم نازل کرده است ایمان آوردند. ﴿وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ﴾ و کارهای شایسته کردند، اینگونه افراد که آنچه از حقوق الهی بر آنهاست انجام داده، و حقوق واجب و مستحب بندگان را ادا کردهاند، ﴿كَفَّرَ عَنۡهُمۡ سَئَِّاتِهِمۡ﴾ خداوند گناهان کوچک و بزرگ ایشان را میبخشاید؛ و وقتی بدیها و گناهانشان بخشوده شوند، از عذاب دنیا و آخرت نجات خواهند یافت. ﴿وَأَصۡلَحَ بَالَهُمۡ﴾ و خداوند دین و دنیا و دلها و اعمالشان را به صلاح میآورد و خوب میگرداند، و پاداش آنها را با رشد دادن آن نیک میگرداند، و همۀ حالات و وضعشان را سامان میدهد، چون آنها: ﴿ٱتَّبَعُواْ ٱلۡحَقَّ﴾ از حق که عبارت از راستی و یقین و تمام چیزهایی که قرآن آنها را در بر گرفته است، پیروی کردند؛ حقی که ﴿مِن رَّبِّهِمۡ﴾ از سوی پروردگارشان آمده است؛ پروردگاری که آنها را با نعمت خویش پرورش داده، و با لطف خود آنها را مورد سرپرستی قرار داده است. پس خداوند آنها را با حق پرورش داد، و آنها از حق پیروی کردند، در نتیجه کارهایشان سامان یافت. و از آنجا که هدف اینها متعلق به حق است -حقّی که منسوب به خداوند باقی و پایدار میباشد- وسیلهای که آنها برای رسیدن به این هدف برگزیدند پایدار میماند و پاداش آن نیز ماندگار خواهد بود.
التفاسير:
3
:
47
ذٰلِكَ بِاَنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَاَنَّ الَّذِیْنَ اٰمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَّبِّهِمْ ؕ— كَذٰلِكَ یَضْرِبُ اللّٰهُ لِلنَّاسِ اَمْثَالَهُمْ ۟
﴿كَذَٰلِكَ يَضۡرِبُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ أَمۡثَٰلَهُمۡ﴾ خداوند اینگونه مثالهایشان را برای مردم بیان میدارد، و اهل خیر و اهل شرّ را به آنها معرفی میکند، و برای هریک صفت و حالتی بیان مینماید که با آن شناخته میشوند، ﴿لِّيَهۡلِكَ مَنۡ هَلَكَ عَنۢ بَيِّنَةٖ وَيَحۡيَىٰ مَنۡ حَيَّ عَنۢ بَيِّنَةٖ﴾ تا هرکس که هلاک میشود از روی دلیل هلاک گردد، و هرکس که زنده میماند از روی دلیل زنده بماند.
التفاسير:
4
:
47
فَاِذَا لَقِیْتُمُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فَضَرْبَ الرِّقَابِ ؕ— حَتّٰۤی اِذَاۤ اَثْخَنْتُمُوْهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ ۙ— فَاِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَاِمَّا فِدَآءً حَتّٰی تَضَعَ الْحَرْبُ اَوْزَارَهَا— ذٰلِكَ ۛؕ— وَلَوْ یَشَآءُ اللّٰهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ ۙ— وَلٰكِنْ لِّیَبْلُوَاۡ بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ ؕ— وَالَّذِیْنَ قُتِلُوْا فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ فَلَنْ یُّضِلَّ اَعْمَالَهُمْ ۟
خداوند متعال با راهنمایی بندگانش به آنچه صلاح و بهبودی اوضاعشان در آن است و مایۀ پیروزیشان بر دشمنانشان میباشد، میفرماید:
﴿فَإِذَا لَقِيتُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ﴾ هنگامی که در جنگ و میدان کارزار با کافران روبهرو شدید، قاطعانه و صادقانه با آنها بجنگید و گردنهایشان را بزنید، ﴿حَتَّىٰٓ إِذَآ أَثۡخَنتُمُوهُمۡ﴾ و همچنان به جنگ ادامه دهید تا اینکه قدرت آنها را ضعیف کنید و آنها را در هم کوبید، و به این نتیجه برسید که اسیر گرفتن آنها بهتر و سزاوارتر است.
﴿فَشُدُّواْ ٱلۡوَثَاقَ﴾ پس اسیرانتان را محکم ببندید و این برای احتیاط است تا فرار نکنند؛ و هرگاه محکم بسته شوند، مسلمانها خاطر جمع میگردند که فرار نخواهند کرد و شرّی به پا نمیکنند.
﴿فَإِمَّا مَنَّۢا بَعۡدُ﴾ پس وقتی آنها در اسارت شما قرار گرفتند، مختارید که بر آنها منّت نهید و آنان را بدون دادن مال آزاد کنید.
﴿وَإِمَّا فِدَآءً﴾ یا اینکه آنها را آزاد نکنید تا اینکه قیمت خود را بپردازند، و یا دوستان و یاورانشان با پرداخت مال، آنها را از شما بخرند، و یا با اسیر مسلمانی مبادله شوند. و این کار همچنان ادامه دارد، ﴿حَتَّىٰ تَضَعَ ٱلۡحَرۡبُ أَوۡزَارَهَا﴾ تا اینکه جنگ بارهای سنگین خود را به زمین بگذارد، و نبرد پایان یابد و شما در حالت امنیّت و صلح قرار گیرید. پس بدانید که هر سخن و دستوری را جایی است، و هر حالتی حکمی دارد. پس کشتن و اسیر کردن برای زمانی است که جنگ و نبرد در کار باشد. ولی اگر در بعضی اوقات جنگی در میان نباشد، نباید به کشتن یا اسیر کردن کسی اقدام کرد.
﴿ذَٰلِكَ﴾ این حکم، در رابطه با ابتلا و آزمایش مؤمنان به سبب کافران، و دست به دست شدن قدرت در میان آنان، و انتقام گرفتن برخی از آنان از برخی دیگر است.
﴿وَلَوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ لَٱنتَصَرَ مِنۡهُمۡ﴾ و اگر خداوند میخواست، از آنها انتقام میگرفت و بر این تواناست که کافران را در هیچ جایی و برای یک بار هم پیروز نگرداند تا اینکه مسلمانها به کلّی آنها را نابود کنند. ﴿وَلَٰكِن لِّيَبۡلُوَاْ بَعۡضَكُم بِبَعۡضٖ﴾ ولی خداوند میخواهد تا برخی از شما را با برخی دیگر بیازماید، و بازار جهاد گرم و دایر باشد، و بدین وسیله حالات بندگان مشخص گردد که راستگو کیست، و دروغگو کیست. و تا هر کس که ایمان آورده، ایمانش از روی بینش باشد نه ایمانی که تابع قدرتمندان و پیروزمندان است؛ زیرا چنین ایمانی بسیار ضعیف است و به هنگام بلاها و آزمایشات به صاحب خود سودی نمیرساند.
﴿وَٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ﴾ و کسانی که در راه خدا کشته میشوند، پاداش فراوان و زیبایی دارند و آنها با کسانی میجنگند که به جنگیدن با آنها فرمان داده شده است و میجنگند تا کلمۀ خدا برتری یابد. ﴿فَلَن يُضِلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ﴾ و خداوند اعمالشان را پوچ و بیمزد نمیگذارد، بلکه اعمالشان را میپذیرد و آن را برایشان پرورش میدهد، و نتیجۀ اعمالشان در دنیا و آخرت برای آنها آشکار میگردد.
التفاسير:
5
:
47
سَیَهْدِیْهِمْ وَیُصْلِحُ بَالَهُمْ ۟ۚ
﴿سَيَهۡدِيهِمۡ﴾ خداوند آنها را به در پیش گرفتن راهی که به بهشت منتهی میشود هدایت خواهد کرد، ﴿وَيُصۡلِحُ بَالَهُمۡ﴾ و حال و امورشان را به صلاح میآورد، و پاداش آنها درست و کامل خواهد بود، و به هیچ وجه نقص و عیبی در آن وجود نخواهد داشت.
التفاسير:
6
:
47
وَیُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ ۟
﴿وَيُدۡخِلُهُمُ ٱلۡجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمۡ﴾ و آنان را وارد بهشتی میکند که برایشان شناسانده است؛ یعنی بهشتی که نخست آن را به آنها معرّفی نمود، و آنها را به آن علاقهمند کرد و آن را برایشان توصیف نمود، و اعمالی که انسان را به بهشت میرساند برای آنها بیان کرد، از جملۀ آن اعمال شهید شدن در راه خداست، و خداوند به آنها توفیق میدهد تا آنچه را بدان فرمان داده است انجام دهند، و ایشان را به انجام آن کارها مشتاق میگرداند؛ سپس وقتی وارد بهشت شوند، جایگاهشان را و نعمتهای پایداری که در آن منازل وجود دارد، و زندگی سالمی که در آنجاست به ایشان نشان میدهد.
التفاسير:
7
:
47
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِنْ تَنْصُرُوا اللّٰهَ یَنْصُرْكُمْ وَیُثَبِّتْ اَقْدَامَكُمْ ۟
در اینجا خداوند مؤمنان را فرمان میدهد تا با تبعیّت از دین خدا، و دعوت کردن مردم به سوی آن، و جهاد کردن با دشمنانش او را یاری کنند؛ و اینکه هدفشان از این کار، جلب رضایت خدا باشد؛ زیرا آنان هرگاه چنین کنند، خداوند آنها را یاری میکند و گامهایشان را استوار میدارد؛ یعنی دلهایشان را با صبر و شکیبایی و آرامش محکم میدارد، و جسمهایشان را مقاوم میگرداند، و توان و تحمّل به آنها میدهد، و آنان را در مقابل دشمنانشان یاری میکند. پس این وعدهایست از سوی خداوند بزرگوار که وعدهاش راست است. پس او وعده داده است هر کس او را با گفتهها و کارهایش یاری کند، پروردگارش او را یاری خواهد کرد، و اسباب پیروزی ازقبیل: استقامت و پایداری را برای او فراهم خواهد نمود.
التفاسير:
8
:
47
وَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا فَتَعْسًا لَّهُمْ وَاَضَلَّ اَعْمَالَهُمْ ۟
کسانی که به پروردگارشان کفر ورزیده و باطل را یاری کردهاند، ﴿فَتَعۡسٗا لَّهُمۡ﴾ آنان در نابودی و انحطاط قرار دارند، و کارهایشان رو به نابودی است و خوار خواهند شد. ﴿وَأَضَلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ﴾ و خداوند کارهایشان را که به وسیلۀ آن علیه حق توطئه میکردند باطل مینماید، و مکر آنها را به خودشان بر میگرداند، و اعمالی که گمان میبردند برای خداست باطل میشود.
التفاسير:
9
:
47
ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَرِهُوْا مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ فَاَحْبَطَ اَعْمَالَهُمْ ۟
گمراهی و هلاکت کافران بدان سبب است که آنها، ﴿كَرِهُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ﴾ قرآنی را که خداوند برای صلاح بندگان خود و رستگاریشان نازل کرده است دوست نداشتند و آن را نپذیرفتند، بلکه آن را ناخوش داشته و با آن دشمنی ورزیدند. ﴿فَأَحۡبَطَ أَعۡمَٰلَهُمۡ﴾ در نتیجه خداوند اعمالشان را تباه و نابود گرداند.
التفاسير:
10
:
47
اَفَلَمْ یَسِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَیَنْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— دَمَّرَ اللّٰهُ عَلَیْهِمْ ؗ— وَلِلْكٰفِرِیْنَ اَمْثَالُهَا ۟
چرا کسانی که پیامبر صلی الله علیه وسلم را تکذیب میکنند در زمین به گشت و گذار نمیپردازند؟ ﴿فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ﴾ تا بنگرند سرانجام کسانی که پیش از ایشان بودهاند به کجا کشیده و چه شده است؟
آنها اگر بروند و بنگرند، خواهند دید که سرانجام پیشینیان کافر بدترین سرانجام بوده است.آنها اگر به چپ و راست بنگرند، میبینند کسانی که پیش از اینها بودهاند هلاک و نابود گشتهاند، و به سبب تکذیب و کفر ورزیدنشان ریشهکن شدهاند، و خداوند اموال و آبادیهایشان را تلف کرده است؛ بلکه اعمال و مکرشان را نابود گردانده است. و کافران در هر زمان و مکانی چنین سرانجام وخیم و کیفر زشتی خواهند داشت. ولی مؤمنان را خداوند از عذاب نجات میدهد، و به آنان پاداش فراوان عطا میکند.
التفاسير:
11
:
47
ذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ مَوْلَی الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَاَنَّ الْكٰفِرِیْنَ لَا مَوْلٰی لَهُمْ ۟۠
﴿ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ مَوۡلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ﴾ این بدان خاطر است که خداوند کارساز و یاور و سرپرست مؤمنان است، و آنها را با رحمت خویش مورد سرپرستی قرار میدهد، پس آنها را از تاریکیها به سوی نور بیرون آورده، و پاداش آنها و یاری کردنشان را به عهده گرفته است.
﴿وَأَنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ لَا مَوۡلَىٰ لَهُمۡ﴾ و کسانی که به خدا کفر ورزیده و ولایت الهی را از خود دور نموده و درهای رحمت را به سوی خود بستهاند، کارساز و یاوری ندارند که آنها را به سوی راههای سلامت و آسایش هدایت کند، و آنها را از عذاب و کیفر خداوند نجات بدهد. بلکه ﴿أَوۡلِيَآؤُهُمُ ٱلطَّٰغُوتُ يُخۡرِجُونَهُم مِّنَ ٱلنُّورِ إِلَى ٱلظُّلُمَٰتِۗ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ﴾ کارساز و یاور ایشان طاغوت است که آنها را از نور به سوی تاریکیها بیرون میآورد. ایشان اهل دوزخاند و در آن جاودانه میمانند.
التفاسير:
